Ile trwa regeneracja wątroby?

Wątroba wykazuje unikalną zdolność do samodzielnej regeneracji. To niezwykle ważne, gdyż swoim postępowaniem szkodzimy jej właściwie na każdym kroku. Wśród licznych funkcji wątroby jest oczyszczanie organizmu z toksyn, im więcej dostarczamy ich w spożywanym jedzeniu, lekach i alkoholu, tym wątroba ma więcej pracy i jest bardziej narażona na uszkodzenia. Ile trwa regeneracja wątroby? Jak można wspomagać ten proces? 

Spis treści:

• Proces regeneracji wątroby
• Czas regeneracji w różnych sytuacjach
• Wspomaganie regeneracji wątroby
• Dieta wspierająca regenerację 

Proces regeneracji wątroby

Jakie funkcje pełni wątroba? Odpowiada m.in. za detoksykację i oczyszczanie organizmu, neutralizuje toksyny i inne szkodliwe substancje (np. alkohol i amoniak), uczestniczy w gospodarce tłuszczowej, węglowodanowej i białkowej. Bierze także udział w wytwarzaniu żółci oraz w przemianie hemu. Stanowi magazyn dla zapasów witaminy A, witaminy B12, witaminy D i żelaza. Dodatkowo pełni funkcje immunologiczne. To nie wszystkie zadania, jakie ma wątroba, ale wyraźnie widać, że od jej prawidłowej pracy zależy zdrowie organizmu.

W jaki sposób powstają uszkodzenia wątroby? Wśród najbardziej szkodzących jej czynników wymienia się: niezdrową dietę (pełną tłuszczów nasyconych, cukrów prostych i żywności wysokoprzetworzonej), alkohol, palenie papierosów, niektóre leki (zwłaszcza stosowane w dużych dawkach lub przez długi czas), substancje toksyczne, metale ciężkie, infekcje wirusowe (m.in. wirusowe zapalenie wątroby), a także choroby metaboliczne oraz nadciśnienie.

Konsekwencją uszkodzenia wątroby mogą być takie schorzenia jak stłuszczenie wątroby (alkoholowe lub niealkoholowe), zwłóknienie lub marskość wątroby, a nawet nowotwór. O ile w przypadku stłuszczenia można odbudować wątrobę, tak w przypadku marskości uszkodzenia są zwykle nie do naprawienia. Aby uniknąć poważnych problemów zdrowotnych, konieczna jest więc szybka regeneracja wątroby. Jest ona potrzebna każdemu, kto m.in. prowadzi niehigieniczny i niezdrowy tryb życia, pije alkohol lub przyjmuje dużo leków.

Naturalne zdolności regeneracyjne

Wątroba zbudowana jest z hepatocytów, czyli z komórek wątrobowych, a także z innych komórek, przede wszystkim z komórek macierzystych, z których powstają nowe hepatocyty. Cechą charakterystyczną hepatocytów, na którą trzeba zwrócić uwagę, jest ich zdolność do odnawiania. Unikalne właściwości regeneracyjne wątroby nie są jednak nieograniczone. Możliwości samoregeneracji tego narządu, a także czas trwania tego procesu są zależne od przyczyny i stopnia uszkodzenia.

W sytuacji, gdy miąższ wątroby zostanie uszkodzony (przez takie czynniki jak np. alkohol, bądź też zostanie wycięty jej fragment do przeszczepu), zaczyna się proces regeneracji, czyli komórki zostają pobudzone do podziałów. Procesy regeneracyjne i naprawcze trwają tak długo, aż wątroba się odbuduje i odzyska ona pełną sprawność. Co ważne, regeneracja wątroby nie powoduje zakłócenia jej normalnego funkcjonowania.

Fazy odnowy wątroby

Zanim przejdziemy do tematu, ile czasu trwa regeneracja wątroby, należy powiedzieć, w jakich fazach przebiega ten proces. Odbywa się on w trzech etapach. Najpierw następuje faza inicjacji. Właściwie od razu po tym, jak doszło do uszkodzenia wątroby, zostają wysłane odpowiednie sygnały do innych komórek w wątrobie do rozpoczęcia procesów podziału i reprodukcji.

Drugi etap to proliferacja, czyli proces dzielenia się komórek wątroby. W ten sposób tworzone są nowe komórki, które zastąpią te uszkodzone. Faza końcowa przebiega do momentu, w którym wątroba wróci do swojego poprzedniego rozmiaru, wtedy to komórki przestają się dzielić. Co ile regeneruje się wątroba? Procesy te uruchamiane są każdorazowo w przypadku jej uszkodzenia.

Czynniki wpływające na regenerację

Możliwości samoregeneracji wątroby zależą od kilku czynników. Niektóre zaburzają ten proces, inne wręcz przeciwnie – mogą go wspierać. Do czynników o negatywnym wpływie na czas regeneracji wątroby należy zaliczyć spożywanie alkoholu, stosowanie innych używek oraz niezdrową dietę. Należy też dodać, że zdolność do regeneracji pogarsza się wraz z wiekiem. Pozytywnie na proces odbudowy wpływa natomiast zdrowa, lekkostrawna dieta oraz specjalne suplementy diety i zioła na regenerację wątroby.

Czas regeneracji w różnych sytuacjach

Ile trwa regeneracja wątroby? To zależy od przyczyny jej uszkodzenia i stopnia jej uszkodzenia. Nigdy nie następuje to w ciągu kilku godzin, proces ten wymaga czasu, np. może trwać od kilkunastu dni do kilku tygodni, a czasem aż do kilkunastu miesięcy. Jak długo się regeneruje wątroba?

Regeneracja po alkoholu

Bardzo często zadawane pytanie brzmi: ile trwa regeneracja wątroby po alkoholu? Niestety już na wstępie trzeba powiedzieć, że dla wątroby nie ma bezpiecznej ilości alkoholu, każda dawka ma na nią zły wpływ. Zaś regularne picie lub spożywanie dużych ilości napojów wyskokowych powoduje postępujące uszkodzenie komórek wątrobowych. Dlatego też, jeśli chcemy, aby wątroba się odbudowała, musimy całkowicie zrezygnować z alkoholu!

Wyeliminowanie głównej przyczyny uszkodzeń wątroby to element kluczowy dla zapewnienia sprawnego procesu regeneracji. Oczywiście trzeba przypomnieć, że zdolności regeneracyjne wątroby nie są nielimitowane, jeśli doszło do wystąpienia marskości, jest wysokie prawdopodobieństwo, że nie da się jej odbudować. Dlatego zaleca się jak najwcześniej zadbać o naprawę wątroby.

W takim razie ile trwa regeneracja wątroby po alkoholu? W zależności od stopnia uszkodzenia i ogólnego stanu zdrowia, a także od wieku, stosowanej diety, intensywności spożycia alkoholu, chorób przewlekłych czas regeneracji wątroby może wynosić kilkanaście dni, kilka tygodni lub kilka miesięcy.

Odnowa po lekach i antybiotykach

Jednym z najczęściej wymienianych na ulotkach skutkiem ubocznym leków jest szkodliwe działanie na wątrobę – niektóre substancje lecznicze są hepatotoksyczne, inne leki stają się toksyczne dopiero wtedy, gdy są stosowane niewłaściwie, w za dużych dawkach, za długo lub gdy są łączone z alkoholem. Do leków, które mogą negatywnie wpływać na wątrobę, zalicza się paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ketoprofen, diklofenak), antybiotyki (np. tetracyklina, erytromycyna, cefalosporyny), hormonalną terapię zastępczą i dwuskładniowe tabletki antykoncepcyjne, metotreksat oraz leki przeciwgruźlicze (np. ryfampicyna).

Dla kobiet szczególnie niebezpieczne jest stosowanie doustnej antykoncepcji, gdyż hormony mogą prowadzić do polekowego uszkodzenia wątroby. W trakcie kuracji należy regularnie przeprowadzać badania określające jej stan (np. próby wątrobowe, badanie USG). Wskazana jest też regeneracja wątroby po tabletkach antykoncepcyjnych, aby naprawić wyrządzone szkody.

Regeneracja przy stłuszczeniu

Stłuszczenie wątroby to bardzo poważny stan, gdy w komórkach wątroby gromadzi się nadmierna ilość tłuszczu. Może on być konsekwencją stosowania diety bogatej w tłuszcze, nadwagi, otyłości oraz nadużywania alkoholu. Regeneracja wątroby w takiej sytuacji jest możliwa dopiero po zmianie stylu życia, m.in. po odstawieniu używek, zmianie diety, zmniejszeniu masy ciała, wprowadzeniu aktywności fizycznej. Kluczowy jest również dobry lek na regenerację wątroby. Ile trwa odtłuszczenie wątroby? Już po 4-6 tygodniach rygorystycznego przestrzegania zaleceń można odczuć poprawę w pracy tego narządu.

Wspomaganie regeneracji wątroby

Regeneracja wątroby może być na wiele sposobów wspomagana. Zalicza się do nich zmianę diety i zwiększenie nawodnienia organizmu, jak również odpowiednio dobrane suplementy i zioła na regenerację wątroby. Bardzo ważne są również preparaty zawierające substancje hepatoprotekcyjne. Jakie są najlepsze leki na regenerację wątroby?

Suplementy i hepatoprotektory

Głównym składnikiem o udokumentowanym działaniu hepatoprotekcyjnym i wspomagającym proces regeneracji wątroby są fosfolipidy. Pomagają hamować stłuszczenie i zwłóknienie wątroby, przyspieszają procesy regeneracyjne. Dodatkowo stabilizują błony komórkowe i zmniejszają utlenianie lipidów. Efektem ich działania jest zwiększenie odporności komórek wątroby na wpływ takich szkodliwych czynników jak leki, toksyny i metale ciężkie.

Drugim po fosfolipidach składnikiem rekomendowanym do stosowania jako wsparcie dla wątroby jest sylimaryna, czyli substancja pozyskiwana z ostropestu plamistego. Sylimaryna chroni komórki wątroby, do tego stymuluje produkcję żółci, uszczelnia błony komórkowe hepatocytów, przez co zabezpiecza je przed działaniem związków toksycznych. Działa też przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie. Ponadto usprawnia procesy trawienia, zwiększa bowiem wydzielanie soku żołądkowego.

Korzystne działanie na wątrobę ma karczoch zwyczajny. W badaniach potwierdzono, że wyciąg z jego liści obniża stężenie niektórych frakcji tłuszczowych w surowicy, w tym trójglicerydów, których wysoki poziom sprzyja rozwojowi chorób wątroby. Działa też ochronnie na hepatocyty oraz wspomaga usuwanie toksyn. Pomocny może być również lek na regenerację wątroby zawierający ornitynę. To naturalnie występujący w organizmie aminokwas, który przyspiesza usuwanie amoniaku, co poprawia procesy detoksykacyjne wątroby. Dużym wsparciem będzie też kurkumina, która działa żółciopędnie i żółciotwórczo, a także ochronnie na komórki wątroby.

Zioła wspierające wątrobę

Ostropest plamisty polecany jest nie tylko w postaci tabletek. Warto go włączyć do diety także w formie naparów lub nasion dodawanych do surówek. Karczoch podobnie jak ostropest warto przyjmować w postaci tabletek oraz herbatek. To nie są jednak jedyne zioła w tabletkach, które zaleca się stosować. Co pić na regenerację wątroby? Polecane są napary przygotowane z dziurawca zwyczajnego, mniszka lekarskiego, cykorii podróżnik i kocanki piaskowej. Skutecznie wspomogą one detoks wątroby.

Witaminy i minerały

Wskazane jest również dostarczanie witamin, minerałów i innych składników, które korzystnie wpływają na wątrobę. Należy zacząć od witamin z grupy B – głównie kwasu foliowego oraz witamin – A, C, D i E oraz składników mineralnych – selenu, cynku, miedzi, manganu i magnezu. Pozytywne efekty przyniesie suplementowanie lecytyny, antyoksydantów – flawonoidów, beta-karotenu, koenzymu Q10 oraz kwasów Omega.

Dieta wspierająca regenerację

Dieta może być jednym z głównych czynników słabej kondycji wątroby, dlatego podstawowym zaleceniem związanym z tematem regeneracja wątroby jest zmiana nawyków żywieniowych. Osoby, które dotychczas nie panowały nad swoim apetytem i pozwalały sobie na różne dietetyczne grzeszki, będą niestety musiały bardzo mocno popracować nad swoim sposobem odżywiania. Co jeść na regenerację wątroby? A co musi zniknąć z diety?

Produkty korzystne dla wątroby

Co najlepsze na regenerację wątroby? Jest kilka produktów, które powinny się znaleźć w codziennym menu. Są to przede wszystkim warzywa i owoce, które są bogate w witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty, zwłaszcza polecane są zielone warzywa liściaste, cytrusy oraz owoce jagodowe. Zalecane są również produkty pełnoziarniste, a także chudy nabiał, ryby i drób jako źródła białka. Należy też pamiętać o zdrowych tłuszczach w postaci oliwy z oliwek i innych olejów roślinnych, orzechów, nasion oraz ryb morskich.

Czego unikać w diecie

Przede wszystkim należy unikać dań smażonych, bogatych w tłuszcze nasycone, wędlin, konserw mięsnych, produktów wysokoprzetworzonych, fast foodów, dań gotowych, słonych przekąsek, słodyczy, słodkich, gazowanych napojów i wyrobów cukierniczych. Wcześniej zostało to już wspomniane, ale trzeba przypomnieć – należy zrezygnować z alkoholu, a także z palenia papierosów. Warto też zmniejszyć ilość wypijanej kawy i mocnej herbaty.

Zasady żywienia

Dieta na regenerację wątroby powinna być zróżnicowana i zbilansowana, a przede wszystkim lekkostrawna i bazująca na produktach świeżych i nieprzetworzonych. Posiłki należy zjadać regularnie co około 3 godziny (łącznie 5 mniejszych posiłków dziennie zamiast trzech dużych). Potrawy powinny być gotowane w wodzie lub na parze, ewentualnie pieczone. Należy je spożywać w spokoju, bez pośpiechu. Ważnym elementem diety jest odpowiednie nawadnianie organizmu. Zwiększenie spożycia wody przyspiesza usuwanie szkodliwych substancji z organizmu i wspomaga detoks wątroby.

Na koniec należy wspomnieć, że zmiana sposobu żywienia to niejedyna modyfikacja, którą należy wprowadzić w dotychczasowym stylu życiu. Bardzo ważny jest regularny, odpowiednio długi sen, dlaczego? Regeneracja wątroby w nocy przebiega po prostu najsprawniej. Dodatkowo należy dbać o codzienną aktywność fizyczną. Nie tylko korzystnie wpływa ona na metabolizm, ale i pomaga utrzymać prawidłową masę ciała. Należy unikać też nadmiaru leków bez recepty, jak również trzeba unikać czynników stresogennych.

Niestety chora wątroba nie boli, co oznacza, że łatwo przeoczyć fakt, że dzieje się z nią coś złego. Objawy zwykle pojawiają się, gdy jest ona już poważnie uszkodzona. Z tego powodu należy regularnie przeprowadzać badania. Oprócz podstawowej morfologii krwi kluczowe jest oznaczenie poziomu enzymów wątrobowych ALT, AST, ALP, GGTP, a także stężenie bilirubiny całkowitej. To proste badanie pozwoli wykryć ewentualne zaburzenia czynności wątroby odpowiednio wcześnie.

Autor wpisu: mgr farm. Jarosław Buczarski Farmaceuta z wykształcenia i zamiłowania, zwolennik rozszerzonej opieki farmaceutycznej. Zainteresowania: medycyna, chemia leków, zdrowie, opieka farmaceutyczna.