Niepłodność żeńska i niepłodność męska

Trudności z zajściem w ciążę mogą stać zarówno po stronie kobiety, jak i mężczyzny. Czasami zaburzenia pochodzą z obu stron jednocześnie. Prawidłowe ich rozpoznanie pozwala na wdrożenie skutecznego leczenia. Zobacz, na czym polega niepłodność męska i żeńska.

Czym jest niepłodność?

Niepłodność jest stanem, w którym nie pojawia się ciąża mimo podjęcia regularnych i długotrwałych starań. Zgodnie z definicją muszą zaistnieć pewne warunki, aby było można ją podejrzewać. Są to:

• starania trwające minimum 12 miesięcy,
• brak stosowania antykoncepcji,
• regularne współżycie (z częstotliwością minimum 3 razy w tygodniu).

Diagnostykę i leczenie niepłodności przeprowadza klinika niepłodności. Współpracują z nią specjaliści z różnych dziedzin. Są to nie tylko lekarze, ale także embriolodzy, genetycy i psychologowie.

Według dostępnych danych z niepłodnością zmaga się nawet 10% par w Polsce (niektóre źródła podają 15–20%). Przyczyny takiego stanu mogą być różne. W jednakowym stopniu stoją one po stronie kobiety i mężczyzny. Niekiedy nie można ich ustalić. Mówi się o wówczas niepłodności idiopatycznej.

Niepłodność męska

Niepłodność męska stanowi przyczynę 35% problemów z zajściem w ciążę. Bierze się ona z różnego rodzaju nieprawidłowości, które zachodzą w organizmie mężczyzny. Są to przede wszystkim:

• cukrzyca,
• choroby tarczycy,
• choroby układu krążenia,
• zaburzenia hormonalne (np. hiperprolaktynemia),
• urazy jąder,
• choroby nowotworowe jąder,
• żylaki powrózka nasiennego,
• wady genetyczne,
• niska jakość nasienia (np. nieprawidłowa ruchliwość plemników lub zbyt mała liczba plemników),
• infekcje w obrębie narządów płciowych.

Na płodność mężczyzny mają także wpływ czynniki środowiskowe. Może być ona obniżona pod wpływem stresu i stosowania używek. Na zaburzenia płodności wpływa również wiek.

Niepłodność żeńska

Niepłodność żeńska może być spowodowana przez:

• zaburzenia hormonalne,
• choroby tarczycy,
• nieprawidłową masę ciała (zarówno niedowagę, jak i nadwagę),
• zespół policystycznych jajników,
• choroby nowotworowe narządów płciowych,
• wady anatomiczne narządów płciowych,
• czynniki genetyczne,
• endometriozę,
• wygaśnięcie czynności jajników (tzw. przedwczesną menopauzę).

Płodność kobiety obniża się wraz z wiekiem. Im kobieta później rozpoczyna starania, tym mniejsza jest szansa na ciążę.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

Gdy pojawiają się trudności z zajściem w ciążę, należy zgłosić się do lekarza. Zalecane jest, aby zrobić to po roku bezskutecznych starań. Warto odbyć konsultację wcześniej, jeżeli któryś z partnerów jest po 35. roku życia. Wskazaniem do wcześniejszego rozpoczęcia diagnostyki są rozpoznane choroby, które zaburzają płodność (np. endometrioza).

Jak można leczyć niepłodność?

Istnieje kilka metod leczenia niepłodności. Wybór zależy od wielu czynników. Pod uwagę bierze się wiek pary, stan zdrowia kobiety i mężczyzny, przyczynę trudności. Dostępne metody to m.in.: terapia hormonalna, inseminacja domaciczna, stymulacja owulacji, zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro). Para ma również możliwość skorzystania z dawstwa nasienia i komórek jajowych.