Mokry kaszel u dziecka - o czym świadczy?

Kaszel to fizjologiczny odruch pozwalający na oczyszczenie dróg oddechowych. Ze względu na charakter dzieli się go na suchy i mokry. Kaszel mokry (produktywny) to taki, który przebiega z odkrztuszaniem wydzieliny (fachowo nazywa się ją plwociną lub flegmą). To najczęstszy objaw chorób układu oddechowego. Przyczynę kaszlu mokrego można podejrzewać, biorąc pod uwagę jego charakter i wygląd plwociny. Nie każdy rodzaj kaszlu mokrego wymaga konsultacji lekarskiej, jednak zawsze warto zastosować odpowiednie leczenie, które pomoże oczyścić drogi oddechowe z zalegającej wydzieliny. Dowiedz się, jak leczyć kaszel mokry u dziecka i kiedy warto skonsultować się z lekarzem. 

Mokry kaszel u dziecka – charakterystyka

Mokry kaszel u dziecka jest wynikiem odkrztuszania zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Przy ustalaniu jego przyczyny warto wziąć pod uwagę porę roku i dnia, w której występuje i się nasila. Kaszel poranny występujący po przebudzeniu jest typowy dla bakteryjnego zapalenia oskrzeli i rozstrzenia oskrzeli, natomiast nasilający się w nocy w pozycji leżącej jest typowy dla zespołu kaszlu z górnych dróg oddechowych¹.

Możliwe przyczyny mokrego kaszlu u dziecka

Kaszel produktywny często związany jest z infekcją układu oddechowego zarówno górnych, jak i dolnych dróg oddechowych. Spowodować go może infekcja bakteryjna lub wirusowa. Jeśli dziecko odkrztusza wydzielinę, to przy ustalaniu przyczyny kaszlu pomocne jest prawidłowe rozpoznanie jej wyglądu^2,3.

Najczęstsze przyczyny mokrego kaszlu w zależności od charakteru odkrztuszanej plwociny to^2,3:

• ropna (barwy żółtawej lub zielonkawej) – zakażenie zatok przynosowych, zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc,
• ropna w bardzo dużych ilościach – rozstrzenie oskrzeli,
• śluzowa (biaława), gęsta i lepka (zwykle rano) – przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc,
• przezroczysta i lepka – astma,
• o nieprzyjemnym zapachu – w infekcjach wywołanych przez beztlenowce,
• z grudkami i czopami – grzybica dróg oddechowych, mukowiscydoza,
• krwista – zapalenie oskrzeli, rozstrzenie oskrzeli, bakteryjne zapalenie płuc, gruźlica, rak płuc.

Kaszel, który trwa krócej niż 3 tygodnie, nazywany jest kaszlem ostrym, utrzymujący się od 3 do 8 tygodni podostrym, a powyżej 8 tygodni – przewlekłym².

Mokry kaszel i objawy mu towarzyszące

Kaszel rzadko kiedy jest jedynym objawem choroby. W przebiegu zakażeń układu oddechowego dodatkowo mogą wystąpić takie dolegliwości jak:

• gorączka,
• katar,
• ból gardła,
• problemy z oddychaniem,
• duszności,
• ból w klatce piersiowej,
• nudności,
• wymioty.

Jak leczyć kaszel mokry?

W przebiegu kaszlu mokrego należy podać dziecku leki mukoaktywne, które ułatwiają odkrztuszanie zalegającej wydzieliny i/lub normalizują wydzielanie śluzu w drogach oddechowych. Podział dostępnych leków ze względu na mechanizm działania wygląda następująco¹:

• leki sekretolityczne (wykrztuśne) – zmniejszają gęstość i lepkość wydzieliny, ułatwiając jej odkrztuszanie i usuwanie,
• mukoregulatory – normalizują wydzielanie śluzu, przywracając prawidłowy skład i ilość wydzieliny,
• leki mukolityczne – zmniejszają lepkość wydzieliny,
• leki mukokinetyczne – pobudzają transport śluzowo-rzęskowy, wywierając wpływ na pracę rzęsek.

O pomoc w doborze rodzaju leku (syropu), jaki powinno się podawać dziecku, warto poprosić lekarza lub farmaceutę. W ostrych i przewlekłych chorobach płuc oraz oskrzeli przebiegających z utrudnieniem odkrztuszania lepkiej wydzieliny z dróg oddechowych zastosować można Deflegmin⁴.

Domowe sposoby na mokry kaszel

Oprócz leczenia farmakologicznego warto też zastosować domowe metody, które przyniosą maluchowi ulgę i przyspieszą powrót do zdrowia. Sprawdzone sposoby zalecane przy infekcjach dróg oddechowych to:

• odpowiednie nawodnienie – pomaga rozrzedzić zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę,
• oklepywanie pleców dziecka – pomaga udrożnić drogi oddechowe,
• inhalacje z soli fizjologicznej – zwiększają komfort oddychania.

Mokry kaszel u dziecka – kiedy udać się do lekarza?

Wizyta u lekarza jest konieczna w przypadku wystąpienia niepokojących objawów takich jak duszności, trudności w oddychaniu i uczucie braku powietrza. Porady specjalisty warto zasięgnąć również wtedy, gdy występuje krwioplucie lub znaczne osłabienie organizmu³.

Bibliografia:

1. Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K. i in., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 4/2016.
2. Szczeklik W., Jankowski M., Jassem E. i in., Kaszel, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2020 (witryna internetowa:
3. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16 (dostęp: 2022.08.04.)).
4. Jankowski M., Kaszel, Kaszel, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2020 (https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 2022.08.04.)).
5. Witryna internetowa: https://deflegmin.pl (dostęp: 2022.08.04.).