Emolienty - wszystko, co trzeba o nich wiedzieć
28.12.2022Nazwa emolienty odnosi się do określonej grupy substancji kosmetycznych, które wykazują działanie natłuszczające, zmiękczające i wygładzające. Składniki te są pożądane w pielęgnacji głównie skóry suchej, problematycznej i atopowej. Emolientami często też określa się gotowe produkty, które w składzie zawierają substancje emoliencyjne. Co jeszcze warto wiedzieć o emolientach?
Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:
- Co to są emolienty?
- Gdzie najczęściej spotykamy emolienty?
- W jaki sposób działają emolienty?
- Kto powinien sięgać po kosmetyki z emolientami?
Czym są emolienty?
Słowo emolient pochodzi od łacińskiego terminu emolliere, co oznacza zmiękczać. Mianem emolienty prawidłowo należy określać substancje o charakterze lipofilowym (rozpuszczalne w tłuszczach), które wykazują działanie natłuszczające, nawilżające, zmiękczające, wygładzające oraz poprawiające elastyczność skóry. Składniki te tworzą na powierzchni skóry warstwę okluzyjną, która zapobiega wysuszaniu naskórka, ogranicza bowiem transepidermalną utratę wody (TEWL). Właśnie przez zahamowanie odparowywania wody z naskórka emolienty zapewniają elastyczność i odpowiednie nawilżenie.
Stosowane w kosmetykach emolienty można podzielić na naturalne oraz syntetyczne. Naturalne emolienty to przede wszystkim roślinne oleje (np. oliwa z oliwek, olej z pestek moreli, z wiesiołka, ze słodkich migdałów, z pestek winogron, olej arganowy, konopny, sojowy, słonecznikowy i jojoba), roślinne masła (np. masło z mango, masło kakaowe, masło Shea), lanolina, woski, stearynian glicerolu, alkohole tłuszczowe (np. alkohol cetylowy). Do syntetycznych emolientów zalicza się oleje mineralne (parafina, wazelina), oleje silikonowe, estry kwasów tłuszczowych (mirystynian izopropylu, mirystynian mirystylu, palmitynian izopropylu).
Częściej jednak o emolientach mówi się w innym kontekście. Nazywa się tak kosmetyki, które zawierają w swoim składzie składniki emoliencyjne w połączeniu z innymi substancjami uzupełniającymi. W kosmetykach emolientowych można więc znaleźć: humektanty, które wykazują zdolność do zatrzymywania i wiązania wody w naskórku (np. glicerynę, mocznik i kwas hialuronowy) oraz substancje uzupełniające niedobór lipidów w naskórku i odbudowujące barierę hydrolipidową (np. fosfolipidy, cholesterol, ceramidy). Emolienty do pielęgnacji skóry atopowej i alergicznej są wzbogacane także w substancje o właściwościach przeciwzapalnych (np. owies zwyczajny, aloes, wyciąg z lukrecji), przeciwbakteryjnych (np. ksylitol, beta-glukan), przeciwświądowych (np. alantoina) i łagodzących (np. pantenol) oraz w probiotyki i prebiotyki. Dzięki bogatemu i różnorodnemu składowi emolienty rozumiane jako gotowe kosmetyki mają bardziej kompleksowe działanie niż same substancje emoliencyjne.
W jakich kosmetykach mogą występować emolienty?
Kosmetyki emolientowe sprawdzają się w codziennej pielęgnacji, a także w specjalistycznej pielęgnacji skóry z różnymi problemami i dermatozami. Z powodzeniem mogą stanowić wsparcie dla kuracji dermatologicznych i leczniczych. Właściwie emolienty można wykorzystywać we wszystkich rodzajach kosmetyków – zarówno do skóry, jak i do włosów, do mycia i smarowania. W zależności od preferencji w aptekach można wybierać emolienty do twarzy i ciała o różnych konsystencjach – od lżejszych, aż po gęstsze, bardziej treściwe. Kosmetyki emolientowe do oczyszczania skóry mogą mieć postać żeli, emulsji oraz olejków, a te kosmetyki do pielęgnacji ciała – mleczek, lotionów, balsamów i oliwek. Szeroki wybór preparatów o różnych konsystencjach i przeznaczeniu oferuje marka Emolium. Są to zarówno emolienty dla dorosłych, jak i dla dzieci.
Wśród kosmetyków Emolium można także dostać kremy emolientowe do twarzy – kremy do codziennej pielęgnacji oraz preparaty specjalne, np. kremy chroniące przed wiatrem i mrozem. Kosmetyki emolientowe są coraz bardziej popularne, nie dziwi więc fakt, że większość firm wprowadza do swojego portfolio preparaty tego typu, np. marki Iwostin i Bioliq. Co więcej, poszerza się również oferta emolientów do włosów, oprócz szamponów, godne uwagi są przede wszystkim odżywki emolientowe. Stanowią one element prawidłowej pielęgnacji włosów i pomagają w utrzymaniu równowagi PEH.
Jak działają emolienty?
Najważniejszą właściwością emolientów jest ograniczenie transepidermalnej utraty wody. W tym celu tworzą one na powierzchni skóry warstwę okluzyjną. Zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wilgoci przekłada się na osiągnięcie optymalnego poziomu nawilżenia skóry, jak również na jego utrzymanie. Dodatkowo ten film ochronny zabezpiecza skórę przed drażniącym działaniem czynników zewnętrznych – zanieczyszczeń, toksyn, alergenów, drobnoustrojów. Dzięki działaniu natłuszczającemu emolienty dają efekt zmiękczenia, ujednolicenia, wygładzenia i ujędrnienia skóry.
A w jaki sposób odżywki emolientowe działają na włosy? Emolienty równie dobrze jak na skórę, działają na włosy. Pomagają zatrzymywać wilgoć w łusce włosa, zapewniają uelastycznienie, wygładzenie, zmiękczenie. Ponadto przyczyniają się do zamykania rozchylonej łuski włosa, eliminują puszenie i elektryzowanie, dociążają i zabezpieczają przed uszkodzeniami, równocześnie przywracają zdrowy blask. Ze względu na swoje działanie kosmetyki emolientowe są rekomendowane głównie dla włosów średnio i wysokoporowatych.
Emolienty do twarzy i ciała, czyli gotowe kosmetyki, będą oferowały zdecydowanie szerszy zakres działania, co związane jest z obecnością nie tylko całych kompleksów kwasów tłuszczowych Omega-3-6-9, ale i dodatkowych składników np. ceramidów, lipidów czy też humektanów. Oznacza to, że taki kosmetyk będzie jeszcze silniej nawilżał, a także nawadniał skórę, ponadto wzmocni i odbuduje barierę hydrolipidową oraz złagodzi nieprzyjemne objawy jak podrażnienia, zaczerwienienia, napięcie, szorstkość i świąd, dzięki czemu ograniczy konieczność drapania.
Po co i kiedy stosować kosmetyki emolientowe?
Głównym przeznaczeniem dla kosmetyków emolientowych jest pielęgnacja skóry suchej, bardzo suchej, wrażliwej, skłonnej do podrażnień i alergii. Są one również wskazane do stosowania jako wsparcie w leczeniu różnych problemów skórnych i dermatoz (np. atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, egzemy, rybiej łuski, wyprysku kontaktowego i alergicznego) jako środek do łagodzenia objawów skórnych i wspomagania bariery naskórkowej. Regularne stosowanie kosmetyków emolientowych (zarówno w okresach zaostrzenia, jak i wyciszenia objawów) zmniejsza potrzebę sięgania po sterydy oraz pomaga wydłużyć okresy remisji i ogranicza ryzyko nawrotów choroby. W aptekach dostępne są zarówno emolienty dla dorosłych, jak i emolienty dla dzieci, które można stosować od pierwszych dni życia. Jeśli chodzi o emolienty dla dzieci, należy zwrócić szczególną uwagę, aby kosmetyk do pielęgnacji ciała nie zawierał parabenów, konserwantów, sztucznych barwników, substancji zapachowych oraz silnych detergentów.
Ponadto po kremy emolientowe warto sięgać po różnych zabiegach na skórę, np. po silnych peelingach kwasowych lub w trakcie kuracji retinoidami. Wówczas emolienty przyspieszają gojenie się naskórka, łagodzą podrażnienie, szorstkość i łuszczenie, a także pomagają przywrócić prawidłowe funkcje ochronne skóry, odbudowują barierę hydrolipidową oraz zabezpieczają nowy naskórek przed czynnikami zewnętrznymi. A czy emolienty są odpowiednie także dla cery mieszanej, tłustej i trądzikowej? W przypadku skóry z nadmierną produkcją sebum i skłonnością do niedoskonałości raczej nie powinno się stosować emolientów na bazie parafiny i wazeliny, zalecane są emolienty do twarzy o lżejszych konsystencjach, np. z olejem konopnym i masłem Shea.
Czy warto mieć emolienty do twarzy i ciała w swojej łazience? Wprawdzie największe korzyści z ich stosowania odczuwa skóra sucha, atopowa i wrażliwa, jednak produkty te mogą przydać się każdemu. Emolienty to ratunek dla skóry podrażnionej po zabiegach kosmetycznych i dermatologicznych, a także dla skóry, której bariera hydrolipidowa została naruszona, np. ekspozycją na mróz, wiatr, twardą wodę lub uszkodzona nieprawidłową lub zbyt agresywną pielęgnacją.
