Ból piersi przed okresem – jak sobie z nim radzić?
08.04.2025Ból piersi to inaczej mastalgia. Może on być cykliczny lub niecykliczny. U zdecydowanej większości kobiet objaw ten pojawia się przed okresem. Jest to fizjologiczne zjawisko, które jest związane ze zmianami poziomu hormonów w trakcie cyklu menstruacyjnego. Dlaczego pojawia się ból piersi przed okresem? W jaki sposób można go złagodzić?
Spis treści:
- Dlaczego piersi bolą przed okresem?
- Diagnostyka bólu piersi przed miesiączką
- Metody łagodzenia bólu piersi
- Naturalne sposoby na ból piersi
- Profilaktyka i zapobieganie
Dlaczego piersi bolą przed okresem?
Mastalgia (mastodynia), czyli ból piersi, może być cykliczny lub niecykliczny (niezależny od cyklu menstruacyjnego, gdzie kwestia ból piersi a owulacja nie ma znaczenia). Większość kobiet odczuwa ból przed okresem (ból piersi po owulacji) i traktuje to jako coś zupełnie naturalnego. Zwykle tak właśnie jest, choć trzeba mieć na uwadze, że w niektórych przypadkach ból może mieć patologiczny charakter, co oznacza, że jest związany z jakąś chorobą lub zaburzeniami. Mimo że dolegliwości bólowe są raczej typowe, to trzeba powiedzieć, że brak bólu w piersiach przed okresem też jest normalny. Uważa się, że nawet 30% kobiet menstruujących go nie odczuwa.
Zmiany hormonalne a ból piersi
Dlaczego bolą piersi przed okresem? Typowo ból przed okresem świadczy o naturalnych zmianach hormonalnych. Stanowi on jeden z głównych objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Jego przyczyną jest wzrost poziomu progesteronu i prolaktyny. Kiedy zaczyna boleć piersi przed okresem? Ból piersi przed miesiączką pojawia się w tzw. fazie lutealnej, która trwa około dwa tygodnie (zaczyna się po owulacji i trwa do pierwszego dnia krwawienia) – u niektórych kobiet ból pojawia się chwilę przed okresem, u innych już tydzień wcześniej. W rzadkich przypadkach może wystąpić ból piersi podczas owulacji.
Rodzaje bólu i towarzyszące objawy
Ból piersi przed okresem może być kłujący, rwący, przeszywający, rozsiany, zdarza się, że promieniuje do barku i pleców. Jak jeszcze objawiają się bolesne piersi przed miesiączką? Kobieta odczuwa dyskomfort, pojawia się uczucie napięcia, tkliwość i wrażliwość piersi na dotyk. Dodatkowo może wystąpić obrzęk piersi przed miesiączką. Bolesne, opuchnięte piersi przed okresem są ciężkie i twarde. Objawy dotyczą zazwyczaj obu piersi, ból ustępuje, gdy zaczyna się krwawienie miesięczne.
Kiedy ból jest normalny, a kiedy niepokojący?
Zwykle ból piersi przed okresem jest normalnym objawem, nie powinien niepokoić. Są jednak sytuacje, gdy ból w piersiach przed okresem jest bardzo nasilony lub zmienia charakter. Sygnałem alarmującym może być też np. nadmierna ciepłota piersi, gorączka, zaczerwienienie i zmiany skórne na piersiach, a także uczucie tkliwości i bolesności brodawek sutkowych, zmiana kształtu piersi, wciągnięcie skóry lub brodawki, pojawienie się guzków lub zgrubień w piersiach, przebarwienia, pogrubienie lub owrzodzenie piersi, powiększenie węzłów chłonnych pachowych.
Bolesność piersi przed miesiączką może oznaczać mastopatię. Jest to łagodna, nienowotworowa choroba gruczołów sutkowych, która może przybierać postać gruczolako-włóknistą lub torbielowatą. Szacuje się, że mastopatia objawiająca się często jako bolące piersi na 2 tygodnie przed okresem może dotyczyć połowy kobiet w wieku rozrodczym.
Nie wiadomo do końca, jak dochodzi do rozwoju mastopatii, jednak duże znaczenie przypisuje się uwarunkowaniom genetycznym oraz zaburzeniom hormonalnym polegającym na zwiększonym poziomie estrogenu, przy jednoczesnym niedoborze progesteronu. Taki stan sprzyja nadmiernemu rozrostowi tkanki łącznej i gruczołów piersiowych, ponadto wysoki poziom estrogenu zwiększa ryzyko tworzenia się w piersiach gruczolakowłókniaków i torbieli.
Diagnostyka bólu piersi przed miesiączką
Gdy pojawią się niepokojące objawy i zmiany w obrębie piersi, warto się zgłosić do lekarza. Zdecydowanie trzeba się z nim skonsultować, gdy w samobadaniu piersi kobieta wykryje grudkę. Nie wszystkie bolące guzki w piersiach przed okresem są zmianami nowotworowymi, częściej są to stosunkowo niegroźne torbiele. Jednakże bez odpowiednich badań nigdy nie wiadomo, jakie zagrożenie niesie wykryta grudka lub guzek. Jakie badania należy wykonać, gdy kobieta ma bolesne piersi przed miesiączką?
Badanie fizykalne
Podstawą są badania fizykalne oraz wywiad lekarski, a także badania poziomu hormonów. Należy jednak przypomnieć, że każda kobieta powinna samodzielnie badać piersi. Jak prawidłowo wykonywać samobadanie piersi? Należy je przeprowadzać 3-5 dni po miesiączce. Trzeba stanąć przed lustrem z uniesionymi rękami, należy dokładnie przyjrzeć się wyglądowi piersi. Następnie ręce należy położyć na biodrach i ponownie przyjrzeć się piersiom.
W kolejnym kroku lewą rękę należy unieść za głowę, palcami prawej dłoni należy wykonać okrężne ruchy od środka piersi na zewnątrz, z góry na dół oraz od środka na zewnątrz ruchami promienistymi. Później te same czynności należy powtórzyć w pozycji leżącej. Po zbadaniu lewej piersi należy tak samo skontrolować prawą pierś.
Badania obrazowe
Istotne dla diagnostyki bólu piersi są badania obrazowe, m.in. USG piersi, które jest nieinwazyjne, bezbolesne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania. Bardziej szczegółowe jest badanie mammograficzne, jednakże mammografii nie można robić u młodych kobiet. W sytuacji, gdy podstawowe badania wykazują nieprawidłowości, lekarz zleca dalsze badania diagnostyczne, w tym rezonans magnetyczny oraz biopsję.
Konsultacja z lekarzem
Każda kobieta w wieku rozrodczym powinna chodzić na regularne wizyty do ginekologa. Ponadto są sytuacje, które wymagają jak najszybszej konsultacji. O kilku z nich była mowa wyżej. Dodatkowo należy się zgłosić do lekarza w przypadku przewlekłego bólu piersi, a także wtedy, gdy boli lewa pierś przed okresem. Po tej stronie dolegliwości bólowe mogą być związane z poważnymi stanami chorobowymi układu sercowo-naczyniowego.
Metody łagodzenia bólu piersi
Nie zawsze konieczne jest wdrażanie metod łagodzących ból. Dolegliwości najczęściej nie są aż tak nasilone. A co zrobić, gdy trudno wytrzymać z powodu dyskomfortu? Jak złagodzić ból piersi przed okresem?
Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne
Jednym z najchętniej stosowanych sposobów na to, jak zmniejszyć ból piersi, są leki przeciwbólowe, m.in. tabletki na ból piersi z paracetamolem lub ibuprofenem (ibuprofen dodatkowo wykazuje działanie przeciwzapalne).
Preparaty hormonalne
Czasem rozwiązania szuka się nie wśród leków przeciwbólowych, a wśród doustnej antykoncepcji hormonalnej. Lekarz ginekolog na podstawie wywiadu oraz badań dobiera najbardziej odpowiedni preparat.
Maści i żele miejscowe
Kobiety często zadają sobie pytanie, co jeszcze mogę zrobić, gdy boli mnie pierś przed okresem? W sytuacji, gdy kobieta nie chce lub nie może stosować doustnych leków przeciwbólowych, może sięgnąć po preparaty do stosowania miejscowego. W aptece warto poprosić o dobry żel lub maść na ból piersi, np. z ibuprofenem lub diklofenakiem.
Naturalne sposoby na ból piersi
Nie jest możliwe, aby całkowicie wyeliminować ryzyko pojawiania się bólu piersi, są jednak skuteczne metody, które mogą ograniczyć jego natężenie. Domowe sposoby na ból piersi dają dobre efekty, polegają m.in. na wprowadzeniu kilku zmian w sposobie odżywiania. Ponadto istnieją naturalne sposoby na ból piersi, które przynoszą doraźną ulgę. Co pomaga na ból piersi? Ukojenie mogą zapewnić m.in. chłodne lub ciepłe okłady, które warto połączyć z delikatnym masażem.
Odpowiednia dieta i suplementacja
Jak w przypadku wielu przypadłości i chorób dieta ma ogromne znaczenie. Pojawiający się ból w piersiach przed okresem wymaga przede wszystkim reżimu dotyczącego spożywania wody. Prawidłowe nawodnienie jest szczególnie istotne w drugiej fazie cyklu. W tym czasie zaleca się zrezygnować z alkoholu i słodkich napojów gazowanych, należy też ograniczyć picie kawy. Nie powinno się też stosować soli, gdyż przed okresem organizm zatrzymuje bardzo duże ilości wody, a sól temu sprzyja.
Ograniczenia nie wymaga jedzenie świeżych warzyw i owoców. Ponadto wskazane są zdrowe tłuszcze i produkty pełnoziarniste. Dieta na nich bazująca pomoże dostarczyć wszystkich ważnych składników, w tym witaminy A, witamin z grupy B i antyoksydantów.
Czy są suplementy diety, które mogą być pomocne przy bólu piersi? Oczywiście, że tak. Warto na ten temat porozmawiać ze swoim lekarzem. Zazwyczaj świetnie sprawdzają się preparaty z olejem z wiesiołka oraz z nasion lnu. Dodatkowo warto suplementować witaminy B6 i E.
Zioła łagodzące dolegliwości
Kobietom mierzącym się z comiesięczną mastalgią polecane są również zioła w tabletkach i zioła do zaparzania. Co na ból piersi przed miesiączką? Szczególnie dobrze sprawdzi się niepokalanek mnisi, męczennica cielista i nagietek.
Ćwiczenia i techniki relaksacyjne
Bardzo pomocna może być umiarkowana aktywność fizyczna (należy pamiętać o dobrym staniku sportowym, który odpowiednio podtrzymuje piersi!). Czynnikiem nasilającym ból przed okresem oraz inne objawy napięcia przedmiesiączkowego jest stres. Z tego względu zalecane jest praktykowanie technik relaksacyjnych, np. jogi, pilatesu, medytacji oraz ćwiczeń oddechowych.
Profilaktyka i zapobieganie
Choć ból piersi przed okresem dla wielu kobiet jest nieodłącznym elementem cyklu miesięcznego, to są sposoby na to, aby bolało mniej. Celem takiej profilaktyki jest również wychwycenie ewentualnych zmian chorobowych, bo trzeba pamiętać, że bolące guzki w piersiach przed okresem mogą wymagać szczegółowej diagnostyki i leczenia! Jak dbać o piersi, jak zapobiegać ich bólowi?
Styl życia a dolegliwości piersi
Prowadzony tryb życia może mieć wpływ na to, jak bardzo kobieta odczuwa takie objawy jak boląca pierś przed okresem. Jako czynniki sprzyjające nasileniu tych dolegliwości wymienia się palenie papierosów, spożywanie alkoholu, siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej, a także nadwagę i otyłość.
Właściwy dobór bielizny
Odpowiednio dobrany biustonosz to coś, o co kobieta powinna dbać na co dzień. Warto też zakupić specjalny biustonosz na dni, gdy bolesne, wrażliwe piersi przed okresem dają o sobie znać. Nie chodzi tylko o to, aby miał właściwy rozmiar (dzięki czemu nie będzie uciskał), ale też o to, aby był wykonany z delikatnych materiałów (dzięki czemu nie będzie podrażniał).
Regularne badania profilaktyczne
Wcześniej już zostało wspomniane, że każda kobieta powinna wykonywać samobadanie piersi, nie jest to jednak jedyna profilaktyka, jaką powinna stosować. Ważne są regularne wizyty u ginekologa oraz badania diagnostyczne. Warto wiedzieć, że kobiety w wieku od 45. do 74. roku życia raz na dwa lata mogą skorzystać z bezpłatnej mammografii w ramach programu NFZ.
Ból w piersiach przed okresem może mieć różne natężenie, czasem wystarczy trochę odpoczynku i chłodny kompres, aby go złagodzić. Niestety nie wszystkie kobiety mają tyle szczęścia, czasem ból jest tak silny, że utrudnia normalne funkcjonowanie i wymaga stosowania leków przeciwbólowych!
