Jak dbać o jelita?

Zdrowe jelita to gwarancja utrzymania prawidłowego funkcjonowania organizmu! Niestety obecny rytm życia, a przede wszystkim stres, używki i wysoko przetworzona żywność znacząco utrudniają ich pracę! Co zrobić, aby jelita nie cierpiały z powodu naszych błędów? Jak prawidłowo i skutecznie dbać o jelita?

Po co nam zdrowe jelita?

Nasze jelita to „miejsce zamieszkania” biliardów bakterii, które razem tworzą unikalny twór, jakim jest mikroflora jelitowa. W jelitach z udziałem mikrobioty zachodzą ważne procesy trawienia pożywienia oraz wchłaniania substancji pokarmowych. Co jeszcze się tam dzieje? W jelitach produkowane są niektóre witaminy z grupy B i witamina K, tam też zachodzą ważne procesy budujące i wzmacniające odporność organizmu i – co ciekawe – produkowana jest serotonina, czyli hormon szczęścia! Jelita określane są mianem „drugiego mózgu”, co ma związek z tym, że znajduje się w nich aż 100 milionów komórek nerwowych, które warunkują np. nasz nastrój i wpływają na to, jak radzimy sobie ze stresem. Ponadto są one ściśle połączone z mózgiem – bezpośrednim łącznikiem na osi mózgowo-jelitowej jest nerw błędny, który przekazuje impulsy nerwowe z jelit do mózgu!

Co niszczy nasze jelita?

Skąd wiadomo, że z jelitami dzieje się coś niedobrego? Sygnałów jest wiele – począwszy od wzdęć, biegunek, zaparć, przez osłabienie odporności, problemy skórne, na ciągłym zmęczeniu, kłopotach ze snem i huśtawkach nastroju skończywszy! Trapią Cię takie objawy? Może pora przyjrzeć się swojej diecie? To, co jemy, jest główną przyczyną pogarszającej się kondycji jelit. Ilość konserwantów, sztucznych dodatków, cukru i nasyconych tłuszczów zalewająca jelita jest porażająca, jeśli do tego dodamy słabą jakość pożywienia (zanieczyszczenia toksynami i metalami ciężkimi), nie powinno dziwić, że choroby jelit są w czołówce schorzeń, na które cierpimy coraz częściej. Osłabiona flora jelitowa to zaproszenie dla chorobotwórczych grzybów i bakterii, ponadto zły stan jelit może prowadzić do procesów zapalnych, konsekwencją tego mogą być: alergie, atopia, otyłość i depresja!

Czego unikać przy problemach z jelitami?

W pierwszej kolejności należy zrezygnować z wysoko przetworzonej żywności, czyli wszystkich konserwantów, stabilizatorów, sztucznych barwników i aromatów oraz wzmacniaczy smaku! Jednak złej jakości dieta to nie jest jedyny cios dla naszych jelit. Od dłuższego czasu lekarze przestrzegają przed zgubnym wpływem życia na wysokich obrotach. Stres w pracy i nerwy w domu mają destrukcyjny wpływ na mikrobiotę jelitową i stanowią czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób jelit (m.in. zespołu jelita drażliwego, nieswoistych chorób zapalnych, nowotworów). Należy pamiętać, że fatalne skutki niesie nie tylko przewlekły stres i długotrwałe stany lękowe, równie groźny może być jednorazowy atak paniki!

Dlatego też warto wrzucić na luz i zredukować udział stresu w codziennym życiu. Unikanie nerwowych sytuacji i negatywnych emocji nie jest łatwe do wykonania, ale konieczne dla utrzymania zdrowych jelit! Innym poważnym zagrożeniem jest nadużywanie leków – przede wszystkim antybiotyków (wyjaławiają jelita, stwarzając dogodne warunki dla patogenów), leków nasennych, antydepresantów oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Czego jeszcze nie lubią zdrowe jelita? To oczywiste, że wszelkiego rodzaju używek!

Jelita a palenie papierosów

Papierosy to główny winowajca raka płuca, wie to każdy! Mniejsza świadomość panuje w kwestii negatywnego wpływu palenia na funkcjonowanie i stan jelit. Nikotyna wraz z innymi szkodliwymi substancjami zawartymi w papierosach tworzy koktajl o działaniu karcerogennym, czyli znacząco zwiększa ryzyko rozwoju raka, nie tylko w płucach, ale i w jelitach. Ponadto palenie wpływa na nasilenie procesów zapalnych w organizmie, a tym samym stanowi czynnik ryzyka rozwoju choroby Leśniowskiego-Crohna i innych nieswoistych chorób zapalnych jelit. Mówiąc krótko, chcesz mieć zdrowe jelita, nie pal papierosów! Papierosy to nie jest jedyna używka, która daje popalić jelitom. Równie szkodliwy jest alkohol, przyczynia się m.in. do uszkadzania nabłonka jelit, upośledzając ich szczelność.

Regularne badania profilaktyczne jelit

Chcesz mieć zdrowe jelita? Badaj się! Działania profilaktyczne są bardzo ważne, jednak czasem dobrze zbilansowana dieta i unikanie czynników ryzyka chorób jelit to za mało. Specjaliści od lat przekonują o znaczeniu regularnych badań profilaktycznych np. kolonoskopii, która pozwala wykryć nowotwór jelita na wczesnym etapie, co daje szansę na całkowite wyleczenie! Kto powinien wykonywać kolonoskopię? Zasadniczo badanie zaleca się wykonywać każdemu po 40. roku życia, a następnie powtarzać je co 5 lat. Ale nie tylko kolonoskopia pozwala określić stan jelita, jakie badania warto jeszcze wykonywać? Dużą wartość diagnostyczną ma m.in. badanie na krew utajoną oraz badanie oceny składu mikroflory jelitowej.

Błonnik na zdrowe jelita

Zdrowe jelita to jelita odpowiednio nakarmione. Szczególnie lubią one błonnik pokarmowy (świeże warzywa i owoce, produkty pełnoziarniste, błonnik witalny) oraz preparaty probiotyczne (fermentowane produkty mleczne i kiszonki). Błonnik stanowi najprostszy sposób na to, jak oczyścić jelita – pomaga usuwać zalegające resztki pożywienia z przewodu pokarmowego, przyspiesza perystaltykę jelit i reguluje rytm wypróżnień, dodatkowo stanowi pożywkę dla dobrych bakterii zasiedlających jelita. Probiotyki, czyli bakterie kwasu mlekowego (szczepy Bifidobacterium i Lactobacillus) przyjmowane wraz z dietą lub w postaci suplementów diety przyczyniają się do ograniczania nadmiernego namnażania się chorobotwórczych bakterii, a także wspomagają regenerację nabłonka jelit.

W duecie z probiotykami należy stosować prebiotyki, czyli pożywkę dla dobrych bakterii. Ponadto zdrowe jelita to dobrze nawodnione jelita. Wypijanie przynajmniej dwóch litrów płynów dziennie wpływa na zmiękczenie mas kałowych, a co za tym idzie, zapobiega zaparciom. Oprócz wody warto również pić napary ziołowe (np. mięta, pokrzywa), które stanowią naturalną metodę na to, jak oczyścić jelita. Uzupełnieniem diety na zdrowe jelita powinna być także regularna aktywność fizyczna. Pod uwagę można wziąć również wartościowe suplementy diety, takie jak m.in. Jeliton, które zawierają błonnik. Warto przyjrzeć się również maślanowi sodu (np. Debutir czy Debutir Forte), o którym pisaliśmy w artykule Maślan sodu - właściwości i działanie lub dedykowanemu dzieciom i niemowlętom suplementowi diety Dicoflor krople.

Dieta lekkostrawna dla zdrowych jelit

Trzeba pamiętać, że w przypadku niektórych chorób jelit (np. zespół jelita drażliwego lub choroba Leśniowskiego-Crohna) wymagania dietetyczne są inne. Przy dolegliwościach związanych z chorobami zapalnymi jelit zalecana jest dieta lekkostrawna, która wyklucza nie tylko niezdrowe, ciężkostrawne, tłuste, smażone, ostro przyprawione potrawy, ale i produkty powszechnie zalecane przez dietetyków, czyli te o wysokiej zawartości błonnika – świeże owoce i warzywa oraz produkty pełnoziarniste!

W diecie jelitowej liczą się potrawy, które nie obciążają pracy przewodu pokarmowego i nie działają drażniąco na śluzówkę jelit, jej podstawą są oczyszczone produkty zbożowe (m.in. białe pieczywo), niskotłuszczowe produkty mleczne oraz chude mięso i ryby. Oprócz tego, co jeść, dieta jelitowa definiuje zasady, jak jeść – ważne jest spożywanie regularnych posiłków (5 małych posiłków, ostatni nie później niż 3 godziny przed pójściem spać). Co więcej, posiłki powinny być przygotowywane bezpośrednio przed jedzeniem i spożywane bez pośpiechu.

Unikanie wysoko przetwarzanej żywności, a także wprowadzenie do codziennej diety odpowiedniej porcji błonnika i probiotyków to dobry kierunek. Trzeba jednak pamiętać, że to nie wystarczy, aby mieć zdrowe jelita. Konieczna jest także nauka panowania nad stresem oraz regularne badania.