Bakteryjne zapalenie stawu - objawy, leczenie

Bakteryjne zapalenie stawu to, jak sama nazwa wskazuje, zapalenie stawu wywołane przez bakterie. Wyróżnia się różne rodzaje zapalenia stawów, w związku z tym to o podłożu bakteryjnym może przybrać postać np. reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Objawy towarzyszące tej chorobie dzielą się na miejscowe i ogólnoustrojowe. Do pierwszej grupy zaliczamy ból stawów, obrzęk, zaczerwienienie i ograniczoną ruchomość stawu, natomiast do drugiej należą przede wszystkim gorączka i ogólne osłabienie. W przypadku ich wystąpienia należy zgłosić się do lekarza i zastosować odpowiednie leczenie farmakologiczne. Jakie są objawy zapalenia bakteryjnego stawów? Jak rozpoznać reumatoidalne zapalenie stawów wywołane przez bakterie? Jakie metody leczenia przynoszą najlepsze efekty i czy możliwe jest całkowite wyleczenie RZS? Odpowiedzi poniżej. 

Przyczyny zapalenia stawów

Istotą zapalenia stawu jest stan zapalny, który swój początek ma w jego wnętrzu. W przypadku bakteryjnego zapalenia stawu bakterie stymulują błonę maziową wyścielającą staw do odpowiedzi zapalnej. Na skutek jej wystąpienia następuje powiększenie błony maziowej i zniszczone zostają przylegające jej struktury, takie jak chrząstki, ścięgna, więzadła i kości¹.

Podejrzewa się, że do rozwoju bakteryjnego zapalenia stawu przyczynia się nie tylko samo zakażenie bakteryjne, lecz współistnienie wielu czynników. Jako najważniejsze z nich, które znacznie zwiększają ryzyko, wskazuje się m.in.¹

• czynniki genetyczne,
• defekt układu odpornościowego,
• palenie papierosów,
• stres.

Znaczenie ma także płeć – kobiety chorują ok. 3 razy częściej niż mężczyźni ¹.

Bakteryjne zapalenie stawu – objawy

Przebieg choroby zapalnej stawów ma indywidualny charakter. Pierwsze objawy są często bagatelizowane, ponieważ nie wpływają znacząco na codzienne funkcjonowanie i nie pogarszają komfortu życia. Zwykle mija kilka tygodni lub nawet miesięcy, zanim objawy staną się na tyle dokuczliwe, że skłonią do odbycia konsultacji lekarskiej.

Charakterystycznymi objawami zapalenia stawów o podłożu bakteryjnym są^1,2:

• ból i sztywność stawów – dają się we znaki szczególnie po przebudzeniu lub po okresie nieruszania stawem,
• obrzęk tkanek miękkich – może mu towarzyszyć wysięk spowodowany nadprodukcją płynu stawowego o charakterze zapalnym,
• tkliwość stawu na ucisk – np. uścisk dłoni nasila dolegliwości bólowe,
• ograniczenie ruchomości – zajęty staw traci zdolność do wykonywania pełnego zakresu ruchów,
• zniekształcenie stawów – do deformacji dochodzi w zaawansowanej postaci choroby reumatycznej, pojawiają się guzki reumatoidalne.

Objawy mogą pojawić się w obrębie każdego dużego stawu, np. stawu kolanowego, skokowego, łokciowego, barkowego czy skroniowo-żuchwowego. Często spotykane jest także zapalenie bioder^1,2.

1. Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą postępującą, co oznacza, że z czasem dochodzi do nasilenia uporczywych objawów. Leczenie powinno się rozpocząć na wczesnym etapie choroby¹, w przeciwnym razie dojdzie do destrukcji stawów i wystąpienia groźnych powikłań.

Jak postępować przy zapaleniu stawów? Leczenie RZS

Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba wymagająca specjalistycznego leczenia. Wymagane jest wdrożenie farmakoterapii. Stosuje się m.in. leki modyfikujące przebieg choroby, glikokortykosteroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki przeciwbólowe. Lekarz może także podjąć decyzję o konieczności wdrożenia antybiotyku. Odpowiednio dobrane leki i maści łagodzą objawy, ale nie eliminują przyczyny RZS¹.

Aby zapobiec powstawaniu kolejnych zmian w stawach i spowolnić rozwój choroby stosuje się także^1,2:

• ćwiczenia w domu – regularna aktywność fizyczna zapobiega zniszczeniu stawów, a nawet odwraca niektóre zmiany,
• fizykoterapia – metody z zakresu fizykoterapii pomagają łagodzić objawy zapalenia stawów takie jak ból i sztywność,
• zaopatrzenie ortopedyczne – pozwala odciążyć chore stawy i złagodzić uporczywe dolegliwości,
• odpowiednia dieta – chodzi o utrzymanie prawidłowej masy ciała (trzeba unikać nadwagi i otyłości),
• stosowanie preparatów z kolagenem (np. 4 Flex) – kolagen wspiera prawidłowe funkcjonowanie stawów³.

W wielu przypadkach leczenie zmniejsza proces zapalny i łagodzi objawy choroby. Często prowadzi do remisji i umożliwia normalne funkcjonowanie. Niestety choroba może w każdej chwili się zaostrzyć, a objawy zapalenia nawrócić¹.

Bibliografia:

1. Guła Z., Reumatoidalne zapalenie stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63732,reumatoidalne-zapalenie-stawow (dostęp: 2022.07.26.)).
2. Filipowicz-Sosnowska A., Goncerz G., Reumatoidalne zapalenie stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.1 (dostęp: 2022.07.26.)).
3. Witryna internetowa: 4flex.pl (dostęp: 2022.07.26.)).