Jak czytać informacje o probiotykach?

Czy probiotyk probiotykowi jest równy? Czy każdy jest bezpieczny i skuteczny? Jak wybrać właściwy probiotyk? Wyjaśniamy podstawowe informacje.

Historia probiotyków – licząc od pierwszego użycia tego terminu – sięga drugiej połowy XX wieku. Od tego czasu wokół stosowania probiotyków narosło sporo sprzecznych czy mylących opinii. Czym kierować się przy wyborze probiotyków? Czy wszystkie preparaty są takie same? Dziś wyjaśniamy podstawowe pojęcia, które ułatwią odczytywanie informacji o preparatach probiotycznych.

Czym są probiotyki?

Probiotyki to żywe drobnoustroje, które – podawane w odpowiednich ilościach – wywierają korzystne skutki zdrowotne. Probiotyk może mieć w swym składzie pojedyncze szczepy bakterii kwasu mlekowego (Lactobacillusspp., Streptococcus spp.), szczepy drożdży (Saccharomyces spp.), kultury pleśni (Aspergillusspp.) lub też bakterie kwasu mlekowego, łącznie z wyselekcjonowanymi szczepami drożdżowymi. Wpływają one pozytywnie na czas pasażu jelitowego i zapewniają właściwy rozwój mikroflory zasiedlającej organizm.

 Źródłem probiotyków mogą być:

• Produkty spożywcze (np. kiszonki i produkty fermentowane);
• Środki farmaceutyczne (leki);
• Suplementy diety.

Probiotyki mają właściwości szczepozależne, dlatego też, aby odpowiednio dobrać probiotyk do danej terapii, należy znać działanie określonego szczepu w preparacie.

Jak wybierać probiotyki?

Po pierwsze należy rozważać jedynie przebadane szczepy dobrane do schorzenia, w odpowiedniej dawce i o należytej jakości. Podstawą jest zatem wybieranie preparatów, które są odpowiednio oznakowane pod względem szczepu. Nie należy wybierać probiotyków o niewiadomym składzie i pochodzeniu.

 Optymalnym byłoby dobranie probiotyków na podstawie badania mikrobioty jelitowej z uwzględnieniem choroby zasadniczej. Dobranie probiotyku powinno leżeć w gestii lekarza lub farmaceuty. Należy jednak przed zakupem sprawdzić podstawowe informacje na temat danego preparatu.

Jak czytać informacje o probotykach?

Jak wspomnieliśmy wyżej, właściwości probiotyczne, jak wykazały liczne badania, związane są z cechami konkretnego szczepu bakterii (szczepozależność).

 ​​Oznaczenie szczepowe, to ciąg liter, cyfr bądź ich kombinacja umieszczana za nazwą gatunkową bakterii probiotycznej i tylko ono wskazuje dokładnie jakiego szczepu użyto w badaniu.

 Podczas wyboru preparatu musimy wiedzieć jaki rodzaj (na przykład Lactobacillus), który gatunek (na przykład Lactobacillus rhamnosus) oraz który szczep (Lactobacillus rhamnosus PL 1 lub Lactobacillus rhamnosus ATCC 53103) został przebadany w danym wskazaniu medycznym.

 Oznaczenie szczepu powinno znajdować się na opakowaniu probiotyku i w metodyce badań klinicznych potwierdzających jego korzystny efekt w określonej grupie pacjentów i schorzeniu.

 Prawidłowa nazwa opisanego szczepu jest 3-częściowa.

Lek czy suplement?

Kolejna ważna informacja przy wyborze preparatu probiotycznego to to, czy jest on zarejestrowany jako lek – produkt farmaceutyczny czy jako suplement diety. Przewagą leków probiotycznych jest przede wszystkim gwarancja producenta probiotyku, który określa minimalną ilość żywych bakterii w składzie produktu do końca daty jego ważności.

W probiotykach lekach wszystkie szczepy są określone i mamy dokładnie podane ich konkretne nazwy oraz oznaczenia. Ilość mikroorganizmów w leku jest również przebadana i ma udowodnione działanie oraz bezpieczeństwo.

Piśmiennictwo:

• Gałecka M., Basińska A., Bartnicka A. “Probiotyki — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego”
• Szajewska H. “Probiotyki w Polsce — kiedy, jakie i dlaczego?”