Nie tylko gorączka – jak radzić sobie z obniżoną temperaturą ciała u dziecka?

Obniżona temperatura ciała u dziecka może wynikać z czynników środowiskowych, jednak bywa również objawem choroby. Kiedy należy się zaniepokoić i co może być powodem niskiej temperatury u dziecka? 

Co powoduje niską temperaturę u dziecka?

Przedszkolaki i uczniowie często wychładzają się podczas zabawy – zimą, spędzając wiele godzin na śniegu, a latem, siedząc bez przerwy w wodzie. Zdarza się, że przemarzną na deszczu, wracając ze szkoły, zwłaszcza gdy nie założą czapki. Takie przypadki zwykle najpierw przynoszą obniżenie temperatury u dziecka, a następnie gorączkę, zwiastującą infekcję.

Bywa też odwrotnie. Niska temperatura u dziecka może pojawić się dopiero po przebytej chorobie. W stanach osłabienia temperatura 36 st. C u dziecka pozostaje w normie, o ile nie utrzymuje się przez dłuższy czas. Jeśli tak jest, trzeba sprawdzić, czy nie doszło do odwodnienia, niedożywienia albo anemii.

Niska temperatura u dziecka może również pojawić się po zażyciu antybiotyku lub zbyt dużej ilości leków przeciwgorączkowych. W takiej sytuacji może dojść do nadmiernego spadku temperatury ciała u dziecka. Powinno skłonić to rodziców do zmniejszenia dawki leków. Nadmierne obniżenie gorączki zamiast pomóc, może utrudniać walkę organizmu z chorobą.

Nie należy się także zbytnio martwić, kiedy występuje obniżona temperatura u dziecka w czasie snu. W nocy organizm regeneruje się, przez co zwalniają procesy metaboliczne, akcja serca oraz częstość oddechów. Zmniejsza się również zużycie tlenu i normą jest spadek temperatury ciała o około 1 stopień Celsjusza.

Obniżona temperatura ciała dziecka – kiedy udać się do lekarza?

Zanim zaczniemy martwić się zbyt niską temperaturą u dziecka, najpierw sprawdźmy, czy pomiar jest prawidłowy. Niepokojący wynik może wynikać z naszego błędu lub wad termometru. Stres i pośpiech nie są dobrym doradcą. Aby potwierdzić niską temperaturę u niemowlaka, najlepiej użyć termometru doodbytniczego. Dzieciom powyżej 2. roku życia można mierzyć temperaturę termometrem elektronicznym. Pomiar najlepiej powtórzyć po kilku minutach. Dobrze też upewnić się, czy niska temperatura u dziecka po gorączce nie wynika z podania zbyt dużej ilości leków przeciwgorączkowych. 

Jeśli okaże się, że ciepłota nie spadła poniżej 36 stopni Celsjusza, trzeba spróbować ogrzać dziecko, ciepło je ubierając, otulając kocem i podając ciepłe płyny. Wychłodzenie często idzie w parze z odmrożeniem kończyn, dlatego zmarzniętemu dziecku należy sprawdzić ręce i nogi. 

Jeśli natomiast rzeczywiście stwierdzimy obniżoną temperaturę u dziecka poniżej 36 stopni, musimy natychmiast jechać do szpitala. Hipotermia szybko postępuje. Najpierw pojawiają się dreszcze, drżenie mięśni, zaburzenia mowy, dezorientacja, potem dochodzi do zaburzenia pracy serca i układu oddechowego. 35 Trzydzieści pięć stopni u dziecka to stan wymagający hospitalizacji, dlatego nie można zwlekać ani chwili, z. Zwłaszcza, gdy niepokojące objawy dotyczą niemowląt. 

Choroby, które mogą wiązać się z niską temperaturą ciała

Obniżenie temperatury u dziecka pojawia się również w przebiegu:

• anoreksji,

• niedoczynności tarczycy,

• cukrzycy,

• zaburzeń pracy wątroby, nerek,

• schorzeń centralnego układu nerwowego.

Pamiętajmy o jeszcze jednej możliwej przyczynie niskiej temperatury u dziecka. To działanie środków odurzających. Alkohol, dopalacze i narkotyki wpływają na cały organizm. Powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, co sprzyja utracie ciepła. Właśnie dlatego w stanie odurzenia stajemy się podatni na zimno, wychłodzenie i hipotermię. Działanie alkoholu i substancji psychoaktywnych niesie realne niebezpieczeństwo!

Niska temperatura u noworodka

W przypadku noworodków należy pamiętać, że proces termoregulacji w pierwszych miesiącach życia dziecka nie jest w pełni wykształcony. To dlatego niemowlęta często się pocą i łatwo wychładzają. Mają niewielką masę ciała w stosunku do dość dużej powierzchni skóry, więc ciepłota ich ciała szybko się obniża, s. Szczególnie, gdy są mokre. Niska temperatura u noworodka następuje zarówno po kąpieli, jak i wtedy, gdy dziecko pozostaje zbyt długo w mokrej pieluszce. Wychłodzeniu sprzyja niska temperatura otoczenia i nieodpowiednie ubranie. To najczęstsza z przyczyn niskiej temperatury u dziecka, lecz niejedyna.  

Czasem niska temperatura u niemowlaka jest objawem infekcji. U 20–-30 proc. noworodków rozwija się zapalenie płuc, które przynosi nietypowe dolegliwości, w tym zamiast wzrostu, spadek temperatury ciała. Warto też wiedzieć, że obniżona temperatura po chorobie bakteryjnej może wskazywać na sepsę. To bardzo poważny stan. Występuje przeważnie w następstwie zakażeń paciorkowcami typu B lub pałeczkami E coli. W grupie ryzyka znajdują się m.in.: 

• niemowlęta poniżej 3. miesiąca życia,
• dzieci z wrodzonymi zaburzeniami odporności,
• mali pacjenci onkologiczni.

Objawy sepsy u dzieci również są niespecyficzne. W obrazie klinicznym pojawiają się dreszcze, sztywność karku, nadmierna senność, apatyczność, wymioty, przyspieszony oddech, a także wysypkaę u dziecka. Gdy oprócz niskiej temperatury u dziecka zauważa się inne niepokojące zmiany, należy pilnie skonsultować się z pediatrą.  

Bibliografia: 

S. Marks, P. Smith, Choroby wieku dziecięcego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010 r. 

H. Keudel, B. Capelle, Choroby wieku dziecięcego. Przewodnik, wyd. Oleksiejuk, 2011 r.