Ból jajników - objawy, przyczyny, leczenie
02.12.2022Ból jajnika zlokalizowany jest w podbrzuszu, dolegliwości mogą być odczuwane zarówno po lewej, jak i po prawej stronie. Najczęściej ból jajników opisywany jest jako kłucie lub rozpieranie. Co do jego przyczyn, to mogą być całkowicie prozaiczne jak zmiany związane z cyklem menstruacyjnym albo poważne i w dodatku wymagające specjalistycznego leczenia, z interwencją chirurgiczną włącznie. Jeśli pojawi się silne kłucie w jajnikach, warto skonsultować się z lekarzem!
Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:
- Jak objawia się ból jajników i gdzie jest zlokalizowany?
- Kiedy warto udać się z bólem jajników do lekarza?
- W jaki sposób leczyć ból jajników?
Spis treści:
- Jakie są objawy bólu jajników?
- Co może być przyczyną bólu jajników?
- Jak złagodzić ból jajników?
- Jakie badania należy wykonać przy utrzymującym się bólu jajników?
- Jak leczyć ból jajników?
Jakie są objawy bólu jajników?
Dolegliwości bólowe pojawiają się w podbrzuszu – zwykle tylko po prawej stronie lub tylko po lewej stronie, choć zdarza się również, że obustronnie. Ból jajników zwykle objawia się kłuciem lub uczuciem rozpierania, ból może być przeszywający i promieniujący o natężeniu od łagodnego, przez umiarkowane, aż do silnego. W zależności od przyczyn ból jajnika może utrzymywać się długotrwale lub pojawiać się wyłącznie w określonych sytuacjach.
Wraz z bólem jajników mogą także występować takie objawy jak ból podczas oddawania moczu, gazy, zaparcia lub biegunka, nudności i wymioty. Dołączyć mogą również dolegliwości ze strony układu rozrodczego – upławy, obfite miesiączki lub brak miesiączki.
Co może być przyczyną bólu jajników?
Ból jajnika w zależności od przyczyn może być dolegliwością bardzo poważną lub dość prozaiczną. Najczęściej jajniki bolą wskutek naturalnych procesów zachodzących w organizmie kobiety. W stanach fizjologicznych kłucie w jajnikach związane jest przede wszystkim z cyklem menstruacyjnym. Ból jajników przed okresem towarzyszy jajeczkowaniu. W połowie cyklu dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia komórki jajowej z jajnika, ma to miejsce między 10. a 16. dniem cyklu, wtedy też kobieta może odczuwać ból prawego jajnika lub ból lewego jajnika (zwykle jajeczka są uwalniane naprzemiennie z jajników). Jest to całkowicie normalne, nie ma się więc czego obawiać, dolegliwości u większości kobiet są umiarkowane i nie trwają dłużej niż 2-3 dni.
Ból jajników po owulacji może być natomiast związany z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS) i szalejącymi w tym czasie hormonami. Dla większości kobiet ból jajników przed okresem wraz ze wzdęciami, zwiększonym apetytem, zmęczeniem i rozdrażnieniem jest typowym objawem zbliżającej się miesiączki. Bardzo często zdarza się też, że kobiety odczuwają ból jajników po stosunku. Kłucie jajników może być wywołane uciskiem narządów miednicy mniejszej, do którego dochodzi w określonych pozycjach seksualnych. Ponadto u niektórych kobiet za ból jajników może być odpowiedzialny lęk przed stosunkiem.
Jeśli ból jajników pojawia się jako następstwo fizjologicznych procesów, nie wymaga leczenia, zwykle mija samoistnie. Dolegliwościom bólowym związanym z życiem intymnym można zaradzić, zmieniając pozycję podczas stosunku lub konsultując się z seksuologiem. W przypadku utrzymującego się bólu lub bardzo silnych objawów, którym dodatkowo towarzyszą inne symptomy (np. upławy, wymioty, gorączka), należy się zgłosić do lekarza, gdyż ból jajnika może być oznaką chorób kobiecych.
Wśród stanów chorobowych, w których jednym z objawów jest ból jajników, wymienia się torbiel jajnika (dodatkowo mogą pojawić się krwawienia między okresami i zaburzenia cyklu). Ostry, narastający i promieniujący do pleców ból może wskazywać na skręt jajnika, ponadto kobieta odczuwa wtedy nudności i wymioty, nierzadko dochodzi do omdlenia. Skurczowy ból jajników po obu stronach, który promieniuje do pachwin i ud, a także nudności, biegunka i gorączka mogą oznaczać zapalenie przydatków, czyli bakteryjne zapalenie jajników i jajowodów.
Endometrioza to kolejne schorzenie, w przebiegu którego pojawia się kłucie w jajnikach – w dodatku promieniujące na całą miednicę. Charakterystyczny dla endometriozy jest silny ból jajników po stosunku utrzymujący się nawet do kilku godzin. Występują też m.in. bardzo bolesne i obfite miesiączki oraz trudności z zajściem w ciążę. Bardzo silne bóle w podbrzuszu zalicza się do objawów nowotworu jajnika. Niestety w początkowej fazie nowotwór przebiega bezobjawowo, co oznacza, że ból jajnika pojawia się, gdy rak jest już zaawansowany! Ból prawego jajnika lub ból lewego jajnika może także wskazywać na nadżerki szyjki macicy, zespół policystycznych jajników, a nawet zapalenie dróg moczowych i pęcherza.
Ból jajników po okresie może być dla kobiety sygnałem, że doszło do zapłodnienia. W tym czasie rozpoczynają się zmiany hormonalne, które mogą wywoływać dyskomfort w podbrzuszu. Zupełnie normalnym jest więc ból jajników w ciąży wczesnej. Jeśli pojawia się on na późniejszym etapie, może świadczyć o odklejeniu się łożyska lub poronieniu (pojawia się też silne krwawienie). Trzeba pamiętać, że utrzymujący się jednostronny ból jajnika może oznaczać ciążę pozamaciczną, gdy zapłodniona komórka jajowa zamiast w macicy zagnieżdża się jajniku lub w jajowodzie.
Jak złagodzić ból jajników?
Pojawiający się ból jajników po owulacji można łagodzić w prosty sposób. Dobre efekty przyniesie ciepła kąpiel lub ciepły kompres (np. termofor położony na podbrzusze). Terapię ciepłem można łączyć z lekami przeciwbólowymi (np. Ketonal Active 10 kapsułek) lub rozkurczowymi (np. NO-SPA 0,04 40 tabletek). W aptekach dostępne są również preparaty złożone stworzone specjalnie dla kobiet zmagających się z bolesnymi miesiączkami, które zawierają zarówno substancje przeciwbólowe, jak i rozkurczające (np. Vemonis Femi 12 tabletek).
Dodatkowo można delikatnie masować okolicę jajników. Ulgę przyniesie kilkuminutowy masaż kolistymi ruchami wykonywany zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Podczas masażu można użyć olejków eterycznych, które wykazują działanie rozkurczowe, np. olejku lawendowego lub eukaliptusowego.
Jakie badania należy wykonać przy utrzymującym się bólu jajników?
Jeśli ból jajników przed okresem jest bardzo dokuczliwy, warto skontaktować się z ginekologiem, gdyż objawy mogą mieć poważniejszą przyczynę. Również ból jajników po okresie wymaga konsultacji, może oznaczać zarówno ciążę, jak i jedną z chorób kobiecych. W diagnostyce bólu jajników ginekolog może zlecić szereg badań, które pozwolą ustalić przyczynę objawów. Przeprowadzane są podstawowe badania ginekologiczne wraz z USG dopochwowym i USG jamy brzusznej, badania z krwi i moczu, test ciążowy. W przypadku podejrzenia konkretnych chorób rozszerza się diagnostykę w określonym kierunku, np. czasem konieczna jest laparoskopia połączona z pobraniem wycinków do badań histopatologicznych.
Jak leczyć ból jajników?
Nie każde kłucie jajników można złagodzić lekami bez recepty. Czasem konieczne jest podanie silnych leków przeciwbólowych lub antybiotyków, dlatego nie można zwlekać z wizytą u lekarza, gdy objawy bólowe się utrzymują. Pilnej wizyty wymagają zawsze sytuacje, gdy pojawia się nagły, ostry ból jajnika. W takich sytuacjach niewykluczona jest natychmiastowa hospitalizacja, a nawet operacja! Ponadto niezwłocznie do specjalisty powinny się zgłaszać kobiety, które odczuwają ból jajników w ciąży zaawansowanej.
Ból jajników przed okresem zwykle nie stanowi powodu do niepokoju. Jest związany z owulacją, nie jest zbyt uciążliwy i zwykle radzą sobie z nim leki rozkurczowe i przeciwbólowe. Gdy ból jajnika jest bardzo silny i promieniujący, w dodatku towarzyszą mu takie objawy jak gorączka, nudności, zaburzenia miesiączkowania lub upławy o nieprzyjemnym zapachu, trzeba zgłosić się do lekarza!
