Co oznacza ból po lewej stronie brzucha?
01.01.2025Ból brzucha to jedna z najczęściej występujących dolegliwości bólowych, z którymi mierzą się zarówno dzieci, jak i osoby dorosłe. Jest wiele różnych przyczyn bólu w tej części ciała. W zależności od tego, co powoduje ból, może on być zlokalizowany po określonej stronie brzucha. Co oznacza ból po lewej stronie brzucha?
Spis treści:
- Anatomia lewej strony brzucha – jakie narządy mogą boleć?
- Najczęstsze przyczyny bólu po lewej stronie brzucha
- Kiedy ból po lewej stronie jest niebezpieczny?
- Diagnostyka bólu po lewej stronie brzucha
- Leczenie bólu po lewej stronie brzucha
Anatomia lewej strony brzucha – jakie narządy mogą boleć?
Jama brzuszna jest miejscem, w którym znajdują się narządy układu pokarmowego, limfatycznego, moczowego i rozrodczego. Oznacza to, że ból po lewej stronie brzucha może sygnalizować różnorakie problemy. Dolegliwości bólowe w obrębie brzucha są dość powszechne. Nie zawsze ich przyczyna jest poważna. Jednakże w przypadku silnego bólu oraz utrzymywania się dyskomfortu przez dłuższy czas konieczne jest rozpoczęcie diagnostyki.
Narządy znajdujące się po lewej stronie
Co boli po lewej stronie brzucha? Jakie narządy znajdują się po lewej stronie brzucha? W kwadrancie lewym górnym zlokalizowana jest trzustka (ogon i trzon), część wpustowa żołądka, śledziona, lewa nerka, jelito cienkie, część poprzeczna i zstępująca jelita grubego. Natomiast niżej w kwadrancie lewym dolnym umiejscowione jest jelito grube, lewy moczowód, część pęcherza moczowego, ponadto u kobiet jest tam także lewy jajnik, lewy jajowód oraz część macicy.
Rodzaje bólu i ich charakterystyka
Ból po lewej stronie brzucha może mieć różne nasilenie i charakter. Może być lekki, umiarkowany lub silny. Ból może być tępy, rozlany, ostry, przewlekły, kłujący, gniotący, piekący, kolkowy lub pulsujący. Może się nasilać po jedzeniu lub zmianie pozycji, dla niektórych schorzeń typowy jest ból przy zgięciu w lewym boku.
Charakterystycznym rodzajem bólu jest kolka jelitowa. Objawia się umiarkowanym lub silnym bólem skurczowym lub kłującym. Mogą mu towarzyszyć różne inne dolegliwości, np. biegunka, mdłości i wymioty. Skurcze w lewym boku są typowe dla problemów jelitowych, natomiast u niemowląt kolka jelitowa jest związana z niedojrzałością układu pokarmowego.
Najczęstsze przyczyny bólu po lewej stronie brzucha
Ból brzucha po lewej stronie jest objawem nieswoistym, co oznacza, że może świadczyć o wielu chorobach (także chorobach nowotworowych), procesach zapalnych, nerwobólach, jak również o całkiem prozaicznych przyczynach takich jak przejedzenie, niestrawność i nadmiar gazów. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu po lewej stronie brzucha?
Dolegliwości układu pokarmowego
Wiele osób, którym doskwiera ból po lewej stronie brzucha, cierpi z powodu złej diety i przejedzenia. Ból brzucha z lewej strony po zjedzeniu posiłku współwystępuje z objawami niestrawności, uczuciem pełności w żołądku, wzdęciami, a czasem także zaparciami lub biegunką. Ból brzucha po lewej stronie u góry może pojawiać się w przebiegu choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy. Lewa strona boli przy niedrożności jelita cienkiego i chorobie refluksowej. W ten sposób może się również objawiać nadwrażliwe jelito (zespół jelita drażliwego).
Ból brzucha po lewej stronie na dole jest objawem zaparć, zapalenia okrężnicy, skrętu jelita, choroby uchyłkowej jelita grubego (stan zapalny objawia się tępym bólem nasilającym się po jedzeniu). Ponadto ból brzucha po lewej stronie na wysokości pępka może świadczyć o nieswoistych chorobach zapalnych jelit (m.in. chorobie Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego).
Ból kolkowy jest częstym objawem niedrożności układu pokarmowego i kamicy żółciowej. A na problemy jelitowe wskazują zazwyczaj skurcze w lewym boku. Trzeba dodać, że do wystąpienia bólu po lewej stronie brzucha mogą doprowadzić zaburzenia mikroflory przewodu pokarmowego, w tym SIBO, czyli zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego.
Problemy z trzustką i śledzioną
Ból brzucha po lewej stronie pod żebrami może oznaczać problemy ze śledzioną – jej powiększenie, zawał lub uraz, a także problemy z trzustką – przewlekłe lub ostre zapalenie tego narządu. Przy zapaleniu trzustki ból nierzadko promieniuje do pleców, jest uporczywy i może utrzymywać się nieprzerwanie przez kilka dni. Należy dodać, że przy ostrym zapaleniu trzustki ból brzucha z lewej strony po zjedzeniu posiłku znacząco się nasila.
Przyczyny ginekologiczne
Najczęstszym rodzajem bólu u kobiet jest ból skurczowy, który pojawia się przy comiesięcznych skurczach macicy. Natomiast kłujący ból brzucha po lewej stronie może świadczyć o pęknięciu torbieli jajnika lub skręcie jajnika. Najczęściej wtedy ból promieniuje do pleców, pojawia się gorączka, nudności i wymioty. Kobiety mogą odczuwać ból po tej stronie brzucha, gdy dochodzi u nich do zapalenia przydatków. Rzadszą przyczyną jest ciąża pozamaciczna (ciąża ektopowa).
Czy ból brzucha po lewej stronie w ciąży jest groźny? Zazwyczaj pojawia się on wskutek spowolnionego trawienia oraz ucisku macicy, choć w niektórych przypadkach może wskazywać na przedwczesny poród.
Problemy układu moczowego
Częstym objawem schorzeń układu moczowego jest właśnie ból po lewej stronie brzucha. W ten sposób objawiać się mogą choroby dróg moczowych i choroby nerek (np. odmiedniczkowe zapalenie nerek). Typowy dla kamicy nerkowej i kolki nerkowej jest ból kolkowy po lewej stronie brzucha. Ból w dole brzucha po lewej stronie przy pachwinie to częsty objawy przepukliny pachwinowej (pojawia się wtedy ból o charakterze piekącym).
O czym może świadczyć lekki ból brzucha po lewej stronie na dole u mężczyzn? Jeśli jest odczuwany po stosunku lub podczas oddawania moczu, może sygnalizować zapalenie prostaty. Ponadto ból po lewej stronie brzucha u mężczyzn może oznaczać rozrost prostaty, raka prostaty lub żylaki powrózka nasiennego.
Inne przyczyny bólu po lewej stronie brzucha
W górnej części brzucha po lewej stronie można również odczuwać objawy bólowe związane z zapaleniem płuc (w sytuacji, gdy dojdzie do zajęcia lewego płata dolnego). Pulsujący ból po lewej stronie może być związany z tętniakiem aorty brzusznej. Silny ból brzucha po lewej stronie pod żebrami zaliczany jest do objawów zawału mięśnia sercowego. Kłujący ból brzucha po lewej stronie może pojawić się również wskutek silnego stresu.
Kiedy ból po lewej stronie jest niebezpieczny?
W większości przypadków ból po lewej stronie brzucha nie jest groźny. Powodują go nasze błędy żywieniowe, których wyeliminowanie pozwoli zapomnieć o dyskomforcie. Niestety może się zdarzyć, że silny, nawracający lub przewlekły ból jest wywołany poważną chorobą lub urazem.
Objawy alarmowe
Objawem alarmującym jest nagły, silny ból, który utrudnia normalne funkcjonowanie i sen. Konsultacja z lekarzem jest wymagana, gdy ból po lewej stronie brzucha pojawia się w towarzystwie wymiotów, zaparć, biegunki, krwi w stolcu oraz gorączki. Niepokój powinna wywołać także niezamierzona utrata masy ciała oraz twardość brzucha.
Sytuacje wymagające pilnej pomocy medycznej
Pilnie po pomoc medyczną trzeba się zgłosić, gdy pojawia się pulsujący ból po lewej stronie, gdyż jest to często objaw tętniaka aorty brzusznej. Jego pęknięcie jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu. Również ból po lewej stronie brzucha u góry może świadczyć o zagrożeniu życia, czyli o zawale serca. Towarzyszą mu najczęściej trudności w oddychaniu, ból w klatce piersiowej promieniujący do szyi i ramion. Jak najszybciej do lekarza powinna się zgłosić kobieta, u której pojawi się silny ból brzucha po lewej stronie w ciąży.
Przewlekły vs ostry ból
Ostry ból po lewej stronie brzucha pojawia się nagle i bardzo szybko nasila. Świadczy o nagłych problemach, np. o stanie zapalnym trzustki, niedrożności jelita lub zapaleniu uchyłków, kolce nerkowej lub krwawieniu wrzodu. Zazwyczaj taki rodzaj bólu wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Natomiast ból przewlekły diagnozuje się, gdy trwa on przynajmniej 3 miesiące na przestrzeni ostatnich 6 miesięcy. Jest on raczej mniej nasilony niż ból ostry. Nie oznacza to jednak, że można go zignorować. Gdy ból utrzymuje się przez dłuższy czas lub nawraca, także musi być skonsultowany z lekarzem.
Diagnostyka bólu po lewej stronie brzucha
Nie zawsze można samemu stwierdzić, co boli po lewej stronie brzucha, czasem konieczna jest diagnostyka. W przypadku niepokojących objawów nie należy zwlekać z wizytą u lekarza rodzinnego. Ten przeprowadzi wywiad oraz badania fizykalne, na ich podstawie zleci leczenie lub skieruje do specjalisty.
Badania diagnostyczne
Badania należy rozpocząć od szczegółowego wywiadu lekarskiego. Lekarz dopyta o umiejscowienie bólu, o jego nasilenie i charakter, a także czas trwania objawów. Istotne są także czynniki powodujące natężenie bólu oraz jego łagodzenie. Do rozpoznania przyczyny kluczowe są informacje dotyczące m.in.: dolegliwości, które towarzyszą bólowi, prowadzonego stylu życia i diety, ewentualnych chorób przewlekłych i przyjmowanych leków lub przebytych urazów w obrębie jamy brzusznej.
Następnym etapem diagnostyki są badania przedmiotowe – oglądanie, osłuchiwanie, opukiwanie oraz badanie palpacyjne brzucha. Lekarz może również zlecić badania laboratoryjne. Standardowo przeprowadza się badania takie jak morfologia krwi z rozmazem, OB i CRP, badanie moczu, badanie na obecność krwi utajonej w kale, stężenie bilirubiny całkowitej, wolnej i związanej oraz oznaczenie poziomu enzymów trzustkowych. Dodatkowo lekarz może zlecić inne testy.
Konsultacje specjalistyczne
Już na wczesnym etapie diagnozowania objawów lekarz może rozpoznać przyczynę bólu brzucha po lewej stronie, choć nie zawsze jest w stanie tego dokonać. Jednak zazwyczaj wywiad i podstawowe badania pozwalają mu zawęzić potencjalne przyczyny i skierować do lekarza specjalisty, np. gastrologa, urologa lub ginekologa.
Metody obrazowania
Badania obrazowe pozwalają odpowiedzieć na najwięcej pytań dotyczących tego, co powoduje ból po lewej stronie brzucha. Jednym z podstawowych badań jest USG. Jest ono nieinwazyjne i właściwie nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania. Ultrasonografia nie wyczerpuje możliwości diagnostycznych. Lekarz może zlecić również RTG przeglądowe, badania endoskopowe (gastroskopia, kolonoskopia), rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.
Leczenie bólu po lewej stronie brzucha
Nie ma jednej metody leczenia bólu po lewej stronie brzucha. Wszystko zależy od jego przyczyny. Często można poradzić sobie domowymi sposobami, czasem konieczne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego. Warto dodać, że w niektórych przypadkach stosuje się leczenie objawowe, w innych także leczenie przyczynowe.
Domowe sposoby łagodzenia bólu
Przy dolegliwościach bólowych warto zadbać o odpoczynek. Kluczowa może być lekkostrawna dieta, która nie obciąży dodatkowo organizmu. Należy też zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu. Gdy przyczyna bólu leży w problemach żołądkowych i trawiennych, ukojenie zapewnią zioła na trawienie (np. mięta, rumianek, koper włoski). Pomocne mogą być ponadto preparaty probiotyczne.
Farmakoterapia
W wielu przypadkach ulgę przyniosą leki dostępne bez recepty. Do łagodzenia objawów można zastosować leki przeciwbólowe lub leki rozkurczowe. Przy bólu pojawiającym się po jedzeniu warto sięgnąć po leki na układ pokarmowy i leki na trzustkę.
Leczenie przyczynowe
Gdy zostanie zdiagnozowana przyczyna bólu po lewej stronie brzucha, należy rozpocząć zalecone przez lekarza leczenie. W niektórych przypadkach leczenie przyczynowe oznacza nie tylko terapię farmakologiczną, ale i poddanie się zabiegowi operacyjnemu.
Co zrobić, gdy pojawi się ból po lewej stronie brzucha? Jeśli towarzyszą mu objawy problemów trawiennych, można zastosować leki na układ pokarmowy lub zioła na trawienie. Ostry, bardzo nasilony ból może oznaczać poważniejsze zagrożenie, dlatego nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.
