Czym jest grypa i jak szybko ją wyleczyć?

Grypa to choroba wirusowa nierzadko mająca ostry przebieg. Cechuje się wysoką zakaźnością i ryzykiem wystąpienia poważnych powikłań, mimo to bardzo często jest bagatelizowana i porównywana ze zwykłym przeziębieniem. Jak rozpoznać grypę? Jak ją leczyć? Czy można uniknąć zachorowania?

Spis treści:

• Co to jest grypa i jaki wirus ją wywołuje?
• Jakie są najbardziej charakterystyczne objawy grypy?
• Jak leczyć grypę i kiedy udać się do lekarza?
• Jakie powikłania mogą wystąpić po grypie?
• Jak długo chory na grypę zaraża?
• Jak zapobiegać grypie?

Co to jest grypa i jaki wirus ją wywołuje?

Grypa to zakaźne schorzenie układu oddechowego, zachorować mogą na nią wszyscy niezależnie od wieku. Jej przyczyną są wirusy, a dokładniej wirusy grypy typu A, B i C. Zakażenie wirusem grypy typu C jest charakterystyczne dla dzieci i ma bardzo łagodny przebieg. Również wirus grypy typu B daje dość łagodne objawy. Natomiast wirus grypy typu A jest zdecydowanie najgroźniejszy, a zakażenie ma ciężki przebieg. Należy dodać, że wyróżnia się różne podtypy wirusa grypy A, np. H1N1.

Wirus grypy bardzo szybko się rozprzestrzenia, transmisja następuje głównie drogą kropelkową (chory wydala wirusa m.in. podczas kichania i kaszlu). Do zakażenia może dojść także przez bezpośredni kontakt z chorym i przez kontakt z przedmiotami, na których znajdują się patogeny. Trzeba też wspomnieć, że wirus grypy typu A przenosić się może przez kontakt z zakażonym zwierzęciem (np. ptakiem, świnią). Specyficzne dla wirusa grypy jest to, że z łatwością mutuje. Oznacza to, że przechorowanie grypy nie daje ochrony przed kolejnym zakażeniem, jeśli dojdzie do kontaktu z innym szczepem wirusa.

Jakie są najbardziej charakterystyczne objawy grypy?

Okres wylęgania się choroby, czyli okres od kontaktu z wirusem do wystąpienia pierwszych objawów wynosi około 1-7 dni. Początek choroby jest nagły, a przebieg grypy bywa bardzo intensywny, pojawia się wysoka gorączka, której towarzyszy ból głowy, ból mięśni i dreszcze. Objawy grypy to także suchy kaszel (rzadziej ból gardła), kichanie, katar, osłabienie i ogólne złe samopoczucie. Czasem pojawiają się także nudności i wymioty, brak apetytu, apatia i nadmierna senność. Objawy grypy najczęściej utrzymują się około 2-7 dni, nieco dłużej chory zmagać się może z osłabieniem i kaszlem. Warto podkreślić, że ogólny stan zdrowia, choroby przewlekłe i kondycja układu odpornościowego mają znaczący wpływ na przebieg grypy. Im mocniejsza odporność, tym organizm lepiej zwalcza wirusa.

Podobne objawy mogą występować również w przebiegu innych chorób układu oddechowego wywoływanych przez wirusy paragrypy, rhinowirusy, adenowirusy. Wiele osób myli objawy grypy z objawami przeziębienia, mimo że między tymi schorzeniami występują dość znaczące różnice. Główną z nich jest to, że początek grypy jest nagły, a przeziębienie rozwija się powoli. Gorączka z małym wyjątkami występuje niemal zawsze w przypadku grypy (u osób starszych może się nie pojawić), natomiast przy przeziębieniu bardzo rzadko, w dodatku nie jest to wysoka temperatura, a co najwyżej stan podgorączkowy. Typowy dla grypy ból głowy, mięśni i stawów rzadko występuje w przebiegu przeziębienia. Odwrotnie jest z bólem gardła i chrypką charakterystycznymi dla przeziębienia i sporadycznymi przy grypie. Przy obu schorzeniach występuje osłabienie, przy czym grypa dużo bardziej wyczerpuje organizm niż przeziębienie.

Jak leczyć grypę i kiedy udać się do lekarza?

Zwykle lekarz jest w stanie zdiagnozować grypę na podstawie objawów, zwłaszcza gdy chory zgłasza się do niego w tzw. sezonie grypowym, czyli od października do kwietnia, kiedy to notuje się najwięcej zachorowań na to schorzenie. Przy wątpliwościach przeprowadza się badania laboratoryjne metodą RT-PCR z wymazu z nosa i gardła. Obecnie test wykrywający zakażenie wirusem grypy można wykonać samodzielnie w domu. W aptekach dostępne są szybkie testy antygenowe, które wykrywają nie tylko wirusy grypy typu A i B, ale i wirusa RSV i SARS-Cov-2.

Po rozpoznaniu wdraża się odpowiednie leczenie grypy, przy czym od razu trzeba zaznaczyć, że nie wprowadza się antybiotyków. Grypa jest chorobą wirusową, a nie bakteryjną! Zazwyczaj terapia polega na łagodzeniu objawów, w tym celu stosuje się syrop na kaszel, leki na katar, leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (np. Apap). Pomocne mogą być dostępne bez recepty leki na przeziębienie i grypę zawierające kompozycję różnych substancji leczniczych, które kompleksowo zwalczają różne objawy – ból głowy, gorączkę, kichanie. A jak sprawdza się pseudoefedryna w leczeniu przeziębienia i grypy? Jest to substancja, która skutecznie zmniejsza obrzęk i przekrwienie śluzówki nosa, ogranicza ilość wydzieliny i przywraca komfort oddychania, dzięki czemu leki z pseudoefedryną są często zalecane chorym na grypę.

Jeśli przebieg grypy jest ciężki, lekarz może przepisać leki przeciwwirusowe. Stosuje się je także u osób, u których istnieje wysokie ryzyko powikłań, czyli u osób z osłabioną odpornością, osób z chorobami przewlekłymi i osób starszych, ponadto u małych dzieci i kobiet w ciąży. Oprócz leczenia farmakologicznego bardzo ważny dla procesu zdrowienia jest wypoczynek. Trzeba też pamiętać o prawidłowym nawodnieniu organizmu, co jest kluczowe w sytuacji, gdy wysoka temperatura ciała utrzymuje się przez dłuższy czas.

Jakie powikłania mogą wystąpić po grypie?

U osób zdrowych, czyli takich z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym i niemających żadnych chorób przewlekłych powikłania są bardzo rzadkie. Natomiast u osób z grupy ryzyka (m.in. choroby przewlekłe, niedobory odporności, wiek powyżej 65. roku życia) ryzyko powikłań jest duże, w dodatku mogą one być bardzo poważne, a nawet powodować trwałe następstwa zdrowotne. Najczęstszymi komplikacjami są: inne infekcje górnych dróg oddechowych m.in. ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, gardła, krtani i tchawicy, a także zapalenie płuc (wywołane przez wirusa grypy lub wtórne bakteryjne zapalenie płuc), ponadto zapalenie mięśnia sercowego, nerek, opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie i martwica mięśni.

Może dochodzić także do zaostrzenia istniejących już chorób serca i układu krążenia, schorzeń dróg oddechowych i cukrzycy. Mało tego, grypa może zakończyć się śmiercią! Kobiety będące w ciąży powinny bardzo o siebie dbać w sezonie grypowym, gdyż narażone one są na poważne komplikacje włącznie z poronieniem, przedwczesnym porodem i rozwojem wad wrodzonych u płodu. Chorzy na grypę, u których utrzymuje się wysoka temperatura dłużej niż 3 dni, następuje gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia, pojawiają się duszności i bóle w klatce piersiowej, sinica, zawroty głowy i zaburzenia świadomości, muszą niezwłocznie zgłosić się po pomoc lekarską.

Jak długo chory na grypę zaraża?

Niestety okres, w którym chory zakaża, trwa dość długo – 5-10 dni. Trzeba przy tym pamiętać, że wirus wydalany jest już 1-2 dni przed wystąpieniem charakterystycznych objawów grypy, czyli zakażony zaraża jeszcze zanim sam dowie się, że choruje. W przypadku dzieci okres zakaźności może trwać jeszcze dłużej – już 6 dni przed wystąpieniem objawów i powyżej 10 dni od pojawienia się objawów. Natomiast chorzy z ciężkim niedoborem odporności zakażają nawet przez kilka miesięcy.

Jak zapobiegać grypie?

Grypa szybko się rozprzestrzenia, jednak przy zachowaniu odpowiedniej profilaktyki można przetrwać sezon grypowy bez szwanku. Przede wszystkim należy unikać osób, które zdradzają objawy chorobowe. Osoby chore powinny pozostać w domu, zakrywać usta i nos podczas kichania i kaszlu. Równocześnie trzeba bardzo dbać o przestrzeganie zasad higieny, niezwykle ważne jest częste mycie i dezynfekowanie rąk. Zaleca się także unikać dotykania twarzy, a zwłaszcza ust. Jednym z najskuteczniejszych sposobów, aby zapobiec zachorowaniu, są szczepienia ochronne przeciwko grypie. Należy jednak zwrócić uwagę, że jednorazowe przyjęcie szczepionki nie zapewni długotrwałej ochrony. Jest to związane z tym, że wirus grypy mutuje, dlatego zaktualizowaną szczepionkę należy przyjmować co rok.

Mimo że powszechnie uważana jest za nieco cięższe przeziębienie, grypa jest schorzeniem dużo groźniejszym. Powikłania pogrypowe bywają bardzo poważne, dlatego nie należy bagatelizować objawów zakażenia wirusem grypy, zwłaszcza u osób starszych i u małych dzieci. Choć grypa nie wymaga podania antybiotyków, nie należy rezygnować z wizyty u lekarza! Zwykle leczenie grypy obejmuje leki na katar, leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, a także dużo odpoczynku. Chorzy powinni być izolowani, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się wirusa.

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.