Ile trwa katar bakteryjny i jak z nim walczyć?
05.12.2024Zazwyczaj katar infekcyjny jest objawem zakażenia wirusowego, ale jego przyczyną mogą być również bakterie. Czym różni się katar bakteryjny od wirusowego? Czy zielony katar zawsze jest bakteryjny? Jak leczyć katar bakteryjny? Które leki będą najskuteczniejsze? Jakie domowe sposoby warto wypróbować, aby jak najszybciej pozbyć się kataru wywołanego przez bakterie?
Spis treści:
- Czym jest katar bakteryjny i jak go rozpoznać?
- Ile czasu trwa katar bakteryjny?
- Jak leczyć katar bakteryjny?
- Domowe sposoby na katar bakteryjny
- Jak zapobiegać katarowi bakteryjnemu?
Czym jest katar bakteryjny i jak go rozpoznać?
Katar to stan zapalny śluzówki nosa i zatok. Przyczyny kataru mogą być infekcyjne lub nieinfekcyjne. Jeśli chodzi o czynniki infekcyjne, najczęściej są to wirusy, rzadziej spotyka się zapalenie błony śluzowej zatok i nosa o podłożu bakteryjnym. Zazwyczaj zakażenie bakteryjne jest następstwem źle leczonego lub nieleczonego zakażenia wirusowego. Katar bakteryjny rozwija się wskutek nadkażenia bakteriami Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. Katar bakteryjny może się pojawić w przebiegu m.in. bakteryjnego zapalenia zatok, bakteryjnego zapalenia gardła, a nawet bakteryjnego zapalenia ucha.
Czy katar bakteryjny jest zaraźliwy? Bakterie przenoszone są drogą kropelkową. Jeśli przebywamy w pobliżu osoby chorej, możemy się od niej zarazić. Patogeny rozprzestrzeniają się, gdy chory mówi, kaszle i kicha. W przypadku zakażeń bakteryjnych możliwa jest również transmisja przez kontakt z powierzchniami, na których znajdują się bakterie. Łatwo je bowiem przenieść na dłoniach w okolice błon śluzowych. Duże zagrożenie stanowią przede wszystkim zużyte chusteczki higieniczne, dlatego po wysmarkaniu nosa chusteczkę należy od razu wyrzucić.
Różnice między katarem wirusowym a bakteryjnym
Nie jest wcale tak łatwo odróżnić katar bakteryjny od wirusowego. Powszechne jest stwierdzenie, że kolor wydzieliny kataralnej może być podstawą do postawienia diagnozy, jednak nie należy się kierować wyłącznie barwą wydzieliny lub jej konsystencją. Inaczej mówiąc, odpowiedź na pytanie, czy zielony katar zawsze jest bakteryjny, brzmi nie, nie zawsze! Jeśli mamy jakiekolwiek podejrzenia, że katar może być efektem nadkażenia bakteryjnego, należy się zgłosić do lekarza. W celu postawienia diagnozy przeprowadzi on wywiad lekarski, a także badania otolaryngologiczne i mikrobiologiczne.
Kolor kataru bakteryjnego i wirusowego nie zawsze musi się od siebie różnić. Czy są jakieś inne wskazówki, które mogłyby pomóc w rozpoznaniu przyczyny kataru? Pomocne w tym może być obserwowanie nasilenia i przebiegu infekcji. Zazwyczaj objawy kataru bakteryjnego są bardziej nasilone niż wirusowego. Ponadto katar bakteryjny zawsze jest gęsty, natomiast wirusowy początkowo jest wodnisty, dopiero z czasem gęstnieje.
Charakterystyczne objawy kataru bakteryjnego
Po czym poznać katar bakteryjny? Typowa dla niego jest gęsta wydzielina, tzw. wydzielina ropna. Charakterystyczne jest to, że pachnie ona bardzo nieprzyjemnie. Gęsta wydzielina powoduje uczucie zatkanego nosa, utrudnia oddychanie oraz upośledza zmysł węchu i smaku. Ze względu na konsystencję bardzo trudno się ją usuwa. Ponadto w obrębie nosa mogą tworzyć się czopy ropne. Wydzielina często spływa po tylnej ścianie gardła, przez co chory zmaga się z kaszlem mokrym i z odkrztuszaniem flegmy, co więcej, zmienia mu się barwa głosu.
Wydzielina z nosa i jego niedrożność to nie są jedyne objawy bakteryjnego zapalenia nosa i zatok. Może im towarzyszyć również silny ból gardła i uczucie drapania w gardle, gorączka (powyżej 38,5st. C), ból głowy i twarzy, zmęczenie, złe samopoczucie. Katar bakteryjny u dziecka dodatkowo utrudnia jedzenie oraz zaburza spokojny sen. Dzieci są przez to płaczliwe i rozdrażnione.
Ile czasu trwa katar bakteryjny?
Osoby, u których pojawiły się objawy ze strony nosa, często się zastanawiają, ile trwa katar bakteryjny? Zwykle zapalenie nosa i zatok o podłożu bakteryjnym trwa 7-10 dni. Czy katar bakteryjny sam przejdzie? Z czasem tak, ale może to potrwać znacznie dłużej niż 10 dni, w dodatku rośnie ryzyko pojawienia się powikłań. Jeśli natomiast chory szybko wdroży odpowiednie leczenie, to już po około 24-48 godzinach po podaniu pierwszej dawki antybiotyku dolegliwości zaczną ustępować.
Fazy rozwoju kataru bakteryjnego
Na początku wydzielina w przebiegu kataru bakteryjnego jest przezroczysta, następnie zmienia kolor. Zmiana barwy ma związek z obecnością ropy i śluzu w przewodach nosowych, dlatego można zauważyć, że początkowo przezroczysta wydzielina staje się żółtawa, zielona lub szarawa.
Kiedy należy zgłosić się do lekarza z katarem bakteryjnym?
Jak już zostało wspomniane, rozpoznania kataru bakteryjnego może dokonać tylko lekarz, dlatego nie należy zwlekać z wizytą, jeśli podejrzewamy, że właśnie z taką infekcją się mierzymy. Do lekarza trzeba koniecznie się zgłosić, gdy katar utrzymuje się dłużej niż 10 dni lub objawy zaczynają się nasilać! Konsultacja z lekarzem istotna jest również dlatego, że w leczeniu kataru bakteryjnego korzysta się z antybiotyków, a te leki wydawane są wyłącznie na receptę. Po przeprowadzeniu badań specjalista dobierze najwłaściwszy antybiotyk na katar bakteryjny.
Jak leczyć katar bakteryjny?
Co na katar bakteryjny? Aby rozpocząć skuteczne leczenie kataru bakteryjnego, konieczne jest właściwe rozpoznanie przyczyny infekcji. Od razu trzeba dodać, że ten rodzaj kataru leczy się dłużej niż katar wirusowy. Jakiego rodzaju leki na katar bakteryjny będą najskuteczniejsze?
Leczenie farmakologiczne kataru bakteryjnego
Leczenie kataru bakteryjnego wymaga stosowania nie tylko antybiotyku, ale i dodatkowych środków farmakologicznych. Z uwagi na występujący ból i gorączkę wskazane są leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). Inny sposób na katar bakteryjny to ziołowe preparaty w postaci tabletek. Zwykle zawierają one takie składniki jak kwiat bzu czarnego, ziele szczawiu oraz korzeń goryczki. Zioła te pomagają rozrzedzić śluz, co przekłada się na jego szybsze usuwanie.
Preparaty do nosa na katar bakteryjny
Objawowe leczenie kataru bakteryjnego polega głównie na łagodzeniu objawów ze strony nosa. Bardzo dobre efekty przynoszą leki na katar, które obkurczają błonę śluzową i zmniejszają jej przekrwienie. Stosuje się głównie krople na katar bakteryjny z oksymetazoliną i ksylometazoliną. Należy jednak pamiętać, że nie można stosować tych środków długotrwale. Czas leczenia nie powinien przekraczać 3-5 dni.
Czy trzeba brać antybiotyk na katar bakteryjny?
Podstawą leczenia jest antybiotyk na katar bakteryjny. Antybiotyk działa na przyczynę, czyli eliminuje bakterie, przekłada się to na szybsze ustąpienie dolegliwości, zapobiega także powikłaniom. Aby leczenie było skuteczne, należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza odnośnie do dawkowania i czasu przyjmowania preparatu. Lekiem pierwszego wyboru jest amoksycylina. Należy przypomnieć, że antybiotyki nie są skuteczne w przypadku infekcji wirusowych, można jest stosować wyłącznie w przypadku potwierdzonej infekcji bakteryjnej.
Domowe sposoby na katar bakteryjny
Jak w przypadku większości infekcji leczenie polega na umiejętnym łączeniu leków oraz domowych metod. Jak leczyć katar bakteryjny? Oprócz antybiotyku oraz preparatów dostępnych bez recepty wskazane są różnego rodzaju domowe sposoby na katar bakteryjny.
Nawilżanie i płukanie nosa
Podczas kataru – niezależnie od jego przyczyny – błona śluzowa nosa jest podrażniona i przesuszona, należy więc zadbać o jej nawilżenie. Najlepszym sposobem będą aerozole z wodą morską oraz płukanie (irygacje) nosa i zatok. Pomogą one oczyścić nos i go udrożnić. Regularne i dokładne oczyszczanie nosa jest bardzo ważne, nie można doprowadzać do zalegania w nosie wydzieliny, stwarza to bowiem ryzyko namnażania się w niej wirusów i bakterii.
Co na katar bakteryjny? Sprawdzą się preparaty na bazie wody morskiej wzbogacone m.in. o kwas hialuronowy, glicerol i wyciąg z aloesu. Takie środki nawilżają, łagodzą podrażnienia, pomagają zmniejszyć obrzęk śluzówki oraz ją odbudować.
Inhalacje i nawilżanie powietrza
Domowe sposoby na katar bakteryjny obejmują również inhalacje. Wskazane są zarówno inhalacje za pomocą nebulizatorów, jak i inhalacje parowe z użyciem olejków eterycznych. W aptece można kupić preparaty do inhalacji (roztwory soli fizjologicznej), pomagają one rozrzedzać wydzielinę i ułatwiają jej usunięcie. Jeśli ktoś nie ma w domu nebulizatora, to może z powodzeniem przygotować inhalację, wykorzystując miskę z gorącą wodą. Wystarczy dodać do niej kilka kropli olejku eterycznego (np. eukaliptusowy, tymiankowy, z drzewa herbacianego). Zamiast wody można użyć napar ziołowy (np. z szałwii lub rumianku).
Wcześniej zostało wspomniane, że warto dbać o nawilżenie śluzówki nosa. Jednocześnie zaleca się unikać czynników, które mogą ją dodatkowo wysuszać. Takie niekorzystne działanie ma m.in. przegrzane powietrze w mieszkaniu. Zaleca się więc często wietrzyć pomieszczenia i utrzymywać odpowiednią wilgotność. Dobrym rozwiązaniem są nawilżacze powietrza, ewentualnie można rozwieszać na kaloryferach mokre ręczniki. Gdy powietrze jest odpowiednio nawilżone, choremu łatwiej się oddycha. Koniecznie trzeba też przypomnieć, że podczas kataru należy zwiększyć spożycie płynów, co pomoże rozrzedzić wydzielinę. Ponadto w przypadku gorączki uchroni przed odwodnieniem.
Jak zapobiegać katarowi bakteryjnemu?
W sezonie jesienno-zimowym niesprzyjające warunki pogodowe przyczyniają się do tego, że łatwiej zachorować na infekcje górnych dróg oddechowych. Warto pamiętać, że w znakomitej większości mają one podłoże wirusowe, jednak może się zdarzyć również infekcja bakteryjna. Najczęściej dochodzi do tego, gdy zbagatelizujemy zwykłe przeziębienie. Niedoleczony katar wirusowy może przerodzić się w katar bakteryjny. Aby tego uniknąć, należy stosować się do kilku zasad pomagających poprawiać odporność organizmu i ograniczyć ryzyko złapania infekcji:
Rola witamin i suplementów w profilaktyce
Jednym z głównych sposobów zapobiegania katarowi bakteryjnemu jest wzmacnianie odporności. Prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy pozwala chronić organizm przed atakami chorobotwórczych wirusów i bakterii. W jaki sposób wzmocnić organizm? Jednym z ważniejszych elementów jest dieta bogata w witaminy, składniki mineralne, antyoksydanty i kwasy Omega-3. Należy także dbać o regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednią ilość wypoczynku i snu. W sezonie infekcyjnym rośnie zapotrzebowanie na składniki, które wspomagają system immunologiczny organizmu. Warto wówczas stosować suplementy na odporność. Polecane są te, które zawierają m.in. witaminę C, witaminę D oraz cynk.
Prawidłowa higiena nosa i unikanie zakażeń
O higienę nosa trzeba dbać nie tylko podczas infekcji, gdy nos jest zapchany nadmierną ilością wydzieliny. Ważne jest, aby dbać o oczyszczanie nosa także na co dzień. Aerozol z wodą morską pomaga nie tylko oczyszczać nos z wydzieliny, ale i z zanieczyszczeń, bakterii, wirusów i alergenów. Co ważne, wodę morską można stosować długotrwale.
Należy ponadto unikać wszelkich sytuacji, w których może dojść do zarażenia. Trzeba ograniczyć bezpośredni kontakt z osobami, które kaszlą i kichają. W środkach komunikacji miejskiej można nosić maseczki ochronne. Dużą wagę trzeba przykładać do przestrzegania zasad higieny, chodzi m.in. o częste i dokładne mycie rąk.
Czy katar bakteryjny trzeba leczyć? Tak, jest to bardzo istotne, aby rozpocząć odpowiednie leczenie, które obejmuje także wprowadzenie antybiotykoterapii. W sytuacji, gdy katar bakteryjny zostanie zignorowany, może dojść do rozwoju poważnych powikłań, które są niebezpieczne szczególnie dla dzieci. Zalicza się do nich np. zapalenie krtani, przewlekłe zapalenie zatok i zapalenie ucha środkowego.
