5 rzeczy, które przydadzą się młodej mamie w połogu

Po porodzie młodą mamę czeka jeszcze kilka trudnych tygodni, gdy organizm dochodzi do siebie po ekstremalnym wysiłku, jakim jest urodzenie dziecka. Połóg z wielu powodów jest wymagającym okresem dla kobiety. Jej ciało jest poranione i obolałe, również jej psychiczna forma daleka jest od normy, a przecież musi do tego zajmować się noworodkiem. Mama w połogu potrzebuje pomocy i wsparcia, niezbędne jej też będą takie akcesoria jak majtki poporodowe i wkładki laktacyjne!

Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym jest połóg?
• Jak długo trwa połóg?
• Co powinno znaleźć się w wyprawce młodej mamy w okresie połogu?

Co to jest połóg?

Kobiece ciało podczas ciąży i porodu poddawane jest sporym obciążeniom, nie dziwi więc, że po urodzeniu dziecka potrzebuje czasu na regenerację. Czas po porodzie to połóg, liczy się go od chwili narodzin dziecka aż do powrotu narządu rodnego i innych układów do stanu sprzed ciąży. Podczas połogu macica obkurcza się do normalnej wielkości, spada poziom hormonów, które odpowiadały za utrzymanie ciąży, do standardowego trybu pracy wraca m.in. układ sercowo-naczyniowy i procesy krwiotwórcze, no i oczywiście rozpoczyna się laktacja.

Wiele z tego, co dzieje się w środku kobiecego ciała, manifestuje się na zewnątrz w postaci bolesnych i nieprzyjemnych dolegliwości. Świeżo upieczonej mamy nie powinno dziwić krwawienie z pochwy i wydalanie tzw. odchodów połogowych. Zupełnie normalne jest też to, że w połogu mama niemal nieustannie odczuwa ból – boli obkurczająca się macica, boli gojąca się pochwa po porodzie, bolą też obrzmiałe piersi i poranione przez ssące dziecko brodawki sutkowe.

Po urodzeniu dziecka powiększona na czas ciąży macica musi wrócić do normalnego rozmiaru, kobieta odczuwa wówczas silne skurczowe bóle podbrzusza, które narastają podczas karmienia piersią – gdy noworodek ssie pierś, zwiększa się wydzielanie oksytocyny, która nasila obkurczanie macicy. Pochwa po porodzie staje się dla kobiety źródłem bólu i dyskomfortu, krocze często pęka, jest nacinane, a następnie zszywane, szwy ciągną, utrudniają sikanie i wypróżnianie.

Oprócz fizycznych dolegliwości mama musi się mierzyć z tzw. baby blues (zwykle pojawia się 3-4 dni po urodzeniu dziecka). Mimo że czas po porodzie powinien być pełen radości, kobieta odczuwa wówczas bardzo silne emocje, jest zagubiona, przytłoczona nową sytuacją, przygnębiona, rozdrażniona, rozchwiana emocjonalnie, na wiele rzeczy reaguje płaczem. Przyczyną baby blues są oczywiście hormony – poziom niektórych drastycznie pada, innych nagle rośnie, dodatkowo wpływ ma zmęczenie, dolegliwości poporodowe i laktacja. Najczęściej objawy mijają w ciągu 10-14 dni, jeśli natomiast zaburzenia nastroju się utrzymują, warto poszukać profesjonalnej pomocy, gdyż może to być zwiastun depresji poporodowej.

Ile trwa połóg?

Zwykło się uważać, że połóg trwa 6 tygodni, choć trzeba od razu powiedzieć, że organizmy niektórych mam szybciej dochodzą do siebie, innych będą potrzebowały więcej czasu. Nie oznacza to też, że przez 6 tygodni wszystkie dolegliwości będą utrzymywać się z takim samym nasileniem. Ponadto należy dodać, że połóg po cesarskim cięciu może trwać trochę dłużej i przebiega w nieco inny sposób. Cesarka jest operacją chirurgiczną, po której mama zazwyczaj musi dłużej zostać w szpitalu – konieczna jest opieka medyczna i odpowiednio prowadzona rekonwalescencja. Także rana po zabiegu wymaga właściwej pielęgnacji, należy ją myć wodą z mydłem, regularnie dezynfekować, a także w miarę możliwości wietrzyć.

Niezależnie od tego, czy poród odbył się siłami natury, czy też przez cesarskie cięcie, okres połogu dzieli się na trzy etapy: połóg bezpośredni, połóg wczesny i połóg późny. Jako połóg bezpośredni określa się pierwszą dobę po porodzie, gdy kobieta odczuwa największe wyczerpanie. Pierwszy tydzień po porodzie nazywany jest połogiem wczesnym, wtedy to mama adaptuje się do nowej rzeczywistości, nadal jest zmęczona, powoli cofają się ciążowe i porodowe zmiany (głównie związane z narządami rodnymi). Połóg późny to czas od 2. do 6. tygodnia po porodzie. Stan kobiety zaczyna się normować, samopoczucie się poprawia, choć pełna forma fizyczna sprzed ciąży może nie powrócić jeszcze przez kilka miesięcy. Każda mama musi pamiętać, że po 6 tygodniach od porodu powinna zgłosić się do lekarza!

Rzeczy przydatne w połogu

Dla wielu kobiet połóg jest ciężkim doświadczeniem, potrzebują więc spokoju i możliwie jak najwięcej czasu na odpoczynek. Nie należy jednak unikać lekkiej aktywności fizycznej, zakazany jest natomiast większy wysiłek i podnoszenie ciężkich rzeczy. Do połogu najlepiej przygotować się jeszcze przed porodem, pakując wyprawkę dla młodej mamy! Co powinno się w niej znaleźć?

Delikatny płyn do higieny intymnej

Pochwa po porodzie jest miejscem, na którym powinna się skupić uwaga kobiety. Nawet jeśli nie rodziła siłami natury, jej macica będzie pozbywała się resztek błon płodowych, śluzu i krwi. Wydzieliny mogą być naprawdę obfite, w dodatku stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii, a co za tym idzie, istnieje ryzyko infekcji. W połogu zaleca się często podmywać (kilka razy dziennie, najlepiej po każdej wizycie w toalecie) letnią wodą z dodatkiem mydła, polecane są również delikatne płyny do higieny intymnej ze składnikami łagodzącymi i antyseptycznymi.

W kwestiach higieny okolic intymnych odradza się kąpiele, które mogą zwiększać ryzyko infekcji, lepszy będzie letni prysznic. Ponadto ważnym elementem pielęgnacji okolicy krocza zwłaszcza po porodzie naturalnym jest jego wietrzenie. Jeśli mama ma chwilę czasu, powinna rozłożyć na łóżku ręcznik, zdjąć majtki poporodowe i poleżeć kilka minut w lekkim rozkroku.

Majtki poporodowe

W przypadku krwawienia i wydalania odchodów połogowych życie młodej mamie ułatwią majtki poporodowe i wkłady chłonne. Majtki poporodowe wykonane są z siateczkowego materiału, który doskonale przepuszcza powietrze, co sprzyja gojeniu się ran krocza, a także rany po cesarce, w dodatku nie drażnią one miejsc intymnych i ran oraz utrzymują we właściwym miejscu wkład chłonny. Zaraz na początku połogu, gdy krwi i skrzepów jest bardzo dużo, warto rozważyć ochronę większego kalibru, czyli pieluchy dla dorosłych!

Z czasem ilość wydzielin się zmniejsza, kolor zmienia się z intensywnie czerwonego na brązowy, następnie na śluzowo-przezroczysty. Zwykle około 3.-4. tygodnia krwawienie całkowicie ustępuje, choć czasem okres ten może się wydłużyć nawet do 6 tygodni. Przez ten czas trzeba pamiętać o częstych zmianach wkładów, nie rzadziej niż co 4 godziny, aby uniknąć infekcji. Ze względu na ryzyko zakażenia pod żadnym pozorem nie można też stosować tamponów, a także uprawiać seksu.

Wkładki laktacyjne

Podczas połogu młoda mama zaczyna swoje zmagania z laktacją. Niestety u większości kobiet już na początku pojawiają się problemy. Zwykle w drugiej dobie po porodzie dochodzi do nawału pokarmu. W wyniku nadmiaru mleka i niewystarczającego opróżnienia piersi może natomiast nastąpić zastój pokarmu. Zanim laktacja się ustabilizuje, musi minąć około 4-6 tygodni, jednak nawet później pojawiają się problemy z okazjonalnym wyciekaniem mleka. Aby ochronić swoją bieliznę i ubrania przed mokrymi plamami i zapewnić sobie komfort, kobieta powinna nosić wkładki laktacyjne.

Maść lub krem na podrażnione brodawki sutkowe

Innym problemem związanym z karmieniem piersią są poranione i podrażnione brodawki sutkowe. Niemowlaki często obchodzą się z nimi w dość brutalny sposób, w efekcie czego bolą, a nawet krwawią. Bardzo pomocne będą wtedy specjalne preparaty dla mam karmiących – maści z lanoliną, która nawilża, zmiękcza, natłuszcza i łagodzi, np. Mamas Maść na pękające sutki, Ziaja Mamma Mia lano-maść do pielęgnacji brodawek lub maść z glukozą, która działa przeciwzapalnie i hamuje namnażanie bakterii, np. Maltan maść do pielęgnacji brodawek sutkowych.

Poduszka do karmienia

Każda mama wie, że karmienie niemowlaka jest ciężką pracą. Maluszka trzeba kilkanaście razy na dobę przystawiać do piersi lub podawać mu butelkę, zarówno w dzień, jak i w nocy. Specjalna poduszka do karmienia (np. w kształcie rogala) ułatwi mamie utrzymywanie dziecka w bezpiecznej i wygodnej pozycji, w dodatku odciąży jej kręgosłup.

Połóg jest ciężkim okresem, po porodzie zmęczenie jest ogromne, ból bywa nie do zniesienia, pojawiają się emocje, których kobieta nie rozumie. Mama musi być przygotowana na różne nieprzyjemności, jednak nie można tracić czujności. Jeśli pojawi się gorączka, nieprzyjemny zapach lub niepokojąca barwa wydzielin, silny ból w okolicy rany, znacznie nasili się krwawienie lub wydalanie odchodów połogowych nagle się zatrzyma, trzeba niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.