Jak żyć z nadwrażliwością na salicylany?

Niezbyt wielu z nas wie, że istnieje coś takiego jak nadwrażliwość na salicylany. Osoby będące uczulone na salicylany mają z tym jednak bardzo duży problem. Bo wbrew pozorom ich ograniczenia nie dotyczą tylko spożywania leków ale nawet niektórych owoców, warzyw, soków, słodyczy. Muszą być naprawdę bardzo ostrożne. Zobaczmy więc, co może zaszkodzić osobom nadwrażliwym na salicylany.

Objawy uczulenia na salicylany

Osoba, która jest uczulona na salicylany w przypadku przyjęcia pożywienia lub leków mających w swoim składzie szkodliwe dla niej pochodne kwasu salicylowego może doznać bardzo nieprzyjemnych skutków np. duszności, napadów kaszlu, zmian skórnych, obrzęku naczynioruchowego i reakcji anafilaktycznych.

Gdzie znajdziemy salicylany? Leki i kosmetyki

Kwas salicylowy możemy znaleźć w:

• środkach odkażających np. spirytus salicylowy
• w preparatach na odciski i brodawki np ABE płyn, Acerin płyn, plastry na odciski np. Salvequick, Plaster śląski
• w kosmetykach zmiękczających skórę pięt np. Dernilan oraz w kosmetykach do leczenia trądziku
• w lekach - salicylany można znaleźć we wszystkich lekach z grupy NLPZ, czyli w niesterydowych lekach przeciwzapalnych. Pod tą nazwą kryje się szereg substancji chemicznych o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Tutaj tkwi największy problem, substancje tego rodzaju znajdziemy niemalże w każdym leku na gorączkę, na bóle zęba, kręgosłupa, przeziębienie i grypę.  

Osoby uczulone na salicylany muszą zwrócić uwagę np. na:

1. Acetylsalicylic acid - Acard, Acesan, Alka-Prim, Alka-Seltzer, Anapiryna, ASA,          Ascalcin, Ascodan, Aspimag, Aspiryn, Aspiryn-C, Asprocol, Bestpirin, Calcipiryna, Etopiryna, Fenalgin, Mespefan, Neopyrin, Nipas, Paranalgin, Phensic, Polopiryna, Polopiryna C, Polopiryna S, Polopiryna Cardio, Tabletki przeciw grypie, Upsarin C, Aspirin Cardio
2. Diflunisal (brak leku na polskim rynku)
3. Salsalate (salicylsalicylic acid) (brak leku na polskim rynku)
4. Indomethacin ? Elmetacin, Indocid, Indovasin, Metindol, Metindonium.
5. Sulindac - Sudaclin
6. Tolmetin - Tolectin
7. Naproxen - Naproxen, Apo Naproxen,Anapran, Apranax, Naxii.
8. Diclofenac sodium (potassium) ?ApoDiclo, Arthrotek, Cataflam, Diclac, Dicloberl, DicloDuo,          Diclofenac, Diclofenac retard-rathiopharm,Dicloratio, Feloran, Majamil, Naclof, Naklofen, Naklofen Duo,  Olfen, Rewodina, Venożel, Veral, Voltaren Max, Dikloziaja, Dicloratio Uno
9. Fenoprofen  (brak leku na polskim rynku)
10. Ibuprofen? Ardinex, Deep Relief?DR ŻEL?, Dolgit, Ibufen, Ibuprofen, Ibuprom Max, Nurofen, Ibum
11. Ketoprofen ? Bi-Profenid, Fastum, Febrofen, Ketonal, Ketoprofen, Profenid,
12. Tiaprofenic acid - Surgam
13. Flurbiprofen ? Ansaid, Flugalin, Strepfen, Strepsils Dolointensive
14. Piroxicam ? Apopiroxicam, Feldene, Hotemin, Piroxicam
15. Mefenamic acid - Mefacit
16. Flufenamic acid (brak leku na polskim rynku)
17. Cyclofenamic acid (brak leku na polskim rynku)
18. Aminopyrine (Aminophenazone) - Pabialgin, Pyramidonum, Veramid.
19. Noramidopyrine (Metamizol) - Benalpharm, Gardan P., Novaminsulfon-ratiopharm, Pyralginum, Spasmalgon, Tolargin
20. Sulfinpyrazone - Anturan
21. Phenylobutazone - Butapirazol, Rheumanol
22. Zomepirac (brak leku na polskim rynku )
23. Ditazol (brak leku na polskim rynku )

Niektóre z wyżej wymienionych nazw leków już nie istnieją, a niektórych może brakować. Najważniejsza jest jednak nazwa substancji leczniczej, której obecność zawsze trzeba wykluczyć ze składu kupowanego przez nas preparatu.

Naturalne źródła salicylanów

Niestety salicylany obecne są również w żywności, którą spożywamy na co dzień. Ryzyko niesie spożywanie:

ZIÓŁ I PRZYPRAW np. rozmaryn, estragon, mięta, tymianek, koper, szałwia, bazylia, sezam, majeranek,  seler, oregano, pieprz turecki, anyż, curry, gałka muszkatołowa, papryka, kurkuma, kminek, kozieradka, cynamon, musztarda, sos Worecester, sosy pomidorowe

OWOCÓW np. wiśnia, jeżyna, malina, truskawka, porzeczka, jabłka, winogrona, nektarynka, pomarańcza, brzoskwinia, morela, śliwka

ORZECHÓW np. makadamia, włoskie, pistacjowe, brazylijskie, wodne, kokosowe, migdały, orzeszki ziemne

WARZYW - można zjeść tylko por, sałatę zieloną, groszek, brukselkę, kapustę

NAPOJÓW np. herbata, kawa, coca-cola, soki owocowe. Z alkoholi dopuszcza się tylko wódkę i gin.

SŁODYCZY np. zakazane są słodycze zawierające miętę, orzechy, miód, lukrecja, dodatki owoców

Co można jeść przy uczuleniu na salicylany?

Bez obawy można zjeść: owoce takie jak: banany, papaję, mango, granaty, gruszki bez skórki, ryby, owoce morza, sery, mleko, dania i potrawy zrobione na bazie pszenicy, owsa, jęczmieniu, jajek, ryżu.

Leki dobrze tolerowane przez osoby uczulone na salicylany

Jako lek najlepiej tolerowany należy wymienić zwykły paracetamol. Należy jednak uważać na preparaty, w których paracetamol łączony jest z innymi szkodliwymi substancjami np.  Analget, Cefalgin, Coffalgan, Dolores, Paranalgin, Thomapyrin.

Jeśli ktoś uczulony na salicylany i ma potrzebę zażycia leku przeciwbólowego lub przeciwgorączkowego niech wybierze paracetamol, ale uważając na składniki dodatkowe.

Inne leki dobrze tolerowane przez uczulonych na salicaylany:

1. Rofecoxib ? Vioxx
2. Celecoxib - Celebrex
3. Nimesulide ? Aulin (tabl. 100 mg, granulat do zawiesiny)
4. Meloxicam - Movalis
5. Sodium salicylate (brak leku na polskim rynku)
6. Choline salicylate  - Cholinex, Otinum, Sachol,
7. Choline magnesium trisalicylate (brak leku na polskim rynku)
8. Salicylamide - Scorbolamid
9. Dextropropoxyphene (brak leku na polskim rynku)
10. Azapropazone (brak leku na polskim rynku)
11. Benzydamine hydrochloride - Benalgin, Tantum Verde
12. Chloroquine  diphosphate - Arechin
13. Diphtalone (brak leku na polskim rynku)
14. Floctafenine (brak leku na polskim rynku)

Inne leki dobrze tolerowane: Preparaty opium, Kodeina, Pentazocyna, Atebryna, Tramadol

Dieta jako leczenie uczulenia na salicylany

W przypadku nadwrażliwości na salicylany najważniejsza jest dieta, ostrożność i samodyscyplina. Bardzo ważny jest również stopień nadwrażliwości, gdyż nie każdy zareaguje w ten sam sposób na konkretny składnik.

Autor: mgr farm. Agnieszka Wojtala