Alergia u osób starszych – objawy, przyczyny i leczenie

Osoby, które myślą, że alergia to choroba młodszych, bardzo się mylą. Choroby alergiczne mogą pojawić się w każdym wieku! A u osób w wieku podeszłym jest to nawet bardziej prawdopodobne, gdyż ich układ odpornościowy działa coraz słabiej. Na co najczęściej są uczuleni seniorzy? Jak wygląda alergia u osób starszych?

Spis treści:

• Objawy alergii u osób starszych
• Przyczyny alergii w starszym wieku
• Leczenie alergii u osób starszych
• Domowe metody leczenia alergii u osób starszych

Objawy alergii u osób starszych

Niestety alergia u seniora nie jest wcale tak rzadkim zjawiskiem, jak mogłoby się wydawać. Mało tego, szacuje się, że z roku na rok alergików w podeszłym wieku będzie coraz więcej. Wśród nich są nie tylko osoby, które chorują na alergię od lat i wiedzą, na co są uczuleni, ale również osoby, u których objawy alergii pojawiły się dopiero po 65. roku życia.

U osób starszych mogą występować różne rodzaje chorób alergicznych – alergie wziewne na pyłki, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodniki grzybów, a także alergie pokarmowe oraz kontaktowe. Co więcej, częściej niż u młodszych występują u nich alergie polekowe. Jak wyglądają objawy alergii u osób starszych? Najczęściej seniorzy zmagają się z problemami z oddychaniem, z objawami ocznymi i skórnymi. Pojawiające się u nich dolegliwości mogą negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie.

U seniorów z alergią wziewną występują takie objawy jak kichanie, wodnisty katar i zatkany nos, przekrwienie błon śluzowych w nosie, alergiczne zapalenie zatok, przewlekły suchy kaszel, trudności w oddychaniu, duszności, ból gardła, uczucie drapania w gardle i świszczący oddech. Dodatkowo alergia na roztocza kurzu domowego powoduje problemy skórne – rumień, pokrzywkę, wysypkę, zaczerwienienie i uporczywe swędzenie skóry, które są przyczyną znacznego dyskomfortu. Dolegliwości oczne to dość powszechne objawy alergii u seniorów. Przy alergii wziewnej u osób starszych pojawia się zaczerwienienie, swędzenie, pieczenie i łzawienie oczu, czasem też światłowstręt.

Alergia u osób starszych związana z alergenami pokarmowymi objawia się problemami trawiennymi, skurczami brzucha, uczuciem ciężkości w żołądku, biegunką, nudnościami, wymiotami oraz reakcjami skórnymi (wysypką i pokrzywką). W przypadku alergii kontaktowej dochodzi do wystąpienia zaczerwienienia, obrzęku, bolesnej lub swędzącej wysypki, stanów zapalnych i wyprysków. Alergia polekowa również manifestuje się na skórze w postaci wysypki. Niestety u seniora może też wystąpić wstrząs anafilaktyczny, w dodatku wiąże się on z większym ryzykiem powikłań i zgonu niż u osób młodszych.

Czym różnią się objawy alergii u osób starszych od młodszych?

Nie ma zbyt wielkiej różnicy w przebiegu alergii u osób starszych i u osób młodszych. Chociaż z powodu ogólnego gorszego stanu zdrowia i osłabienia organizmu objawy mogą być bardziej nasilone. Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że u seniorów alergia wziewna oprócz charakterystycznych symptomów częściej daje mniej typowe dolegliwości – głównie ze strony układu nerwowego. Pojawiać się może ból głowy, rozdrażnienie, zmęczenie, problemy z koncentracją i ze snem.

Przyczyny alergii w starszym wieku

Ryzyko występowania alergii u osób starszych jest dość wysokie, co ma związek z tym, że z wiekiem układ odpornościowy funkcjonuje coraz gorzej. Choć rozwój alergii u seniorów wynika przede wszystkim z osłabienia pracy systemu immunologicznego, to znaczenie ma również zmniejszenie integralności bariery naskórkowej i nabłonkowej, co ułatwia wnikanie alergenów do organizmu. A gdy dojdzie do kontaktu z alergenem, organizm uruchamia mechanizmy obronne mające na celu zwalczenie i usuniecie „wroga”, dlatego też alergik kicha, kaszle i odczuwa świąd.

Na częstotliwość występowania alergii, na jej gwałtowniejszy przebieg i nasilenie objawów wpływ ma to, że u osób starszych współistnieją liczne choroby przewlekłe (m.in. układu oddechowego i krwionośnego). Im więcej chorób, im więcej leków senior przyjmuje, tym organizm i jego odporność są bardziej obciążone. Należy zauważyć, że problem polega nie tylko na tym, że choroby przewlekłe powodują nasilenie alergii! Również alergia zaostrza dolegliwości związane ze schorzeniami chronicznymi.

Alergia u osób starszych może przybierać różne postaci. Seniorzy często zmagają się z alergią wziewną wywoływaną przez pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, zarodniki pleśni i sierść zwierząt. Jako częste przyczyny alergii w starszym wieku wymienia się również substancje chemiczne znajdujące się w kosmetykach, detergentach, tkaninach oraz produktach chłonnych takich jak pieluchy dla dorosłych i majtki chłonne. W wyniku nadwrażliwości na te składniki ich bezpośredni kontakt ze skórą powoduje występowanie alergii kontaktowej.

Nierzadko przyczyny alergii w starszym wieku należy szukać wśród alergenów pokarmowych. Alergia u seniora najczęściej pojawia się po spożyciu takich produktów jak orzeszki ziemne, orzechy, owoce (zwłaszcza cytrusy), seler, zboża (gluten), mleko (laktoza), niektóre przyprawy, ryby oraz owoce morza. U osób starszych alergia często związana jest z przyjmowanymi lekami (alergia polekowa).

Leczenie alergii u osób starszych

Jeśli chodzi o leczenie alergii u osób starszych, to nie można wprowadzać leków bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Seniorzy przyjmują wiele różnych lekarstw na trapiące ich choroby przewlekłe, trzeba więc uważać na potencjalne interakcje, np. związane ze zwiększeniem ryzyka występowania objawów niepożądanych oraz z nasileniem lub osłabieniem działania substancji czynnych.

Leki na alergię są niezbędne do tego, aby złagodzić objawy i zmniejszyć dyskomfort. Należy je stosować w przypadku nasilenia dolegliwości. Najczęściej zalecane są tabletki na alergię, a oprócz nich preparaty do miejscowego stosowania. Jakie tabletki na alergię dla seniorów można stosować? Wskazane są leki przeciwhistaminowe drugiej lub trzeciej generacji, które nie tylko charakteryzują się wysoką skutecznością, ale i rzadziej niż leki antyhistaminowe pierwszej generacji wywołują skutki uboczne i rzadziej wchodzą w interakcje z innymi lekami. Polecane są między innymi preparaty z feksofenadyną, np. tabletki na alergię Allegra.

W zależności od tego, jakie objawy alergii u seniorów się pojawią, należy zastosować odpowiednio dobrane leki na alergię. Jeśli osoba w podeszłym wieku zmaga się z alergicznym nieżytem nosa, potrzebne są krople do nosa na alergię dla starszych. Przy objawach ze strony oczu takich jak zaczerwienienie, pieczenie i swędzenie zalecane są leki aplikowane do worka spojówkowego, np. krople do oczu Starazolin Alergia. Ze względu na to, że alergia u osób starszych często ma postać skórną, niezbędne są kremy i maści, które łagodzą m.in. świąd i suchość.

Domowe metody leczenia alergii u osób starszych

Jak zawsze w przypadku alergii leczenia farmakologiczne to tylko jeden z elementów terapii. Drugim jest konieczność unikania ekspozycji na alergeny! Nie zawsze jest to łatwe, ale to najskuteczniejszy sposób na ograniczenie występowania uciążliwych objawów! Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że osoba starsza nie zawsze jest w stanie samodzielnie zadbać o eliminację alergenów ze swojego otoczenia, dlatego powinna dbać o to rodzina lub opiekunowie. Należy utrzymywać porządek w mieszkaniu, nie chodzi jedynie o zwykłe sprzątanie, ale również o usuwanie alergenów unoszących się w powietrzu. Pomocne będą w tym odkurzacze z filtrem HEPA i oczyszczacze powietrza.

Przy alergii na pyłki należy kontrolować kalendarz pylenia i unikać wychodzenia z domu, gdy stężenie alergenów w powietrzu przekracza normę. Bardziej problematyczna może być alergia polekowa. W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów należy się zgłosić do lekarza, aby w razie możliwości przepisał inne lekarstwa. Jeśli senior jest uczulony na składniki zawarte w kosmetykach, trzeba je zmienić. Do mycia i pielęgnacji skóry zaleca się stosować kosmetyki hipoalergiczne i bezzapachowe, najlepiej emolienty. Podobnie trzeba postępować z każdym innym alergenem kontaktowym. Przy alergii pokarmowej konieczna jest natomiast dieta eliminacyjna. Należy wykluczyć z diety konkretne produkty, uważając przy tym na to, aby posiłki miały odpowiednią wartość energetyczną i odżywczą. Nie można bowiem dopuścić do wystąpienia u seniora niedoborów pokarmowych lub niedożywienia.

Liczba alergików ciągle rośnie, również wśród osób starszych. Mogłoby się wydawać, że rozwój alergii u seniorów jest raczej mało prawdopodobny. Okazuje się, że jest wręcz przeciwnie! Niestety z uwagi na to, że wraz z wiekiem człowiek zmaga się z wieloma zmianami wynikającymi z procesu starzenia się organizmu i z różnymi chorobami przewlekłymi, objawy alergii mogą być czasem bagatelizowane lub mylone z innymi schorzeniami, np. kaszel i duszności są przypisywane chorobom płuc, a wysypka i świąd traktowane są jako normalny objaw osłabienia bariery ochronnej skóry. Stąd też nie każdy senior jest prawidłowo zdiagnozowany. Zresztą sama diagnostyka alergii w podeszłym wieku jest utrudniona, m.in. przez to, że przyjmowane leki mogą wpływać na wyniki testów skórnych.

Autor wpisu: mgr farm. Katarzyna Borowiec, i-Apteka.pl Farmaceutka z niemałym już doświadczeniem. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia, opieka farmaceutyczna.