O czym może świadczyć drżenie rąk i jak sobie z nim poradzić?
29.12.2022Drżenie rąk jest objawem neurologicznym o bardzo zróżnicowanych przyczynach. U wielu osób drżące ręce mogą być efektem niedoborów elektrolitowych i witaminowych bądź też reakcją na stres i zdenerwowanie. Oprócz tego drżenie dłoni może się pojawić w przebiegu wielu schorzeń, np. choroby Parkinsona, cukrzycy lub stwardnienia rozsianego. W jaki sposób łagodzić drżenie rąk?
Z naszego artykułu dowiesz się m.in.:
- Z czego może wynikać drżenie rąk?
- Na jakie niedobory może wskazywać drżenie rąk?
- W jaki sposób uporać się z drżeniem rąk?
Drżenie rąk – potencjalne przyczyny
Drżenie rąk to mimowolne, rytmiczne ruchy kończyn górnych, czasem delikatne, ledwo zauważalne, czasem natężone i tak silne, że uniemożliwiają wykonywanie niektórych czynności, takich jak np. zapięcie guzików, pisanie lub jedzenie zupy łyżką. W zależności od przyczyn drżenie rąk może być jednostronne lub obustronne, ponadto może też obejmować twarz, głowę, tułów, kończyny dolne. Trzęsące się ręce są objawem neurologicznym, który może pojawiać się w każdym wieku, choć częściej występuje u osób starszych. Natomiast jeśli pojawi się u niemowląt, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, może bowiem wskazywać na choroby mitochondrialne i metaboliczne lub zaburzenia genetyczne! Przyczyny drżenia rąk u młodych i starszych są bardzo zróżnicowane, na szczęście nie zawsze są związane z poważnymi chorobami.
W zależności od okoliczności, w jakich ręce zaczynają się trząść, wyróżnia się następujące rodzaje drżenia: spoczynkowe (występuje w trakcie spoczynku, głównie pojawia się przy chorobie Parkinsona), statyczne (występuje, np. gdy chory unosi ręce, czyli przeciwstawia się sile grawitacji, może pojawiać się po zażyciu niektórych leków lub u osób, które odstawiły alkohol), kinetyczne (zamiarowe; występuje podczas wykonywania określonych czynności, może być związane np. z uszkodzeniem móżdżku, udarem, stwardnieniem rozsianym). Wyróżnia się także złożone drżenie rąk, które łączy w sobie cechy wszystkich rodzajów, zwykle diagnozuje się je w przypadku choroby Wilsona, cukrzycy oraz chorób o podłożu psychicznym.
Określenie rodzaju drżenia jest bardzo pomocne w ustaleniu, czy mamy do czynienia z drżeniem fizjologicznym, czy patologicznym. Jeśli chodzi o fizjologiczne drżenie, to występuje zarówno u osób młodych, jak i starszych. Najczęściej jest ono naturalną reakcją organizmu na stres, zdenerwowanie, niepokój, zmęczenie, jak również na nadmierne obciążenie mięśni podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Co więcej, drżenie dłoni może być wywołane nadużywaniem takich substancji jak kofeina, nikotyna, kokaina lub alkohol (drżenie rąk po alkoholu jest jednym z objawów kaca). Często też spowodowane jest odstawieniem alkoholu po długotrwałym piciu. Może być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, np. leków psychoaktywnych, przeciwpadaczkowych, przeciwastmatycznych i immunosupresyjnych. Przyczyną mogą być zaburzenia metaboliczne takie jak encefalopatia wątrobowa, hipokalcemia, hipoglikemia, hiponatremia, hipomagnezemia, nadczynność tarczycy, niedoczynność przytarczyc, niedobór witaminy B12.
Drżenie patologiczne może być samoistne lub wtórne, które towarzyszy innym chorobom. Drżenie samoistne, znane też jako choroba drżących rąk lub choroba Minora, ma podłoże genetyczne, a jego przyczyny do tej pory nie zostały poznane. Choć może dawać o sobie znać już w młodym wieku, zwykle największe natężenie dolegliwości następuje po 70. roku życia. Jest to rodzaj drżenia kinetycznego bez innych objawów neurologicznych. Początkowo występuje tylko drżenie rąk, jednak z czasem dochodzi również drżenie głowy, języka i kończyn dolnych, a także drżenie głosu. Charakterystyczne dla choroby Minora jest to, że objawy nasilają się pod wpływem kofeiny, zmęczenia i stresu, natomiast ustępują po alkoholu (nie jest on jednak zalecany jako metoda terapeutyczna)!
Wtórne drżenie rąk to już poważny objaw, którego przyczyną są poważne schorzenia. Drżące ręce u osób starszych utożsamiane są głównie z chorobą Parkinsona. W przypadku, gdy trzęsące się ręce pojawiają się u młodej osoby, jest ryzyko, że choruje ona na stwardnienie rozsiane. Ponadto drżenie dłoni może być spowodowane m.in. neuropatią obwodową, chorobą Wilsona (choroba genetyczna polegająca na odkładaniu się miedzi w organizmie), pląsawicą Huntingtona. Warto jeszcze omówić kwestię drżenie rąk a cukrzyca, objaw ten pojawia się bardzo często w wyniku niedocukrzenia, czyli hipoglikemii. W przypadku drżenia patologicznego wtórnego drżące ręce są tylko jednym z objawów, w zależności od choroby pierwotnej występują też inne dolegliwości neurologiczne.
Coraz częściej porusza się również temat drżenie rąk a nerwica. Okazuje się, że trzęsące się ręce są charakterystyczne dla zaburzeń lękowych, ataków paniki lub innych zaburzeń o podłożu psychologicznym. Drżenie psychogenne, bo o nim mowa, pojawia się nagle pod wpływem silnego lub przewlekłego stresu, nie towarzyszą mu inne objawy neurologiczne. Symptomatyczne jest to, że objawy nasilają się, gdy zostaną zauważone, natomiast ustają, gdy uwaga pacjenta zostaje odwrócona.
Czego może brakować w organizmie, gdy trzęsą się ręce?
Drżące ręce to objaw niedoborów elektrolitowych i witaminowych. Składnikami, których niedobór może wywoływać drżenie rąk, są: magnez, wapń, potas, witamina B (głównie witamina B12, ponadto B1 i B6). Witaminy z grupy B są istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a wapń wspomaga prawidłowe przewodnictwo nerwowe. Potas z magnezem odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie mięśni, dodatkowo magnez przyczynia się do utrzymania równowagi wodno-elektrolitowej.
Jak poradzić sobie z drżeniem rąk?
Jeśli drżące ręce są spowodowane niedoborami określonych witamin i minerałów, dolegliwości można złagodzić, uzupełniając te niedobory. Najpierw należy wprowadzić do codziennej diety produkty bogate w takie składniki jak magnez, potas, wapń, witamina B, a gdy to za mało, należy rozpocząć suplementację. Przed wprowadzeniem preparatów aptecznych warto wcześniej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, a najlepiej zbadać stężenia poszczególnych składników w organizmie.
Gdy do drżenia dochodzi w sytuacjach stresowych, pomocne mogą być leki na uspokojenie. Każda apteka internetowa oferuje szeroki wybór ziołowych leków uspokajających, które wskazane są do stosowania w łagodnych stanach napięcia nerwowego. Bardzo dobre efekty mogą przynieść również techniki oddechowe i relaksacyjne, warto kupić sobie piłeczkę antystresową. Nie można nie wspomnieć też o zbawiennym wpływie snu i wypoczynku. Pomocne będzie ograniczenie kofeiny i alkoholu. Jeśli psychogenne drżenie dłoni jest mocno nasilone, leki dostępne bez recepty mogą być niewystarczające. Zaleca się wtedy skorzystać z pomocy terapeuty.
Do jakiego lekarza się udać, gdy drżenie rąk nie ustaje?
W przypadku, gdy drżenie rąk utrzymuje się przez dłuższy czas, zalecana jest wizyta u neurologa, który rozpocznie diagnostykę pozwalającą na ustalenie przyczyny zaburzeń. Obejmuje ona wywiad lekarski, badania neurologiczne, badania obrazowe oraz laboratoryjne. Podczas wywiadu lekarz może zadawać szczegółowe pytania odnośnie do okoliczności występowania drżenia, dlatego warto przed wizytą dokładnie obserwować reakcje swojego organizmu. Ustalenie przyczyny, czyli choroby pierwotnej jest niezbędne do rozpoczęcia leczenia. Konsultacja neurologiczna jest konieczna również w przypadku samoistnego drżenia. Patologiczne drżenie rąk wymaga odpowiednio dobranego leczenia farmakologicznego, które pomoże łagodzić objawy, a także leczenia przyczynowego.
Ze względu na fakt, że do wystąpienia drżenia rąk może przyczynić się wiele różnych czynników, jest to dość częste zaburzenie ruchowe. W dodatku może pojawiać się niezależnie od wieku. Fizjologicznie drżące ręce nie są niepokojącym objawem, wystarczy nieprzespana noc, zbyt ciężki trening lub ważny egzamin, żeby nie móc zapanować nad drżeniem rąk. Całkiem naturalne jest też to, że trzęsące się ręce są „atrybutem” ludzi w podeszłym wieku. Nie powinno się natomiast bagatelizować utrzymującego się przez dłuższy czas drżenia, może być bowiem objawem poważnych chorób.
