Co pyli w kwietniu? Sprawdź, na co uważać!

Pogoda coraz wyraźniej daje znać, że mamy wiosnę. Niestety alergicy „czują” ją już od pewnego czasu. Alergie wziewne są obecnie tak rozpowszechnione, że można powiedzieć, iż to nie jaskółki zwiastują wiosnę, a zaczerwienione oczy i cieknące nosy. A co pyli w kwietniu? Jakie alergeny są najgroźniejsze? Które leki warto w tym okresie mieć w apteczce? 

Spis treści:

• Kalendarz pylenia – co pyli w kwietniu?
• Objawy alergii na pyłki wiosenne
• Jak sobie radzić z alergią w kwietniu?
• Leczenie alergii na pyłki drzew
• Naturalne metody walki z alergią kwietniową

Kalendarz pylenia – co pyli w kwietniu?

Marzec to miesiąc, kiedy w powietrzu utrzymuje się wysokie stężenie pyłków leszczyny i olszy, na szczęście w kwietniu nie stanowią one już takiego zagrożenia (choć mogą się jeszcze utrzymywać w powietrzu). Jako główne alergeny w kwietniu wymienia się pyłki brzozy, topoli i wierzby! W drugiej połowie miesiąca do tej dwójki dołącza m.in. dąb, a także zarodniki Cladosporium i Alternaria. A co pyli na żółto w kwietniu? Pyłek w odcieniu żółtym lub żółto-brązowym ma brzoza, jednak prawdziwy atak żółtego osadu na samochodach i parapetach zacznie się w maju, gdy pyli sosna.

Brzoza – główny alergen wiosennej pory

Co najbardziej pyli w kwietniu? Odpowiedź jest prosta! Brzoza! Od razu trzeba powiedzieć, że alergia na brzozę jest najczęstszą alergią na pyłki drzew w Polsce. Jej alergeny wywołują silne objawy zapalenia spojówek i błony śluzowej nosa, a nawet duszności i ból w klatce. Wprawdzie w cieplejszych regionach naszego kraju brzoza zaczyna pylić już pod koniec marca, jednak szczyt następuje w kwietniu. Warto powiedzieć, że najintensywniej brzoza pyli w godzinach popołudniowych i to wtedy osoby na nią uczulone powinny unikać wychodzenia na zewnątrz. Co ważne, alergeny brzozy często wywołują reakcje krzyżowe.

Topola i wierzba – charakterystyka i okres pylenia

Jakie drzewa pylą w kwietniu? Drugim zaraz po brzozie alergenem, który najbardziej doskwiera w kwietniu, jest topola. Zaczyna pylić od końcówki marca, ale podobnie jak w przypadku brzozy apogeum stężenia jej pyłków przypada w kwietniu, a dokładniej w połowie miesiąca. Jeśli chodzi o alergeny w kwietniu, to trzeba wspomnieć, że topola reaguje krzyżowo z wierzbą, która także pyli w tym okresie. Warto zauważyć, że wierzba jest alergenem, który mocniej daje się we znaki alergikom mieszkającym w miastach, a nie na wsiach.

Inne rośliny pylące w kwietniu (trawy, dąb)

Co może uczulać w kwietniu oprócz brzozy, wierzby i topoli? Trzeba wspomnieć o jesionie, który wytwarza bardzo duże ilości pyłku, na szczęście nie jest on aż tak bardzo uczulający. Zwrócić trzeba jednak uwagę na to, że przez podobieństwo alergenów jesionu do alergenów oliwki występuje ryzyko wystąpienia alergii krzyżowej.

Co pyli pod koniec kwietnia? Wraz z końcem miesiąca w powietrzu zaczynają się pojawiać pyłki dębu, ale dopiero w maju zaczną one sprawiać większe kłopoty. W powietrzu pojawiają się też pyłki buka. I choć on sam rzadko powoduje występowanie objawów uczulenia, to z uwagi na podobieństwo do alergenów brzozy mogą pojawiać się reakcje krzyżowe. A co z trawami? Pod koniec miesiąca notuje się niskie stężenia pyłków traw, ale szczyt ich pylenia przypada na miesiące letnie.

Pylenie drzew w kwietniu to nie jest jedyna przyczyna alergii. Zagrożenie stanowią również zarodniki grzybów Cladosporium. Są to mikroskopijne grzyby pleśniowe, które bytują na zewnątrz, m.in. na martwych roślinach i resztkach pokarmów, mogą też rozwijać się w pomieszczeniach, np. w kuchniach i łazienkach, a także w doniczkach z roślinami. W kwietniu możliwe jest pojawienie się zarodników grzybów Alternaria.

Na koniec należy dodać, że kalendarz pylenia określa, co pyli w kwietniu – w jakim okresie i w jakim rejonie Polski (w Polsce południowo-zachodniej sezon pylenia drzew zaczyna się około 10-14 dni wcześniej niż w Polsce północno-wschodniej). Każdy alergik musi jednak wiedzieć, że są to orientacyjne czasy. To, jak w danym roku będzie wyglądał sezon pylenia, zależy m.in. od pogody. Coraz częściej doświadczamy krótkich, ciepłych zim, a to ma ogromny wpływ na rozpoczęcie i przebieg sezonu pylenia. Dodatkowo znaczenie mają takie czynniki jak średnie temperatury w danym miesiącu, ilość opadów i nasłonecznienie.

Objawy alergii na pyłki wiosenne

Objawy alergii w kwietniu to typowe dolegliwości, które występują w przebiegu uczulenia na wszystkie alergeny wziewne i nie da się ukryć, że dość łatwo poznać po nich alergika. W jaki sposób objawia się pylenie w kwietniu?

Charakterystyczne symptomy alergii kwietniowej

Katar alergiczny w kwietniu to chyba najbardziej charakterystyczny objaw uczulenia. Alergiczny nieżyt nosa to napadowe kichanie, zatkany nos, wodnista wydzielina, świąd nosa. Do tego dochodzi alergiczne zapalenie spojówek z zaczerwienieniem, swędzeniem, pieczeniem i nadmiernym łzawieniem oczu. Ponadto może pojawiać się suchy, męczący kaszel, drapanie w gardle, duszności, świszczący oddech, jak również napady astmy oskrzelowej.

Mniej charakterystyczne są takie dolegliwości jak ból głowy, ból zatok, uczucie ogólnego rozbicia, stan podgorączkowy. U niektórych osób wraz z objawami typowymi dla alergii wziewnych mogą występować także objawy skórne, np. pokrzywka, wysypka, rumień i świąd.

Jak odróżnić alergię od przeziębienia wiosennego?

Objawy alergii w kwietniu mogą być podobne do objawów wiosennego przeziębienia. Czy można je w jakiś prosty sposób rozróżnić? Przy alergii dolegliwości nasilają się po ekspozycji na alergeny, utrzymują się przez cały czas trwania kontaktu z daną substancją uczulającą. W tym czasie katar się nie zmienia, jest wodnisty i przezroczysty. Objawy przeziębienia utrzymują się zazwyczaj przez około 7 dni. Katar na początku jest wodnisty, później staje się gęstszy, dodatkowo zmienia się jego kolor. Ustalenie przyczyny kataru ma znaczenie, gdyż pozwala wdrożyć właściwe leczenie.

Kiedy konieczna jest wizyta u alergologa?

Co zrobić, gdy pojawi się uczulenie w kwietniu? Jeśli objawy przypominające alergię na pyłki pojawiły się po raz pierwszy, trzeba się zgłosić do alergologa, który zleci odpowiednie testy na alergię, m.in. testy skórne lub testy z krwi. Umożliwią one rozpoznanie uczulającego alergenu, dzięki czemu chory będzie wiedział, czego unikać. W tym miejscu trzeba dodać, że zazwyczaj takie testy przeprowadza się, gdy nie występują objawy uczulenia (najczęściej jesienią lub zimą).

Do lekarza należy się też udać w sytuacji, gdy objawy alergii są bardzo nasilone, a leki na alergię dostępne bez recepty ich nie łagodzą. Konieczne może być stosowanie silniejszych lekarstw, np. glikokortykosteroidów doustnych, a te są wydawane na receptę.

Jak sobie radzić z alergią w kwietniu?

Postępowanie w przypadku alergii wziewnej wygląda tak samo niezależnie od tego, jaki pyłek ją wywołuje. Leczenie polega na łagodzeniu objawów za pomocą odpowiednio dobranych leków, na unikaniu alergenów, a także na działaniach dodatkowych jak wspomaganie odporności. Zacznijmy od tego, jak wyglądają niefarmakologiczne metody radzenia sobie z uczuleniem. Co robić, gdy męczą nas alergie w kwietniu?

Monitoring stężenia pyłków

Każda osoba z alergią wziewną powinna znać rośliny pylące w kwietniu. Jak już wcześniej zostało wspomniane, codzienne monitorowanie stężenia alergenów jest obowiązkowe. Dzięki specjalnym raportom alergicy mogą na bieżąco sprawdzać poziom pyłków w powietrzu, dzięki czemu da się zaplanować aktywność w ciągu dnia. Jeśli prognozowany jest wysoki poziom uczulających substancji, wskazane jest unikanie wychodzenia z domu.

Profilaktyka i unikanie ekspozycji

Pylenie drzew w kwietniu – zwłaszcza brzozy i topoli – jest bardzo nasilone. Alergicy muszą mieć się na baczności. Unikanie alergenów nie jest najłatwiejsze, nigdy nie ma pewności, czy ryzyko ekspozycji na pyłki w kwietniu zostało w całości wyeliminowane. Pyłki to alergeny zewnętrzne, co oznacza, że najgroźniejsze są na dworze i to tam trzeba najbardziej uważać, jednakże nawet w domu nie można się czuć bezpiecznie, gdyż alergeny mogą się dostać do jego wnętrza.

Trzeba wiedzieć, na co alergia w kwietniu, aby móc skutecznie unikać alergenów. To jedyny sposób na to, aby zapobiegać występowaniu objawów. Jeśli w powietrzu poziom uczulających pyłków jest wysoki, warto pozostać w domu. Osoby, które niezależnie od stężenia pyłku w powietrzu muszą wyjść na zewnątrz, powinny zastosować kilka trików. Zaleca się założyć okulary korekcyjne lub przeciwsłoneczne, nos i usta należy zasłonić maseczką ochronną lub szalikiem. Pyłki mogą osadzać się na włosach, dlatego warto założyć czapkę, dodatkowo osoby z długimi włosami powinny je związywać.

Dla alergików najgorszym czasem na aktywność na świeżym powietrzu są ciepłe, suche, słoneczne dni, wówczas stężenie pyłków rośnie, natomiast najlepszy moment na spacer następuje wtedy, gdy pada. Jeszcze przez około godzinę po deszczu powietrze jest czyste od alergenów, natomiast wraz z pojawieniem się słońca dochodzi do zwiększenia ilości pyłków.

Codzienne nawyki minimalizujące kontakt z alergenami

Małe zmiany i dobre nawyki wydają się nic nie znaczące, ale tak naprawdę to od nich zależy powodzenie w kwestii unikania alergenów. Podstawą jest oczywiście śledzenie komunikatów dla alergików. Oprócz tego warto wypracować sobie rutynę, którą trzeba stosować zawsze po powrocie do domu. Należy jak najszybciej się przebrać, zaleca się też wziąć prysznic i umyć włosy. Jeśli nie jest to możliwe, należy dokładnie umyć przynajmniej ręce i twarz. W ciągu dnia warto przepłukiwać oczy roztworem soli fizjologicznej, a nos wodą morską w aerozolu. W ten sposób można szybko i skutecznie usunąć z nich alergeny.

Mimo że większość osób wietrzy mieszkanie podczas pięknej słonecznej pogody, alergik nie powinien tego robić. Dla niego odpowiednią porą na otwieranie okien jest noc. Ponadto nie należy suszyć prania na zewnątrz. Aby zadbać o komfortowe oddychanie w domu, zaleca się stosować oczyszczacze powietrza.

Leczenie alergii na pyłki drzew

Wiadomo, co kwitnie w kwietniu, więc osoby uczulone na te rośliny, powinny zawczasu zrobić zapas leków. Jest sporo preparatów, które można dostać bez recepty, np. tabletki na alergię, krople do nosa lub do oczu. Co wybrać?

Skuteczne leki przeciwhistaminowe

Wskazane są przede wszystkim doustne leki przeciwhistaminowe, np. tabletki lub syropy na alergię. Na rynku jest kilka rodzajów substancji leczniczych o działaniu przeciwhistaminowym – cetyryzyna, bilastyna, desloratadyna, feksofenadyna. Wszystkie te leki pomagają łagodzić objawy alergii lub zapobiegają ich wystąpieniu, przy czym ta sama substancja może u jednych działać lepiej, u innych gorzej, dlatego trzeba wypróbować kilka leków, aby znaleźć ten, który jest dla nas najskuteczniejszy.

Preparaty do nosa i oczu łagodzące objawy

Oprócz leków doustnych zalecane są preparaty miejscowe. Krople do nosa na alergię można wybierać spośród środków z azelastyną, furoinianem mometazonu lub ksylometazoliną. Jeśli chodzi o krople do oczu na alergię, rekomendowane są preparaty z olopatadyną, azelastyną, ketotifenem, tetryzoliną, kromoglikanem sodu lub ektoiną. Należy pamiętać, że leki na alergię trzeba zawsze stosować zgodnie z zaleceniami na ulotce lub według wskazówek lekarza.

Immunoterapia swoista jako długoterminowe rozwiązanie

Wraz ze swoim alergologiem warto przedyskutować możliwość rozpoczęcia odczulania, czyli immunoterapii swoistej (immunoterapii alergenowej). Jest ona jedyną dostępną formą przyczynowego leczenia alergii. Odczulanie polega na tym, że chory przez dłuższy czas (zwykle przez 3-5 lat) otrzymuje niewielkie dawki alergenów, dzięki czemu organizm buduje tolerancję na tę substancję.

Naturalne metody walki z alergią kwietniową

Życie z alergią bez względu na to, jakie pyłki w kwietniu uczulają, wymaga czegoś więcej niż tylko stosowanie leków i unikanie alergenów. Walkę z objawami choroby można wspomagać, pijąc napary ziołowe. Dodatkowo warto zadbać o zdrową dietę. Jakie są najskuteczniejsze naturalne metody na alergię?

Odpowiednia dieta antyalergiczna

Choć alergia na pyłki w kwietniu nie kojarzy się z ograniczenia dietetycznymi, warto wiedzieć, że dieta ma znaczenie. Po pierwsze istotną sprawą jest ryzyko alergii krzyżowej, np. u osób z alergią na pyłki brzozy może wystąpić reakcja alergiczna po spożyciu m.in. jabłka, gruszki, banana, marchewki, selera. W przypadku pojawienia się dolegliwości należy unikać jedzenia tych produktów.

Po drugie każdy alergik powinien dbać o to, aby w jego diecie znalazły się produkty o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym. Kluczowe są warzywa i owoce, które dostarczają witamin, minerałów i przeciwutleniaczy, a także tłuste ryby morskie, orzechy włoskie i siemię lniane, które są bogate w kwasy Omega-3. Ponadto zalecane są naturalne probiotyki, które wspomagają mikrobiom jelit (jest on ważny dla regulowania odpowiedzi immunologicznej). Taka dieta nie tylko pomaga łagodzić stan zapalny, ale również wspiera odporność.

Z diety alergika powinny natomiast zniknąć produkty, które mogą zaostrzać przebieg alergii wziewnej, np. czerwone mięso, długodojrzewające sery. Niewskazany jest też alkohol. Osoby palące powinny jak najszybciej zerwać z nałogiem!

Zioła wspierające organizm podczas okresu pylenia

Wsparciem dla alergika mogą być zioła do picia, które wykazują działanie antyalergiczne, przeciwhistaminowe i wspierające układ odpornościowy. W tym celu najlepiej sprawdzi się m.in. pokrzywa, rumianek, czarny bez, koper włoski, skrzyp polny, tarczyca bajkalska. Dodatkowo warto też stosować olej z czarnuszki.

Domowe sposoby łagodzenia objawów alergii

Na jakie alergeny w kwietniu trzeba się przygotować? Główną przyczyną zatkanego nosa i ataków kichania jest brzoza oraz topola. Do łagodzenia tych objawów zwykle używa się środków przeciwhistaminowych, warto wiedzieć, że działanie leków można wspomagać, stosując naturalne metody na alergię. Można przygotowywać inhalacje z solą fizjologiczną i ektoiną. Pomocne mogą być olejki eteryczne, np. z eukaliptusa. Kilka kropli olejku można dodać do kominka zapachowego lub do naczynia z gorącą wodą. 

Autor wpisu: mgr farm. Katarzyna Borowiec, i-Apteka.pl Farmaceutka z niemałym już doświadczeniem. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia, opieka farmaceutyczna.