5 sposobów na skuteczną ochronę skóry dziecka przed słońcem
09.04.2024Ochrona dzieci przed słońcem to coś, czego każdy rodzic musi obowiązkowo przestrzegać. Ryzyko związane ze szkodliwym działaniem promieni UV jest bardzo wysokie, oznacza to, że niedbalstwo rodziców może doprowadzić w przyszłości do rozwoju u dziecka nowotworu skóry. Jak prawidłowo zabezpieczać maluszka przed promieniowaniem słonecznym? Jakie kosmetyki z filtrem są bezpieczne dla dzieci?
Spis treści:
- Dlaczego ochrona skóry dziecka przed słońcem jest ważna?
- Jakie są sposoby na ochronę skóry dziecka przed słońcem?
Dlaczego ochrona skóry dziecka przed słońcem jest ważna?
O skutkach szkodliwego działania promieniowania słonecznego można by długo mówić. Poparzenia, przebarwienia, uszkodzenia DNA, przyspieszone starzenie się skóry, no i oczywiście bardzo wysokie ryzyko rozwoju czerniaka i innych nowotworów skóry to realne zagrożenia związane z nadmierną ekspozycją na promienie UV oraz z brakiem należytej ochrony przeciwsłonecznej!
W jaki sposób promieniowanie słoneczne szkodzi człowiekowi? Niekorzystnie wpływają zarówno promienie UVA, jak i UVB, choć ich działanie jest nieco inne. UVA stanowi 95% całego promieniowania, które dociera do Ziemi (pozostałe 5% to UVB). Wnika ono w głąb skóry właściwej i tkanki podskórnej, powoduje uszkodzenia kolagenu i elastyny, a także struktur DNA, jest przyczyną fotostarzenia się skóry – pod jego wpływem skóra wiotczeje i tworzą się na niej zmarszczki i przebarwienia. Jest to typ promieniowania, którego natężenie utrzymuje się na stałym poziomie niezależnie od pory roku i pory dnia, ponadto przenika ono przez chmury, szyby (np. samochodowe) i odzież.
Nasilenie promieni UVB na naszej szerokości geograficznej jest największe późną wiosną i latem – w godzinach od 11:00 do 16:00. Przenikają one przez wodę, jednak są zatrzymywane przez szyby i chmury. W odróżnieniu od UVA promienie UVB oddziałują tylko na powierzchniowe warstwy skóry. Trzeba podkreślić, że są one potrzebne człowiekowi, gdyż pod ich wpływem w skórze zachodzi synteza witaminy D3. A dzięki temu, że pobudzają syntezę melaniny, zapewniają piękny odcień opalenizny. Jednakże w nadmiernej ilości powodują rumień i oparzenia. To głównie UVB jest odpowiedzialne za powstawanie raka skóry (działa rakotwórczo i mutagennie) – UVA przyczynia się do tego w mniejszym stopniu!
Słońce jest szkodliwe dla osób dorosłych, ale to dla dzieci jest szczególnie groźne. Skóra niemowląt oraz małych dzieci do 3. roku życia nie jest jeszcze dojrzała i nie funkcjonuje prawidłowo. Zwłaszcza jej mechanizmy obronne „szwankują”, a melanina (barwnik w skórze) jest produkowana w zbyt małej ilości, aby mogła chronić przed promieniowaniem słonecznym. Tym samym promienie UV wnikają głębiej w cienką, delikatną i wrażliwą dziecięcą skórę, przez co łatwiej ulega ona przesuszeniu i podrażnieniu, a przede wszystkim poparzeniom słonecznym. Trzeba wiedzieć, że każde takie poparzenie, do którego dochodzi w dzieciństwie i w młodym wieku, może mieć bardzo poważne konsekwencje w przyszłości. Udowodniono, że powodują one znaczący wzrost ryzyka zachorowania na czerniaka!
Jakie są sposoby na ochronę skóry dziecka przed słońcem?
Zaraz będzie nieco więcej informacji o filtrach przeciwsłonecznych, jednak już na samym początku trzeba powiedzieć, że żaden preparat nie chroni skóry w 100%! Dlatego też jednocześnie należy stosować kilka form ochrony, w tym, co bardzo ważne, należy ograniczać czas spędzany na słońcu – chociaż w przypadku dzieci do 1. roku życia samo ograniczenie to za mało! Ochrona niemowląt przed słońcem powinna polegać na bezwzględnym unikaniu bezpośredniej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Dziecko musi zawsze przebywać w cieniu, a skóra powinna być odpowiednio zabezpieczona preparatami ochronnymi i odpowiednim ubraniem.
A czy ochrona skóry dziecka przed słońcem nie spowoduje u niego niedoboru witaminy D? Do ukończenia 1. roku życia powinno się całkowicie chronić dziecko przed promieniami słonecznymi, jednakże niedobór witaminy D mu raczej nie grozi! Według obowiązujących wytycznych dotyczących przyjmowania preparatów z cholekalcyferolem u niemowląt poniżej 1. roku życia suplementacja i tak wskazana jest przez cały rok.
U starszych dzieci mimo że zalecane jest ograniczanie nadmiernej ekspozycji na słońce, stosowanie wysokich filtrów przeciwsłonecznych i noszenie odzieży ochronnej, to synteza słoneczna niekoniecznie musi być zaburzona. Dlaczego? Choć zalecenia są jasne, rodzice nigdy nie stosują się do nich w 100%, czyli zawsze jakaś dawka promieniowania UV zostanie przyjęta przez skórę. Poza tym coraz więcej badań wskazuje, że nawet wysokie filtry nie przeszkadzają w procesie tworzenia witaminy D na tyle, aby całkowicie zablokować syntezę skórną.
Jak powinna wyglądać prawidłowa ochrona dzieci i ochrona niemowląt przed słońcem? Oto pięć podstawowych zasad zabezpieczania dziecięcej skóry przed skutkami nadmiernej ekspozycji na promienie UV:
Stosowanie kremu z filtrem SPF
Smutną prawdą jest, że nadal spore grono rodziców uważa, iż kosmetyki do opalania stosuje się jedynie na plaży. A przecież skóra jest narażona na ekspozycję na promienie UV przez cały czas – niezależnie od pory roku, niezależnie od pogody! Każdorazowo przed wyjściem na zewnątrz należy więc smarować skórę dziecka odpowiednim kosmetykiem. Niestety nie wszystkie preparaty z filtrami są odpowiednie dla najmłodszych, jak więc wybierać dobre kremy dla dzieci?
Na rynku dostępne są kosmetyki z filtrami mineralnymi (nieorganicznymi, fizycznymi) i chemicznymi (organicznymi). Różnią się one mechanizmem działania, komfortem noszenia i długością utrzymywania na skórze. Obie grupy mają swoje zalety i wady, ale w kwestii stosowania ich u niemowląt i małych dzieci przewagę mają filtry mineralne, czyli tlenek cynku i dwutlenek tytanu. Mimo że bielą skórę, są bardziej przyjazne dla delikatnej, wrażliwej skóry dziecka oraz zdecydowanie rzadziej wywołują reakcje alergiczne niż filtry chemiczne.
Przyjmuje się, że do 3. roku życia powinno się wybierać wyłącznie kosmetyki do opalania z filtrami mineralnymi. U dzieci powyżej 3. roku życia można już stosować filtry chemiczne (a najlepiej mieszane – wówczas ochrona skóry dziecka przed słońcem będzie efektywniejsza). Ważne jest, aby wybierać produkty kierowane dla najmłodszych, które oprócz odpowiednich filtrów zawierają także bezpieczne składniki pomocnicze i pielęgnacyjne. Najlepiej szukać ich wśród dermokosmetyków, warto szczególnie zwrócić uwagę na linię Iwostin Solecrin!
Co jeszcze trzeba wiedzieć o preparatach z filtrami? Po pierwsze należy wybierać kosmetyki z SPF minimum 30, a najlepiej z SPF50. Wskaźnik SPF odnosi się wyłącznie do ochrony przed promieniami UVB, dlatego na opakowaniu należy szukać również oznaczenia PPD, PA z plusami lub UVA w kółeczku. Świadczą one o tym, że dany kosmetyk zapewnia także ochronę przed UVA. Sama postać preparatu nie jest istotna, zależy od indywidualnych preferencji – mogą to być kremy dla dzieci albo emulsje, mleczka lub spraye.
Po drugie niezmiernie ważna jest prawidłowa aplikacja. Preparat należy nakładać obficie i równomiernie rozsmarować na wszystkich odsłoniętych częściach ciała – nie można zapominać np. o twarzy, karku, uszach, stopach i wierzchu dłoni, warto też warstwę kosmetyku nałożyć pod ubranie. Zaleca się używać preparatów ochronnych 15-30 minut przed wyjściem z domu, poza tym w ciągu dnia należy je reaplikować co dwie godziny lub częściej – po kąpieli lub po wytarciu skóry ręcznikiem. Nawet najlepsze kosmetyki do opalania, jeśli będą niewłaściwie stosowane (w zbyt małej ilości i tylko raz dziennie), nie zapewnią skórze odpowiedniej ochrony!
Noszenie odzieży ochronnej
Podczas upałów u większości z nas obowiązuje zasada, że im mniej ubrań, tym lepiej. Niekoniecznie. Zamiast odsłaniać jak największą powierzchnię skóry dziecka i narażać ją na podrażnienia i oparzenia słoneczne, zaleca się ją osłaniać. Należy zakładać mu cienkie, luźne i przewiewne ubranka w jasnych kolorach – z długimi rękawami i nogawkami. Coraz popularniejsza staje się też odzież ochronna, która jest pokryta warstwą filtrów przeciwsłonecznych. Dodatkowo u starszych dzieci wskazane są okulary przeciwsłoneczne, ale tylko takie z atestem. W ogrodzie lub na plaży doskonale sprawdzą się parasole przeciwsłoneczne.
Unikanie słońca między godziną 11:00 a 16:00
Przyjmuje się, że na naszej szerokości geograficznej w godzinach między 11:00 a 16:00 słońce operuje najmocniej, tym samym jest najgroźniejsze – szybciej powoduje poparzenia oraz wywołuje udar słoneczny. W tych godzinach najlepiej schronić się w mieszkaniu. Jeśli jednak decydujemy się na wypoczynek na świeżym powietrzu, trzeba zadbać o to, aby dziecko przez cały czas przebywało w cieniu. Unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce to bardzo istotna zasada skutecznej ochrony dziecka przed jego szkodliwym działaniem.
Regularne nawadnianie
Wprawdzie picie wody w żaden sposób nie chroni przed promieniami słonecznymi, jednakże jest kluczowe z wielu innych powodów. Przede wszystkim chroni przed przegrzaniem oraz odwodnieniem małego organizmu. U dzieci mechanizm termoregulacji nie jest jeszcze w pełni sprawny, więc organizm szybciej się przegrzewa oraz traci wodę i elektrolity, co może doprowadzić do udaru cieplnego! Aby zapewnić prawidłowe nawodnienie, należy podawać dziecku wodę, rozcieńczone soki owocowe lub owocowe herbatki, wszelkie gazowane i słodzone napoje są niedozwolone. Natomiast niemowlęta do 6. miesiąca życia, które są karmione wyłącznie mlekiem matki, należy po prostu częściej przystawiać do piersi.
Noszenie nakrycia głowy
Bez nakrycia głowy dziecko nie powinno przebywać na słońcu! Najlepszym wyborem jest tu kapelusik z szerokim rondem, który nie tylko chroni głowę oraz twarz, ale również kark i ramiona, ewentualnie sprawdzi się też czapka z daszkiem lub chustka. Podobnie jak ubranie również nakrycie głowy powinno być jasne i przewiewne.
Ochrona dzieci przed słońcem to nie wybór, to konieczność! Brak naturalnych mechanizmów obronnych sprawia, że skutki nadmiernej ekspozycji na słońce są bardzo dotkliwe. Nie chodzi tylko o pieczenie i zaczerwienienie skóry, ale też o następstwa długofalowe, z rozwojem nowotworu skóry włącznie! Kremy dla dzieci z filtrem stosowane każdego dnia nawet wtedy, gdy niebo zakryte jest chmurami oraz unikanie w miesiącach letnich nadmiernej ekspozycji na słońce to podstawowe zasady, dzięki którym ochrona skóry dziecka przed słońcem będzie przynosiła efekty!
