Jak szybko obniżyć gorączkę? 5 sprawdzonych metod!
01.09.2023Dotykasz czoła i czujesz, jakie jest gorące? To musi być gorączka! Nie sięgaj jednak od razu po leki. Nie każdą gorączkę trzeba zbijać w ten sposób! Czasem wystarczy odpoczynek, zwiększenie spożycia płynów i domowe sposoby na gorączkę, aby poprawić samopoczucie i uniknąć odwodnienia organizmu. Jak obniżyć gorączkę u dorosłych i dzieci?
Spis treści:
- Co nazywamy gorączką i dlaczego występuje?
- Kiedy trzeba zbijać gorączkę?
- Jak szybko obniżyć gorączkę?
Co nazywamy gorączką i dlaczego występuje?
Za prawidłową temperaturę ciała przyjmuje się 36,6st. C, choć tak naprawdę za normę uznaje się temperaturę w zakresie 36,6-37st. C. Znaczenie ma bowiem miejsce pomiaru temperatury. Mierzona pod pachą będzie nieco niższa niż mierzona w ustach, w odbycie lub w uchu. Jeśli temperatura ciała wynosi ponad 37st. C, ale nie przekracza 38st. C, wtedy mówimy o stanie podgorączkowym. Gorączka to natomiast stan, gdy temperatura ciała przekracza 38st. C.
Warto wiedzieć, że gorączka jest całkowicie naturalną reakcją obronną organizmu na różnego rodzaju czynniki mogące mu zagrozić. Mowa tu głównie o wirusach i bakteriach, które wywołują różne stany chorobowe. Wzrost temperatury ciała świadczy o tym, że organizm walczy z infekcją (wyższa temperatura ciała ogranicza namnażanie się patogenów). Temperatura oscylująca w okolicy 38st. C jest bezpieczna dla organizmu i wspiera odporność w walce z infekcją. Niestety im wyższa gorączka, tym większe osłabienie organizmu. Pojawia się uczucie rozbicia, złe samopoczucie, bóle głowy i mięśni, dreszcze, nadmierna potliwość (rośnie ryzyko odwodnienia), spada apetyt, rośnie pragnienie i przyspiesza akcja serca. Gorączkujące niemowlęta i dzieci są apatyczne, rozdrażnione i płaczliwe. Temperatura ciała przekraczająca 40st. C jest już stanem zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu, może prowadzić do majaczenia, utraty świadomości i niewydolności wielonarządowej!
Gorączka jest objawem występującym dość często. Jest to związane z tym, że do jej rozwoju prowadzi wiele czynników. Główną przyczynę stanowią różnego rodzaju infekcje – pochodzenia wirusowego, bakteryjnego, pasożytniczego, grzybiczego, zatrucia pokarmowe, a także inne choroby – zakaźne, nowotworowe, autoimmunologiczne. Ale nie zawsze da się ustalić przyczynę gorączki, mówi się wówczas o gorączce idiopatycznej, czyli o nieustalonej etiologii. Trzeba jeszcze wspomnieć, że temperatura ciała może wzrastać bez czynników chorobowych, ma to miejsce zawsze w godzinach wieczornych, po dużym wysiłku fizycznym, po przyjęciu szczepionki, u niemowląt w trakcie ząbkowania, u kobiet przed okresem.
Kiedy trzeba zbijać gorączkę?
Nie każda gorączka wymaga zbijania. Wiele zależy od jej przyczyny oraz stanu osoby gorączkującej. Skoro gorączka jest naturalnym mechanizmem obronnym organizmu, czyli pomaga zwalczać infekcję, to po co przeszkadzać, stosując leki na gorączkę. Zwykle nie jest zalecane podejmowanie żadnych działań w przypadku stanu podgorączkowego, czyli w sytuacji, gdy temperatura jest podwyższona, ale niższa niż 38st. C. Także przy gorączce przekraczającej 38st. C nie trzeba od razu sięgać po leki przeciwgorączkowe. Wszystko zależy od reakcji organizmu na gorączkę. Jeśli chory czuje się dobrze, można się wstrzymać z podaniem lekarstw. Gdy jest osłabiony i ma dreszcze, trzeba zastosować farmakologiczne sposoby na szybkie obniżenie gorączki. Zasadniczo eksperci mówią, że przekroczenie 38,5st. C jest już wskazaniem do stosowania leków na gorączkę, w szczególności trzeba się tej reguły trzymać w przypadku dzieci.
Jak szybko obniżyć gorączkę?
Gdy konieczne jest szybkie obniżanie gorączki, należy połączyć różne metody. Jak obniżyć gorączkę skutecznie i bezpieczne? Najlepsze efekty można uzyskać, stosując leki na gorączkę oraz domowe sposoby na gorączkę. Niezależnie od tego, jakie metody na gorączkę zostaną użyte, bardzo ważne jest monitorowanie stanu chorego. Trzeba sprawdzać, czy reaguje na prowadzone działania lub czy jego stan się pogarsza i pojawiają się objawy odwodnienia. Oto, co warto zrobić, aby skutecznie obniżyć temperaturę ciała:
Zastosuj leki przeciwgorączkowe
Leki przeciwgorączkowe to najczęściej stosowana metoda na szybkie obniżanie gorączki. Rekomendowane przez lekarzy i farmaceutów leki na gorączkę to preparaty z paracetamolem (np. Apap) oraz niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, np. ibuprofenem i kwasem acetylosalicylowym. Rozpoczynając leczenie farmakologiczne, należy zachować środki ostrożności. Przede wszystkim leki należy przyjmować zgodnie z zaleceniami zawartymi w ulotce. Mimo wysokiej skuteczności są one obciążone znacznym ryzykiem działań niepożądanych, zwłaszcza gdy są stosowane w większych dawkach niż zalecane i przez dłuższy okres. Warto wiedzieć, że przy trudnej do zbicia gorączce można stosować naprzemiennie leki z paracetamolem i ibuprofenem, utrzymując odpowiednie odstępy między kolejnymi dawkami.
Przygotuj chłodne okłady i nałóż je na czoło oraz nadgarstki
Nie zawsze od razu trzeba stosować leki przeciwgorączkowe. Najprostsze metody na gorączkę, która nie jest zbyt uciążliwa, to chłodne okłady. Wystarczy zmoczyć w chłodnej wodzie ręcznik lub ściereczkę, ewentualnie wykorzystać żelowe okłady dostępne w aptekach. Należy przy tym pamiętać, że chłodny nie znaczy lodowaty! Rozpalone ciało najskuteczniej można schłodzić, jeśli kompresy położy się na czoło, kark, a także nadgarstki, łydki i uda. Kompres powinien leżeć na skórze około 15 minut, następnie należy go wymienić na świeży.
Weź chłodną kąpiel lub prysznic
Alternatywą dla kompresów jest chłodny prysznic, a najlepiej kąpiel. Podobnie jak z kompresami, w tym przypadku zbyt niska temperatura także nie jest dobrym rozwiązaniem. Kąpiel w zimnej lub lodowatej wodzie może wywołać szok termiczny. Woda powinna być zaledwie o 1-2 stopnie niższa niż aktualna temperatura ciała.
Regularnie spożywaj napary z kwiatów czarnego bzu
Oprócz schładzania ciała domowe sposoby na gorączkę obejmują picie ziołowych naparów o działaniu napotnym i przeciwgorączkowym. Szczególnie polecane są herbatki z kwiatów czarnego bzu, kwiatów lipy, owoców dzikiej róży i owoców maliny. Można również pić herbatę z miodem, imbirem i cytryną lub sokiem z malin. Napary i herbatki należy pić regularnie w ciągu dnia, nawet kilka razy.
Pij duże ilości wody i preparatów nawadniających
Odwodnienie to bezpośrednia konsekwencja gorączki. Przy podwyższonej temperaturze ciało bardzo szybko traci płyny i elektrolity. Kluczowe jest więc zwiększenie podaży płynów – najlepiej wody niegazowanej, niedosładzanych soków owocowych i ziołowych naparów. Skuteczną ochronę przed odwodnieniem zapewnią również preparaty nawadniające, czyli preparaty zawierające niezbędne elektrolity i glukozę.
Kiedy trzeba szukać pomocy u lekarza? Jest to konieczne zawsze w przypadku gorączkujących niemowląt do 3. miesiąca życia, dzieci do 6. miesiąca, u których temperatura ciała przekracza 38,5st. C, a także w każdej sytuacji, gdy dziecko „przelewa się przez ręce”, traci przytomność, jest wyraźnie odwodnione, odmawia jedzenia i picia, ma biegunkę lub wymiotuje. W tych przypadkach nie można czekać, trzeba niezwłocznie zgłosić się do lekarza lub od razu wezwać pogotowie! U dzieci powyżej 6. miesiąca życia można samodzielnie stosować leki przeciwgorączkowe bez uprzedniej wizyty u lekarza, pod warunkiem, że gorączka nie przekracza 38,5st. C i nie towarzyszą jej inne niepokojące objawy. Jeśli po 3 dniach leczenie nie przynosi efektów, należy się skontaktować z lekarzem.
U osób dorosłych natychmiastowej reakcji wymagają sytuacje, gdy temperatura jest bardzo wysoka i sięga 40st. C. Należy wówczas wezwać pogotowie lub udać się do szpitala. Pomocy lekarskiej trzeba szukać, gdy mimo stosowania leków przeciwgorączkowych wysoka gorączka utrzymuje się 3-5 dni, niewielka gorączka utrzymuje się ponad tydzień lub po wyleczeniu nawraca, stan podgorączkowy utrzymuje się ponad trzy tygodnie, oprócz gorączki pojawiają się objawy wskazujące na infekcję bakteryjną lub odwodnienie. Warto pamiętać, że nie tylko bardzo wysoka gorączka jest niebezpieczna, również długo utrzymujący się stan podgorączkowy może być groźny dla organizmu lub może zwiastować poważniejsze schorzenia.
Gorączka może się przydarzyć w różnych sytuacjach i z różnych przyczyn, zwykle nie jest groźna, mało tego, gdy nie jest zbyt wysoka, nie trzeba przyjmować żadnych leków, wystarczy odpoczywać i stosować preparaty nawadniające. Jednak nie należy jej bagatelizować, przy podwyższonej temperaturze ciała trzeba uważnie monitorować stan chorego. Gdy temperatura rośnie, należy zastosować sposoby na szybkie obniżenie gorączki, a jeśli to nie pomoże, jak najszybciej skonsultować się z lekarzem!
