Jak pozbyć się kataru w szybki sposób?

Choć katar nie jest chorobą zagrażającą życiu, może być bardzo uciążliwy – cieknie z nosa, ciężko się oddycha, a w nocy nie da się spać. Na szczęście zarówno w aptece, jak i w domowej spiżarni można znaleźć produkty, które szybko złagodzą objawy kataru. Co jest dobre na katar? Jakie preparaty do inhalacji warto stosować?

Przyczyny kataru

Zwykle przyczyną kataru (nieżytu nosa) jest infekcja wirusowa górnych dróg oddechowych wywołana przez rhinowirusy, koronawirusy i adenowirusy. Gdy zbliża się sezon jesienno-zimowy odporność zwykle się obniża, tym samym patogeny z łatwością mogą dostawać się do organizmu, co skutkuje tym, że wszyscy na około pociągają nosem. Najczęściej katar towarzyszy przeziębieniu, ale także zapaleniu zatok. W ostatnim czasie może być również objawem Covid-19, dlatego w przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy wykonać testy na koronawirusa.

Zdecydowanie rzadziej katar ma podłoże bakteryjne, najczęściej dochodzi do nadkażenia bakteryjnego i rozszerzenia stanu zapalnego z błon śluzowych nosa na śluzówkę zatok przynosowych. Po czym poznać, że zapalenie objęło również zatoki? Przy zapaleniu zatok pojawia się charakterystyczny ból w okolicy nosa i czoła, który nasila się przy pochylaniu głowy. Ponadto występuje podrażnienie i ból gardła (w przypadku tej dolegliwości pomocne mogą okazać się leki zawierające cholinę, takie jak np. Cholinex), nierzadko również pojawia się gorączka.

Nieżyt nosa wcale nie musi być związany z infekcją, może być objawem alergii. Najczęstszymi przyczynami kataru siennego są pyłki drzew i traw, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodniki pleśni. Z przewlekłym katarem często męczą się też osoby ze skrzywioną przegrodą nosową. Dość nieoczywistą przyczyną kataru może być ponadto nadużywanie leków na katar.

Objawy kataru

Zatkany nos, kichanie i lejąca się z nosa wydzielina – to musi być katar! Katar jest reakcją obronną organizmu, zwiększona produkcja wydzieliny pozwala usuwać z dróg oddechowych chorobotwórcze drobnoustroje oraz alergeny. Głównymi objawami kataru oprócz wycieku wydzieliny są także: zaburzenia węchu i smaku, blokada nosa, świąd nosa i kichanie, drapanie w gardle i kaszel. Nie powinien dziwić fakt, że wydzielina zmienia swój kolor i konsystencję wraz z trwaniem choroby. Może być gęsta, wodnista, śluzowata, bezbarwna, żółtawa, biała lub zielonkawa.

W pierwszym etapie katar jest wodnisty, bezbarwny i lejący, pojawia się też osłabienie, uczucie rozbicia i stan podgorączkowy. Następnie wydzielina gęstnieje i mętnieje, zmienia kolor na żółty lub zielony. Większa ilość wydzieliny w drugiej fazie kataru zatyka przewody nosowe, tym samym utrudnia oddychanie, a także upośledza węch i smak. W trzeciej fazie kataru może dochodzić do wtórnego zakażenia bakteryjnego, któremu towarzyszy ból głowy, znaczne pogorszenie samopoczucia i wzrost gorączki.

W przebiegu kataru alergicznego wydzielina jest wodnista i cieknąca (wydzielina zazwyczaj nie zmienia barwy i konsystencji). Charakterystyczne jest napadowe kichanie, świąd nosa i zapalenie spojówek objawiające się pieczeniem, zaczerwienieniem i łzawieniem.

Rodzaje kataru

Ze względu na przyczynę kataru rozróżnia się przede wszystkim katar infekcyjny i alergiczny. Katar wirusowy jest niestety bardzo zaraźliwy. Wystarczy, że chory kichnie lub kaszlnie, a patogeny wraz z drobinkami śliny rozpryskują się na wszystko dookoła. Jak długo trwa katar? Katar wirusowy bez powikłań trwa zwykle około 7-10 dni. Jeśli katar się przedłuża i zaostrza, może to oznaczać, że rozwinęło się ostre zapalenie zatok przynosowych. Katar zatokowy jest gęsty, ropny, ma zielonkawo-żółtawy kolor. W przypadku ostrego zapalenia zatok zwykle wymagane jest podanie antybiotyków.

Wiele osób wychodzi z założenia, że katar sam przejdzie, jednak trzeba wiedzieć, że zwykły katar może mieć bardzo poważne powikłania. Oprócz zatok stan zapalny może rozprzestrzenić się na ucho środkowe, a także na oskrzela i płuca. Jeśli katar nie ustępuje przez kilka tygodni lub często nawraca, należy zgłosić się do lekarza w celu ustalenia przyczyny takiego stanu – przewlekły katar może być związany m.in. z cukrzycą, chorobami krążenia, chorobami nerek i wątroby.

Katar alergiczny najczęściej pojawia się sezonowo, gdy następuje ekspozycja na alergeny – pyłki traw, krzewów i drzew. Katar sienny może być również przewlekły, gdy uczulającymi cząsteczkami są alergeny całoroczne – roztocza kurzu domowego lub sierść zwierząt domowych. Jak długo trwa katar alergiczny? Katar o podłożu alergicznym ustępuje dopiero wtedy, gdy z otoczenia zostanie wyeliminowany alergen! Do jego łagodzenia można stosować leki obkurczające śluzówkę nosa, a także leki antyhistaminowe i sterydy.

Jeszcze innym rodzajem kataru jest polekowy nieżyt nosa. Zwykle pojawia się wskutek długotrwałego stosowania leków obkurczających śluzówkę nosa np. z ksylometazoliną i oksymetazoliną. Zbyt długie aplikowanie tych substancji powoduje uzależnienie – bez nich śluzówka nie jest w stanie samodzielnie regulować obkurczania naczyń krwionośnych oraz wydzielania śluzu, co prowadzi do jej wysuszania i uszkadzania.

Domowe sposoby na katar

Objawy kataru można z powodzeniem łagodzić bez wychodzenia do apteki. Jak szybko pozbyć się kataru, korzystając z zasobów lodówki i spiżarni? Zacząć należy od porcji naturalnego antybiotyku, czyli czosnku, a także chrzanu. Warto je jeść np. na kanapce – ich intensywne aromaty szybko „przeczyszczają” drogi oddechowe. Inne domowe sposoby na katar to gorące napary ziołowe z rumianku lub czystka, herbaty doprawiane cytryną, imbirem, kurkumą, miodem oraz sokiem malinowym, a także rosół. Te aromatyczne płyny pomogą zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu. Podczas infekcji trzeba wypijać minimum 3 litry płynów, aby pomóc w rozrzedzeniu wydzieliny i jej łatwiejszym usuwaniu. Jako skuteczne domowe sposoby na katar należy również wymienić kuracje napotne, czyli gorące kąpiele z olejkami eterycznymi, a także wygrzewanie się w łóżku. Przed wejściem do łóżka warto wysmarować stopy i klatkę piersiową maścią kamforową lub maściami rozgrzewającymi (np. Salorhin Inhalacja, VapoRub), założyć grube skarpety i przykryć się ciepłą kołdrą.

Najlepsze leki na katar

Kiedy pojawią się pierwsze objawy kataru, należy jak najszybciej działać, aby poprawić drożność przewodów nosowych. Sposobem na to, jak pozbyć się kataru, są dostępne w aptekach donosowe leki na katar. Krople i spraye do nosa z ksylometazoliną, oksymetazoliną i nafazoliną skutecznie zmniejszają obrzęk i przekrwienie śluzówki nosa (np. Acatar Control 0,05%, Otrivin, Xylometazolin 0,1%, Vicks Sinex aloes i eukaliptus, Rhinazin, Sinumedin). W ten sposób szybko udrażniają nos i przywracają komfort oddychania. Jeśli chodzi o tego typu leki na katar, to trzeba pamiętać, że nie można ich nadużywać, gdyż mogą uszkadzać śluzówkę! Zwykle producenci zalecają je aplikować maksymalnie do 7 dni. Alternatywą dla kropli i aerozoli do nosa są tabletki na katar z pseudoefedryną lub fenylefryną, które przyczyniają się do zmniejszenia przekrwienia i obrzęku śluzówki, a także ograniczają ilość wydzieliny z nosa. W aptekach dostępne są także ziołowe leki na zatoki, np. Sinupret.

Leki na katar obciążone są ryzykiem działań niepożądanych, poza tym nie wszyscy mogą ich używać, w takim razie co jest dobre na katar i bezpieczne do długotrwałego stosowania? Kryteria te spełnia hipertoniczny roztwór wody morskiej. Nawilża i regeneruje śluzówkę nosa, równocześnie działa na nią obkurczająco. Pomaga oczyścić nos nie tylko z wydzieliny, ale i z zanieczyszczeń, alergenów, bakterii i wirusów. W walce z katarem warto również wspomagać się witaminami. Polecana jest szczególnie witamina C w połączeniu z rutyną – składniki te pomagają uszczelnić naczynia krwionośne, a wzmocnione naczynka lepiej chronią przed przenikaniem patogenów do wnętrza komórek.

Dodatkowo należy zadbać o skórę wokół „umęczonego” katarem nosa. Ciągłe wycieranie jej chusteczkami higienicznymi powoduje podrażnienie i zaczerwienienie. Warto smarować skórę okolic nosa cienką warstwą kremu z alantoiną, witaminą A (np. Hysan maść do nosa) lub maścią majerankową (np. Apteo Med Maść majerankowa, Żel na katar z wyciągiem majerankowym).

Inhalacja na katar

Inną metodą na to, jak szybko pozbyć się kataru, są codzienne, kilkunastominutowe inhalacje. Wystarczy przygotować napar z rumianku. Nad parującym naczyniem z naparem należy się pochylić i przykryć głowę ręcznikiem. Do inhalacji można również używać naturalnych olejków eterycznych – eukaliptusowego, sosnowego, tymiankowego, rozmarynowego, mentolowego i z drzewa herbacianego (kilka kropli olejku wystarczy dodać do miski z gorącą wodą). Można także stosować gotowe preparaty do inhalacji, np. Inhalol, Olbas Oil. Parujący roztwór pomaga odblokować zatkany nos i rozluźnia nagromadzoną wydzielinę, dzięki czemu łatwiej ją usunąć. Pomocne mogą być inhalacje z roztworu soli fizjologicznej wykonywane z użyciem inhalatora lub nebulizatora.

Sposoby na uniknięcie kataru

W sezonie infekcyjnym przede wszystkim należy zadbać o swoją odporność. Pomocne będą m.in. naturalne soki z malin, owoców czarnego bzu, aronii i czarnej porzeczki, a także kiszonki. By uchronić się przed zarazkami, można także stosować preparaty z witaminą D i C oraz cynkiem. W aptekach można dostać preparaty wzmacniające odporność zawierające witaminy i minerały, a nierzadko również roślinne ekstrakty. Ważne jest także częste mycie rąk oraz unikanie osób chorych. Alergicy natomiast powinni unikać alergenów!

Choć katar zwykle przechodzi samoistnie, nie warto się męczyć! Gdy tylko się pojawi, należy zastosować domowe sposoby na katar – schrupać ząbek czosnku, napić się herbaty z imbirem i miodem oraz przygotować inhalację. Można również sięgnąć po leki na katar w postaci kropli lub sprayu!

Autor: Ewa Krulicka