Które witaminy warto brać na jesień?

Lato powoli się kończy, a wraz z nim sezon bogaty w pełne witamin i innych cennych składników owoce i warzywa. Aby wspomóc organizm w okresie infekcyjnym, który nadchodzi wielkimi krokami, należy zacząć już myśleć o jesiennej suplementacji. Witamina A? Witamina C? Witamina D? Które witaminy warto brać na jesień? Odpowiedź jest prosta, przede wszystkim te, które wzmocnią organizm i wspomogą prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego!

Dlaczego warto rozpocząć suplementację witamin jesienią?

Zasadniczo są dwa powody, dla których zaleca się jesienią wprowadzić dodatkową witaminową suplementację. Po pierwsze wraz z nastaniem jesieni zmienia się nasza dieta. Latem na nasze talerze trafiają wielokolorowe warzywa i owoce, które dostarczają cały wachlarz witamin, składników mineralnych i antyoksydantów. Jesienią wybór świeżych warzyw i owoców jest mniejszy, co oznacza, że witaminy należy dostarczać dodatkowo za pomocą suplementów. Po drugie okres jesienno-zimowy to czas, gdy spada poziom odporności, a organizm jest osłabiony, przez co staje się on bardziej podatny na infekcje (jesienią zaczyna się tradycyjny sezon grypowy, zapowiadana jest również kolejna fala koronawirusa, dlatego warto o siebie zadbać!). Ponadto po wakacjach wielu z nas dopada sezonowa depresja, spadek nastroju może być bezpośrednią konsekwencją np. niedoboru witamin.

Czy przed włączeniem witamin do diety należy skonsultować się z lekarzem?

Suplement diety to nie lek, nie leczy niedoborów witamin, nie leczy schorzeń, jego zadaniem jest uzupełnianie codziennej diety w określone składniki. Suplement diety nie zastępuje dobrze zbilansowanej diety, jest tylko i wyłącznie dodatkiem! Czy w takim razie przed rozpoczęciem suplementacji konieczna jest konsultacja z lekarzem? Zwykle wizyta u lekarza nie jest potrzebna, wiele wątpliwości pomoże rozwiać rozmowa z farmaceutą. Są jednak sytuacje, gdy możliwość wprowadzenia witaminowego suplementu diety należy omówić ze specjalistą. Powinny to zrobić osoby przewlekle chore i długotrwale przyjmujące leki, niektóre witaminy mogą bowiem wchodzić w interakcję z substancjami czynnymi zawartymi w produktach leczniczych! Dodatkowo z lekarzem powinny skonsultować się osoby przed planowanym zabiegiem chirurgicznym i kobiety ciężarne (np. witamina A stosowana w okresie ciąży w nadmiarze może uszkadzać płód).

Fakt, że konsultacja z lekarzem nie jest obowiązkowa, nie oznacza, że można wyłączyć zdrowy rozsądek i łykać multiwitaminę bez ograniczeń! Trzeba pamiętać, że istnieje ryzyko przedawkowania witamin, czyli hiperwitaminozy. Zjawisko to dotyczy przede wszystkim witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (witamina A, witamina D, witamina E, witamina K). W odróżnieniu od witamin rozpuszczalnych w wodzie, których nadmiar zwykle usuwany jest z organizmu wraz z moczem, nadmiar witamin rozpuszczalnych w tłuszczach jest kumulowany w organizmie i może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia! Jeśli nie ma przesłanek do stosowania długotrwale dużych dawek witamin (w szczególności A, D, E i K), nie powinno się tego robić!

Dobrym rozwiązaniem przed rozpoczęciem suplementacji jest wykonanie badań poziomu poszczególnych witamin w organizmie. Takie badanie pozwoli ustalić potencjalne niedobory oraz dostosować odpowiednią dawkę danej substancji, a tym samym zmaksymalizować efekty prowadzonej suplementacji. Warto wiedzieć, że zgodnie z najnowszymi rekomendacjami ekspertów badanie 25(OH)D, czyli badanie na poziom witaminy D, powinien wykonać każdy, kto chce rozpocząć stosowanie preparatu z cholekalcyferolem!

Witamina A na regenerację i dobre widzenie

Po co nam witamina A? Przede wszystkim jako wsparcie dla utrzymania prawidłowego widzenia! Dodatkowo wpływa ona na zdolności regeneracyjne organizmu i bierze udział w procesie różnicowania komórek. Witamina A działa ochronnie na skórę i pomaga utrzymać dobry stan błon śluzowych. Dzięki regeneracji i wzmacnianiu błon śluzowych (m.in. układu oddechowego i pokarmowego) zwiększa odporność organizmu na różnego rodzaju infekcje. Nie można zapominać, że witamina A to silny przeciwutleniacz, który zwalcza wolne rodniki.

Witamina D pomocna w walce o dobre samopoczucie

Suplementacja tego składnika jest obowiązkowa w okresie jesienno-zimowym! Witamina D jest syntezowana w skórze pod wpływem promieni UVB. Od września do kwietnia nasłonecznienie jest niewystarczające, dlatego trzeba stosować alternatywę w postaci suplementów diety (z pożywienia nie da się dostarczyć jej w odpowiedniej ilości). Witamina D jest kojarzona głównie z utrzymaniem zdrowych zębów i kości, odpowiada między innymi za regulowanie gospodarki wapniowo-fosforanowej. To również substancja, bez której nasz układ odpornościowy i mięśnie nie funkcjonują prawidłowo! Jednak to nie wszystko. Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że niedobór witaminy D (szacuje się, że występuje on u ponad 80% Polaków) powoduje pogorszenie nastroju, senność i zmęczenie, a nawet zwiększa ryzyko depresji. Dzieje się tak, gdyż witamina D uwalnia do mózgu neuroprzekaźnik – serotoninę (powszechnie nazywaną hormonem szczęścia), gdy cholekalcyferolu jest za mało, proces ten zostaje zaburzony.

Witamina C na odporność organizmu

Dlaczego jesienią i zimą warto stosować preparaty z kwasem L-askorbinowym? To oczywiste, witamina C to składnik, który korzystnie wpływa na naszą odporność! Standardowo jest ona zalecana do uzupełniania w okresie zwiększonego ryzyka infekcji. Wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwzapalne. Ważną jej funkcją jest również wsparcie dla produkcji kolagenu, który odpowiada za właściwą pracę kości, chrząstki, skóry oraz naczyń krwionośnych, jest więc ona niezbędna w procesach gojenia ran i zrastania kości. Ponadto witamina C zwiększa przyswajanie żelaza – składnika istotnego dla utrzymania prawidłowej odporności organizmu! Dodatkowo uczestniczy w licznych procesach metabolicznych zachodzących w organizmie, wspiera dobrą pracę układu nerwowego oraz chroni komórki przed stresem oksydacyjnym.

Witamina E zmniejszająca podatność na infekcje

„Witamina młodości” to przydomek, który nosi witamina E. To dlatego, że jako silny przeciwutleniacz neutralizuje wolne rodniki, które odpowiadają za przyspieszenie procesu starzenia się komórek. Ponadto korzystnie wpływa na stan skóry (poprawia jej nawilżenie, natłuszczenie i zwiększa jej regenerację) oraz ogranicza ryzyko rozwoju nowotworów i występowania chorób układu krwionośnego. W okresie jesienno-zimowym odpowiednia podaż witaminy E jest szczególnie ważna, gdyż jej niedobór może powodować zwiększenie podatności organizmu na infekcje. Witamina E oddziałuje na aktywność komórek układu immunologicznego, tym samym wspiera odporność.

Witamina B na prawidłową pracę układu nerwowego

Witamina B to tak naprawdę grupa witamin, które łączy jedna ważna właściwość – wszystkie są potrzebne do utrzymania prawidłowego funkcjonowania mózgu oraz układu nerwowego, jak również utrzymania prawidłowego stanu psychicznego. Pomagają one m.in. w procesach przemian przekaźników ośrodkowego układu nerwowego, a także wpływają na nastrój. Stosowanie jesienią preparatów z witaminami z grupy B pozwoli zapomnieć o takich przypadłościach jak chandra, osłabienie i senność. Dodatkową korzyścią będzie wsparcie dla odporności.

Witaminy z grupy B to m.in. tiamina – witamina B1 (pozytywnie wpływa na samopoczucie oraz wspiera pracę serca), ryboflawina – witamina B2 (pomaga utrzymać właściwy stan skóry, błon śluzowych i czerwonych krwinek), niacyna – witamina B3 (uczestniczy w procesach metabolicznych, jest silnym przeciwutleniaczem), pirydoksyna – witamina B6 (pomaga regulować aktywność hormonalną, wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego), kobalamina – witamina B12 (wspomaga odporność, zmniejsza uczucie znużenia i zmęczenia, a także jest istotna dla produkcji czerwonych krwinek). Przy okazji witamin z grupy B warto również wspomnieć o kwasie foliowym (witamina B9). Wprawdzie kojarzony jest on przede wszystkim z suplementacją prenatalną, jednak kwas foliowy (jak każda witamina B) jest dobrym „przyjacielem” naszego układu nerwowego. Korzystnie wpływa na stan psychiczny, pomaga walczyć ze stresem i zmęczeniem.

W okresie jesienno-zimowym należy podjąć dodatkowe działania mające na celu wzmocnienie organizmu. Doskonale sprawdzają się w tym preparaty witaminowe. Które witaminy w szczególności ważne są dla organizmu jesienią i zimą? Zdecydowanie najważniejsza jest witamina D, z której niedoborem zmaga się większość z nas. Ponadto sprzymierzeńcem we wzmacnianiu odporności będzie witamina A, witamina C oraz witamina B6, a także witamina E, która zmniejsza podatność na infekcje. Równocześnie należy pamiętać, że suplementy diety to tylko jeden z elementów dbania o utrzymanie zdrowego organizmu. Podstawą jest dobrze zbilansowana dieta, codzienna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu i prowadzenie zdrowego trybu życia bez używek i nadmiernego stresu.

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl