Jak dbać o zdrowie kolan?

Dlaczego kolana bolą? Co sprawia, że ich ruchomość jest czasami ograniczona? Jak zachować zdrowie tego stawu jak najdłużej? Te i inne pytania każdego dnia zadaje sobie wiele osób, a obecny styl życia i pracy nie sprzyja unikaniu kontuzji i dolegliwości bólowych. Remedium na wiele przypadłości jest jednak nie tylko profilaktyka, ale również zdrowy i aktywny tryb życia. Podpowiadamy, co pomoże odpowiednio zadbać o kolana.

Choć mogłoby się wydawać, że dolegliwości ze strony stawów kolanowych dotykają zazwyczaj sportowców lub seniorów, na schorzenia tych okolic cierpią również dzieci, młodzież, a także osoby wykonujące pracę fizyczną i umysłową. Za niektóre dolegliwości odpowiada genetyka, ale wiele z nich spowodowanych jest nieodpowiednią higieną życia i niezdrowymi nawykami, które rzutują na stan układu ruchowego.

Co sprzyja zdrowym kolanom?

Wielu specjalistów zwraca szczególną uwagę na to, że staw kolanowy to jeden z najbardziej podatnych na urazy elementów układu ruchowego. Kluczowe jest zatem jego wzmocnienie, które nie tylko pozwoli uniknąć bólu, ale też zmniejszy ryzyko kontuzji i pomoże zachować odpowiednią sylwetkę. Jednym z najważniejszych czynników jest utrzymanie optymalnej wagi – dodatkowe kilogramy obciążają układ ruchowy, sprzyjają zwyrodnieniom i przeciążają stawy. Aby zachować zdrowie kolan jak najdłużej, warto również zrezygnować z podnoszenia i dźwigania ciężkich przedmiotów. Ważną rolę odgrywa także obuwie – wysokość obcasów nie powinna przekraczać 4 cm, a najlepsza podeszwa to ta elastyczna i amortyzująca wstrząsy.

Jak wzmocnić kolana?

Wzmacnianie kolan warto rozpocząć od regularnej gimnastyki i ćwiczeń. Szczególną ostrożność powinny jednak zachować osoby z indywidualnymi zaleceniami lekarskimi – w takich przypadkach należy stosować przede wszystkim specjalistyczne środki terapeutyczne i konsultować z lekarzem prowadzącym wszelkiego rodzaju działania „na własną rękę”. Wśród najpopularniejszych ćwiczeń na wzmocnienie kolan wyróżnić można:

1. Ściskanie – należy położyć się na plecach, ugiąć nogi w kolanach i ściskać co kilka sekund umieszczoną między stawami poduszkę lub zrolowany koc.
2. Unoszenie – należy usiąść na krześle, a następnie naprzemiennie unosić zgięte w kolanach kończyny (każde powtórzenie powinno trwać 5-7 sekund).
3. Półprzysiady – należy stanąć za krzesłem, oprzeć dłonie o jego oparcie, a następnie ostrożnie wykonywać półprzysiady.
4. Pływanie – najlepiej sprawdzą się style kraul oraz grzbietowy.

Co uwzględnić w diecie?

Za prawidłowe funkcjonowanie organizmu odpowiada przede wszystkim dieta. W przypadku stawów również odgrywa ona znaczącą rolę – niedobory cennych składników odżywczych skutkują m.in. większą podatnością na urazy i infekcje. Co powinno zagościć w diecie wszystkich osób, chcących cieszyć się zdrowymi kolanami jak najdłużej?

• rośliny strączkowe (m.in. soja, ciecierzyca, fasola),
• warzywa i owoce,
• składniki wzmacniające odporność (m.in. imbir, czosnek, miód),
• orzechy i produkty wieloziarniste,
• odpowiednia ilość płynów.

Wymienione wyżej składniki, ze względu na zawarte w nich bogactwo witamin, powinny pojawiać się w jadłospisie regularnie. Należy też zadbać o obecność przysmaków bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3, wapń, witaminę D, a także antyoksydanty, takie jak np. beta-karoten.

Jakie sygnały powinny niepokoić?

Sygnałów płynących ze strony układu kostno-stawowego nie należy ignorować. Wielokrotnie zdarza się bowiem tak, że lekceważony ból może przeistoczyć się w trudną do wyleczenia dolegliwość. Konsultacji lekarskiej wymagają przede wszystkim następujące symptomy:

• długotrwały ból stawu kolanowego przy zginaniu kończyny,
• sztywność kończyny i niemożność zgięcia jej w kolanie,
• ból kolana w spoczynku,
• bolesny obrzęk i charakterystyczne uczucie ciepła w obrębie kolana.

Warto również podkreślić, że nie należy czekać z wizytą u specjalisty do momentu, w którym ból zaczyna być uciążliwy i utrudnia wykonywanie podstawowych czynności. Najpierw warto jednak skonsultować przypadłość z internistą lub lekarzem pierwszego kontaktu, który wykona wstępne rozpoznanie i – w razie potrzeby – skieruje do reumatologa, ortopedy lub na rehabilitację. Co więcej, niezwykle przydatne okażą się także badanie takie jak USG (umożliwiające m.in. ocenę tkanek miękkich, ścięgien, więzadeł czy chrząstki) czy RTG (pozwalające np. na rozpoznanie zwichnięć). Niezbędne może być również MRI, które doskonale obrazuje chociażby więzadła i łąkotkę (placówki oferują m.in. rezonans magnetyczny w Poznaniu, Warszawie, Krakowie, Wrocławiu czy Łodzi).