Ile trwa zatrucie pokarmowe? Pomocne leki
26.03.2025Zatrucie pokarmowe to coś, czego każdy z nas wolałby uniknąć, zwłaszcza podczas wakacyjnego wyjazdu. Jest wiele sytuacji, które mogą doprowadzić do zatruć. Tak naprawdę może dochodzić do nich bez względu na porę roku i niezależnie od wieku, choć da się wskazać grupy bardziej na to narażone. Przebieg tej przypadłości jest zwykle gwałtowny, powodujący znaczne osłabienie. Ile trwa zatrucie pokarmowe? W jaki sposób złagodzić jego objawy i szybko odzyskać siły?
Spis treści:
- Ile trwa typowe zatrucie pokarmowe?
- Rodzaje zatruć pokarmowych a czas trwania
- Najskuteczniejsze leki na zatrucie pokarmowe
- Jak przyspieszyć powrót do zdrowia?
- Kiedy udać się do lekarza?
Ile trwa typowe zatrucie pokarmowe?
Ile dni trwa zatrucie pokarmowe? Na szczęście niedługo, jednak jego przebieg jest na tyle silny i gwałtowny, że te kilka dni potrafi mocno nadszarpnąć siły organizmu. Jakie objawy są typowe dla tej choroby? Jak szybko mija zatrucie pokarmowe?
Fazy zatrucia pokarmowego
Po jakim czasie pojawiają się objawy zatrucia pokarmowego? Pierwsze dolegliwości mogą wystąpić już w ciągu kilku godzin od spożycia zakażonej żywności – zwykle następuje to w ciągu 6-48 godzin, choć w niektórych przypadkach pierwsze dolegliwości pojawiają się dopiero po 3-7 dniach.
Niezależnie od przyczyny zatrucia pokarmowego zawsze pojawia się ból brzucha, nudności, wymioty, a także biegunka – czasem nawet do kilkunastu wypróżnień na dobę. Objawom tym towarzyszy gorączka lub stan podgorączkowy, ogólne osłabienie, bóle głowy, czasem bóle mięśniowe. Wskutek nasilonej biegunki, wymiotów i gorączki bardzo szybko może dojść do odwodnienia.
Czynniki wpływające na czas trwania
Jest kilka czynników, które wpływają na to, ile czasu trwa zatrucie. Zalicza się do nich m.in. wiek chorego, ogólny stan zdrowia i współistnienie chorób przewlekłych, jak również rodzaj patogenu odpowiedzialnego za zatrucie.
Kiedy objawy powinny ustąpić
Ile może trwać zatrucie pokarmowe? Zazwyczaj objawy zatrucia pokarmowego utrzymują się przez 1-3 dni, czasem trochę dłużej, jednak ich czas trwania raczej nie przekracza 7-10 dni. Oczywiście na przebieg zatrucia wpływ ma rodzaj czynnika wywołującego objawy – dłuższy i zdecydowanie cięższy mają zatrucia toksynami bakterii Listeria i zatrucia jadem kiełbasianym.
Rodzaje zatruć pokarmowych a czas trwania
Do zatrucia pokarmowego dochodzi po spożyciu nieświeżej lub zanieczyszczonej wody lub jedzenia. Zatrucia dzieli się na bakteryjne, wirusowe oraz spowodowane toksynami i chemicznymi zanieczyszczeniami. Ich objawy mogą pojawić się np. po zjedzeniu nieumytego owocu, niedogotowanego mięsa, przeterminowanego jogurtu, surowych jajek. Czynnikiem zwiększającym ryzyko zatrucia jest niemycie rąk przed posiłkiem! Choć zatrucie może dopaść o każdej porze roku, to zdecydowanie najwięcej przypadków przytrafia się latem.
Jeśli chodzi o grupę najbardziej zagrożoną zachorowaniem oraz ciężkim przebiegiem zatrucia, to zalicza się do niej niemowlęta i małe dzieci, osoby starsze, osoby z osłabioną odpornością oraz kobiety w ciąży. Czym charakteryzują się poszczególne rodzaje zatruć pokarmowych? Czy przyczyna ma wpływ na to, jak długo trwa zatrucie pokarmowe?
Zatrucie bakteryjne
Zatrucia pokarmowe o etiologii bakteryjnej najczęściej są wywoływane przez bakterie Campylobacter, Yersinia, Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes. Bakterie te kryją się w takich produktach jak m.in. surowe mięso drobiowe i mięso czerwone, ryby, niepasteryzowane mleko i nieświeże jaja (oraz produkty, które mogą je zawierać, np. lody, ciasta z kremem, majonez). Po ich spożyciu może pojawić się biegunka z obecnością krwi, wymioty i gorączka. Zatrucie bakteryjne może mieć ciężki przebieg wymagający hospitalizacji, dotyczy to głównie dzieci. Ile trwa zatrucie pokarmowe wywołane przez bakterie? To zależy od patogenu, np. zatrucia gronkowcem złocistym trwają do 48 godzin, natomiast zatrucia E.coli nawet 5-10 dni.
Zatrucie wirusowe
Najczęstszą przyczyną ostrych nieżytów żołądkowo-jelitowych są zatrucia pokarmowe wywołane przez wirusy – przede wszystkim norowirusy, enterowirusy i rotawirusy (zatrucia rotawirusowe dominują u dzieci). W konsekwencji zakażenia pojawia się głównie wodnista biegunka (bez domieszki krwi) i gorączka. Zatrucia wirusowe nie są aż tak ciężkie jak bakteryjne, jednak występuje ryzyko, że szybko dojdzie do odwodnienia, a to stwarza zagrożenie dla zdrowia – szczególnie w przypadku dzieci i seniorów. Ile trwa zatrucie pokarmowe wywołane przez wirusy? U dorosłych do 3 dni, a u dzieci do tygodnia.
Zatrucie toksynami
Zagrożeniem są nie tylko same drobnoustroje, ale i wytwarzane przez nie toksyny. Do takich rodzajów zatruć może dochodzić po zjedzeniu spleśniałych produktów spożywczych, np. orzechów, produktów zbożowych lub owoców. Grzyby pleśniowe produkują mykotoksyny, które są groźne dla zdrowia. Zatrucia mykotoksynami mogą mieć charakter ostry lub przewlekły, niektóre rodzaje mykotoksyn mogą uszkadzać nerki i wątrobę, czasem takie zatrucia kończą się zgonem.
Jednym z najbardziej niebezpiecznych zatruć jest zatrucie jadem kiełbasianym. Jego przyczyną jest spożycie żywności zawierającej toksyny wydzielane przez bakterie Clostridium botulinum. Mogą się one kryć w konserwach mięsnych i rybnych, w zawekowanych przetworach owocowych, warzywnych i mięsnych, a nawet w miodzie. Oprócz wymiotów i biegunki pojawiają się wtedy takie objawy jak m.in. podwójne widzenie, zaburzenia świadomości, niedowłady. Brak szybkiej reakcji może prowadzić do długotrwałego uszkodzenia nerwów, niewydolności oddechowej, a nawet do śmierci.
Najskuteczniejsze leki na zatrucie pokarmowe
Jak leczyć zatrucie pokarmowe? Wymioty i biegunka sprzyjają jak najszybszemu usunięciu z organizmu drobnoustrojów, dlatego nie powinno się ich blokować. Oczyszczenie przewodu pokarmowego z patogenów i ich toksyn to pierwszy krok do powrotu do zdrowia. Zasadniczo więc nie powinno się stosować leków, które blokują wypróżnienia, choć w niektórych sytuacjach będą one potrzebne. Wiele zależy bowiem od tego, jak długo trwa biegunka po zatruciu. Jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas, możliwość zastosowania leków przeciwbiegunkowych hamujących perystaltykę jelit, warto omówić z lekarzem lub farmaceutą. Jakie leki na zatrucie pokarmowe są zalecane?
Leki przeciwbiegunkowe
Co brać na zatrucie pokarmowe? Jeśli chodzi o leki na biegunkę, to najczęściej zalecany jest Węgiel leczniczy VP. Nie hamuje on wypróżnień, jednakże ma zdolność do absorbowania toksyn, bakterii i zanieczyszczeń, co może przyspieszyć ich usuwanie, a jednocześnie działa ochronnie na przewód pokarmowy. Łagodne działanie ma także diosmektyt zawarty w leku Smecta. Działa on powlekająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Dodatkowo pomocna może być No spa na zatrucie pokarmowe. Lek ten działa rozkurczowo, co pozwoli złagodzić towarzyszące biegunce bóle brzucha i skurcze jelit.
Probiotyki i elektrolity
Podstawowymi preparatami, które należy stosować w przebiegu zatrucia pokarmowego, a także po ustąpieniu objawów, są elektrolity i probiotyki. Elektrolity i doustne płyny nawadniające należy traktować jako pierwsza pomoc na zatrucie pokarmowe! Wskutek biegunki i wymiotów organizm szybko traci wodę i elektrolity, co może mieć poważne konsekwencje. Z tego powodu prawidłowe nawadnianie i uzupełnianie elektrolitów jest koniecznością. Ważne jest to, aby dostępne w aptekach płyny nawadniające pić według zaleceń opisanych na ulotce.
Probiotyki zapewnią wsparcie zaburzonej mikroflorze jelitowej. Negatywny wpływ na nią mają zarówno chorobotwórcze drobnoustroje, które wywołały zatrucie, jak i nasilona biegunka. Stosowanie probiotyków pomaga obudować mikrobiom, jednocześnie pomaga skrócić czas trwania biegunki i przyspiesza powrót do zdrowia. W szczególności zalecane są probiotyki apteczne zawierające bakterie Lactobacillus rhamnosus GG oraz drożdże Saccharomyces boulardii.
Leki przeciwwymiotne
W przypadku nasilonych wymiotów powinno się skonsultować z lekarzem, aby zlecił najlepsze leki na zatrucie pokarmowe o działaniu przeciwwymiotnym. Pomocniczo w takiej sytuacji można sięgnąć po krople żołądkowe. Jest to uniwersalny środek na różne dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Krople żołądkowe na zatrucie pokarmowe pomogą złagodzić nudności i skurcze żołądka.
Jak przyspieszyć powrót do zdrowia?
Leki na układ pokarmowy łagodzące objawy zatrucia pokarmowego są opcjonalne, podstawą postępowania powinno być nawadnianie, uzupełnianie utraconych elektrolitów oraz rozsądne odżywianie, które nie będzie obciążało żołądka i jelit. Co na zatrucie pokarmowe warto pić i jeść, aby szybko wrócić do formy?
Odpowiednia dieta
W początkowych godzinach zatrucia zazwyczaj apetyt w ogóle nie dopisuje, ciężko wmusić w siebie cokolwiek. O ile jedzenie można sobie początkowo darować, tak płyny trzeba przyjmować obowiązkowo! Gdy objawy powoli zaczynają słabnąć, trzeba coś zjeść, najlepiej coś o konsystencji półpłynnej. Można przygotować kleik ryżowy lub kaszkę kukurydzianą. Kisiel na zatrucie pokarmowe także jest dobrym pomysłem, m.in. dlatego że jest źródłem lekkostrawnych węglowodanów. Niezależnie od tego, czy wybierzemy kleik, czy kisiel, istotne jest, aby danie jeść powoli, małymi porcjami.
Można spróbować jeść sucharki, suche pieczywo lub chrupki kukurydziane. Wraz z poprawą samopoczucia można zjeść przetarte jabłko, gotowaną marchewkę i ziemniaki lub rosół. Rozszerzanie diety powinno przebiegać powoli, przez kilka dni po ustąpieniu objawów trzeba trzymać dietę lekkostrawną, która jest łagodna dla podrażnionego przewodu pokarmowego. Co jeść po zatruciu pokarmowym? Podstawę powinny stanowić m.in. makarony, ziemniaki, kasze, białe pieczywo, gotowane chude mięso, zupy. Zakazane są produkty ciężkostrawne, smażone i wzdymające, a także mleko.
Nawodnienie organizmu
Prawidłowe nawadnianie organizmu w przebiegu zatrucia pokarmowego jest tak ważne, że trzeba wspomnieć o nim jeszcze raz! Co najlepiej pić? Przede wszystkim niegazowaną wodę mineralną w temperaturze pokojowej, słabą herbatę (może być posłodzona cukrem lub miodem) oraz napary ziołowe, np. z mięty, rumianku lub owocu borówki czernicy. Kluczem do skutecznego nawadniania jest picie napojów często, małymi dawkami. Wypicie szklanki wody naraz nie zapewni organizmowi odpowiedniego nawodnienia.
Domowe sposoby
Przy łagodnych objawach zamiast leków warto wypróbować domowe sposoby. Co pomaga na zatrucie pokarmowe? Świetnym rozwiązaniem jest banan na zatrucie pokarmowe. Ten niepozorny owoc jest źródłem wielu składników, których osłabiony licznymi wypróżnieniami organizm potrzebuje. Przede wszystkim jest lekkostrawny, nie obciąża żołądka i jelit. Ma sporo pektyn, więc pomaga regulować wypróżnienia i wpływa na zagęszczenie stolca. Zawarte w nim węglowodany pomagają przywrócić energię. Banany to również źródło potasu, który jest jednym z elektrolitów.
Kiedy udać się do lekarza?
Najczęściej zatrucie pokarmowe u młodzieży i osób dorosłych to nie jest stan, który wymaga wizyty u specjalisty. Objawy ustępują samoistnie, wystarczy tylko dopilnować odpowiedniego spożycia płynów. Lekarz dużo więcej nie pomoże. Konsultacja lekarska wymagana jest natomiast, gdy objawy nie ustępują lub się nasilają oraz zawsze, gdy zatrucie pokarmowe dotyczy niemowląt, małych dzieci, kobiet w ciąży, seniorów oraz osób z chorobami przewlekłymi.
Wskazaniem do pilnego udzielenia pomocy medycznej są objawy sugerujące zatrucie jadem kiełbasianym (ślinotok, trudności w przełykaniu i mówieniu, zawroty i bóle głowy, niedowład mięśni twarzy, zaburzenia widzenia i opadanie powiek), a także takie objawy jak np. bardzo wysoka gorączka lub obniżona temperatura ciała, trudności w oddychaniu, przyspieszenie akcji serca, zaburzenia świadomości, bardzo silny ból brzucha oraz stolce z krwią.
Jak zapobiegać zatruciom pokarmowym? Podstawą jest unikanie nieświeżej, przeterminowanej i noszącej oznaki zepsucia żywności. Dziwne plamki, nieprzyjemny zapach, nalot pleśni, śluz – ich obecność to sygnał, że produkt nie nadaje się do spożycia. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze skażone jedzenie wygląda podejrzanie, więc trzeba też zwracać uwagę na inne kwestie. Należy m.in. dbać o higienę przygotowywania posiłków, owoce i warzywa trzeba dokładnie myć przed spożyciem, dokładnego mycia wymagają noże i deski używane do krojenia surowego mięsa. Koniecznie trzeba też dbać o prawidłowe przechowywanie żywności.
