Jet lag i narkolepsja – jak poradzić sobie z problemem?
11.11.2020Zaburzenia snu to popularny problem, który może nasilać się w momentach silnego stresu, przemęczenia i zmian stref czasowych. Problemy ze snem to nie tylko jego brak, ale i nadmierna senność. Brak odpowiedniej higieny snu przekłada się na jakość naszego życia. Jak zatem poradzić sobie z jet lagiem i jak łagodzić objawy narkolepsji?
Zaburzenia snu
Coraz częstszym problemem wśród populacji są zaburzenia snu. Nadmierny stres, przemęczenie i niebieskie światło prowadzą do nadmiernej senności lub bezsenności. Brak odpowiedniej higieny snu ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie i jakość życia. Nie bez znaczenia są także długie, wyczerpujące podróże oraz zaburzenia neurologiczne. Jak w takim razie radzić sobie z takimi problemami? Warto zadbać o komfortowy materac i poduszkę, zapewnić organizmowi odpowiednią ilość snu, a także unikać długotrwałego wpatrywania się w ekran przed położeniem się spać. Wpływ na zaburzenia snu ma także brak aktywności fizycznej i nieodpowiednia dieta, które obciążają organizm.
Co to jest jet lag?
Zespół nagłej zmiany czasowej, bo tak brzmi pełna nazwa jet lagu, występuje w trakcie dalekich podróży. Każdy organizm ma swój rytm, który powiązany jest z cyklem dnia i nocy. Jeśli przekraczamy co najmniej 3 strefy, możemy spodziewać się, że nasz organizm mocno to odczuje. Siła jet lagu zależy również od tego:
- w jakim kierunku podróżujemy,
- ile mamy lat i jaki jest nasz stan zdrowia,
- jaki tryb życia prowadzimy,
- w jakich warunkach podróżujemy.
Zazwyczaj najsilniejszy jet lag występuje wtedy, gdy podróżujemy z zachodu na wschód. Związane jest to ze skróceniem doby i słabszą adaptacją organizmu do takich warunków.
Jet lag – typowe objawy
Pierwszym i najważniejszym objawem, który pojawia się podczas jet lagu, jest problem ze snem. Jeśli podróżujemy z zachodu na wschód, możemy mieć poważny problem z przespaniem nocy. Przemieszczanie się w odwrotnym kierunku skutkuje natomiast bardzo wczesnym wstawaniem. Zaburzania snu są najdotkliwszymi objawami zespołu nagłej zmiany czasowej. Pojawia się senność, zmęczenie i kłopoty z koncentracją. Bardzo często występują też bóle głowy, problemy z układem pokarmowym, ogólne rozdrażnienie i słabe samopoczucie. Jet lag może wpłynąć również na zaburzenie cyklu menstruacyjnego u kobiet.
Natężenie objawów zależne jest od naszego wieku, trybu życia i tego, jak często podróżujemy na tak długie dystanse. Najdotkliwiej jet lag przechodzą z reguły osoby starsze, obciążone chorobami i takie, które pierwszy raz pokonały tak dużą odległość, zmieniając kilka stref czasowych.
Zobacz także: Jet lag – co to takiego? Objawy, przyczyny oraz sposoby zwalczania
Jak walczyć z jet lagiem?
Mówi się, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. Tak jest także w tym przypadku – możemy podjąć pewne kroki, które pozwolą uniknąć jet lagu lub złagodzą jego skutki. Na kilka dni przed wylotem powinniśmy dużo wypoczywać i być aktywni fizycznie. Zbawienny wpływ będzie miała także lekkostrawna, zdrowa dieta, która zadba o nasz organizm. Lepiej zrezygnować z picia alkoholu, nadmiernych ilości kawy i mocnej herbaty.
Aby złagodzić ewentualne zaburzenia snu należy kłaść się szybciej lub później, niż zazwyczaj:
- podróż na wschód – zasypiamy 2 godziny wcześniej,
- kierunek na zachód – zasypiamy 2 godziny później.
Nie bez znaczenia jest również to, jak śpimy. Nie wystarczy zadbać o odpowiednią ilość snu, jeśli nasz materac jest niewygodny, a poduszka zbyt twarda. Trzeba pamiętać o tym, że najlepsze będą te, które dostosowują się do wagi, kształtu, a nawet temperatury ciała. Aby sen był komfortowy, a także odprężający, warto zamienić zwykłą poduszkę na poduszkę ergonomiczną.
Poduszki ergonomiczne
Podstawą dobrego snu jest odpowiedni materac i dobrze dobrana poduszka. O ile wiele osób dba o wygodny materac, o tyle często zapomina, że głowa również potrzebuje specjalnych warunków. Najlepsze poduszki dzielą się na dwie grupy:
- ergonomiczny kształt zapewniający maksymalne podparcie głowy, szyi, barków i ramion,
- klasyczny kształt, dający dowolną możliwość formowania (zapewnia trwałe podparcie i redukcję nacisku).
Poduszki ergonomiczne możemy dopasować do swoich indywidualnych potrzeb – występują w różnych kształtach, stopniach twardości oraz wykończeniach. Zapewniają dobry sen i odpowiednie odprężenie, a także redukują napięcie i zapobiegają bólom głowy, szyi, pleców lub barków.
Sprawdź: Poduszki marki TEMPUR®
Narkolepsja – nadmierna senność
Jednym z bardziej dotkliwych zaburzeń neurologicznych jest narkolepsja. Charakteryzuje się ona nadmierną sennością w ciągu dnia, co prowadzi do zasypiania w różnych, często nieodpowiednich, momentach. Naturalny cykl snu i czuwania jest zaburzony, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, takich jak zaśnięcie podczas prowadzenia auta, w trakcie pracy czy opieki nad dzieckiem. Osoba zmagająca się z narkolepsją nie jest w stanie kontrolować swojego snu.
Zobacz też: Narkolepsja – objawy, przyczyny i leczenie
Objawy narkolepsji
Narkolepsja może mieć podłoże autoimmunologiczne, które objawia się nieprawidłowym wydzielaniem oreksyny – hormonu regulującego sen. Choroba ta bardzo często jest dziedziczna, a objawy typowe, dzięki czemu dosyć łatwo ją zdiagnozować. Najczęściej pojawiają się:
- paraliż przysenny i katapleksja (utrata napięcia mięśni),
- zaburzenia snu,
- halucynacje i omamy senne,
- problemy z pamięcią i automatyzacja działań.
Osoby zmagające się z narkolepsją borykają się z nadmierną sennością, która zaburza ich codzienne funkcjonowanie. Często przekładają się również na zwiększenie masy ciała, zaburzenia psychiczne (np. depresja) oraz problemy z aktywnością seksualną.
Jak radzić sobie z narkolepsją?
Diagnozę tego schorzenia powinien postawić neurolog. Na podstawie wywiadu i niezbędnych badań może ustalić, czy mamy do czynienia z narkolepsją, czy tylko czasowymi zaburzeniami snu. Jeśli specjalista potwierdzi chorobę, może wprowadzić odpowiednie leczenie. Niestety, nie ma skutecznych metod na całkowite wyleczenie, dlatego chory będzie zmagał się z atakami przez całe życie. Jak radzić sobie z tym zaburzeniem i łagodzić jego objawy?
Najważniejsze jest to, aby zadbać o bezpieczeństwo. Należy ograniczać niebezpieczne czynności, takie jak: prowadzenie pojazdów, obsługa ciężkich maszyn czy sporty ekstremalne. Aby nieco złagodzić objawy choroby, najlepiej zadbać o odpowiednią higienę snu, aktywność fizyczną i zdrową dietę. Ważne jest też to, aby uregulować rytm dnia do maksimum i trzymać się przyjętych zasad, nie należy też się przemęczać i nadmiernie denerwować. Do życia codziennego warto wprowadzić techniki relaksacyjne i odprężające.
Nie bez znaczenia jest również wybór odpowiedniego materaca, który ułatwi zasypianie i podniesie komfort snu. Osobom z narkolepsją polecane są materace, które redukują drgania oraz zmniejszają ryzyko nagłego wybudzenia. Ważny jest także wybór odpowiedniej poduszki, która zadba o podparcie głowy, szyi oraz barków i ramion. Im bardziej komfortowe warunki snu, tym mniejsze ryzyko niewyspania. Poduszki ergonomiczne przyniosą ulgę po długim dniu, ułatwią zasypianie i zadbają o odprężenie podczas snu.