Olej MCT – właściwości i zastosowanie
29.06.2023Czym jest olej MCT? Jest to olej zawierający średniołańcuchowe nasycone kwasy tłuszczowe, którym przypisuje się liczne właściwości prozdrowotne. Najczęściej olej MCT pozyskiwany jest z oleju kokosowego lub oleju palmowego. Jakie korzyści zapewnia stosowanie suplementów diety z olejem MCT? Czym jest kawa kuloodporna (bulletproof coffee) i dlaczego warto ją pić?
Olej MCT – co to jest?
Coraz większą popularnością cieszy się olej MCT, jednak wiele osób nadal nie wie, czym właściwie on jest. Olej MCT zaliczany jest do tłuszczów nasyconych. MCT (z ang. Medium Chain Triglycerides) oznacza trójglicerydy średniołańcuchowe. Ze względu na budowę kwasy tłuszczowe dzieli się na krótko-, średnio- i długołańcuchowe. Kwasy tłuszczowe średniołańcuchowe to takie, które zawierają 6-12 atomów węgla. Zalicza się do nich kwas kapronowy C6, kwas kaprylowy C8, kwas kaprynowy C10, a także kwas laurynowy C12 (chociaż według niektórych badaczy kwas laurynowy jest kwasem tłuszczowym długołańcuchowym).
Trójglicerydy średniołańcuchowe charakteryzują się tym, że łatwo się trawią i są lepiej przyswajalne niż kwasy tłuszczowe długołańcuchowe, a spożywane w odpowiednich porcjach nie są w ogóle magazynowane w postaci tkanki tłuszczowej. Są wchłaniane bezpośrednio z komórek nabłonka jelitowego, skąd trafiają od razu do wątroby. Do ich trawienia nie jest potrzebna ani lipaza, ani żółć, co znacząco przyspiesza ten proces.
Naturalnie trójglicerydy średniołańcuchowe występują w oleju kokosowym, stanowią około 60% wszystkich zawartych w nim kwasów tłuszczowych. Innym źródłem jest olej palmowy (zawartość MCT około 50%) oraz produkty mleczne jak pełnotłuste mleko, pełnotłuste jogurty, sery i masło (zawartość MCT około 10%). Dostępny na rynku olej MCT najczęściej pozyskiwany jest z oleju kokosowego (rzadziej palmowego) w procesie frakcjonowania. Suplementy diety z olejem MCT są wysoko skoncentrowanym źródłem trójglicerydów średniołańcuchowych, zawierają albo wyekstrahowane i izolowane pojedyncze kwasy tłuszczowe – kaprylowy lub kaprynowy, albo też mieszankę tych dwóch kwasów. Preparaty dostępne są zarówno w postaci płynnej, jak i sproszkowanej. Kupić można też kapsułki z olejem MCT.
W ostatnim czasie olej MCT bardzo często stosowany jest także jako substancja pomocnicza w różnego rodzaju suplementach diety. Głównie można go znaleźć w kroplach zawierających witaminy A, D, E i K, czyli witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Stanowi on wartościowy dodatek, ponadto w odróżnieniu od innych tłuszczów stosowanych w takich produktach ma neutralny smak i zapach.
Jak działa olej MCT?
Choć olej MCT jest tłuszczem nasyconym, czyli powszechnie uznawanym za gorszy, to tak naprawdę jest on bardzo zdrowy! Doceniany jest głównie przez osoby na diecie niskowęglowodanowej i wysokotłuszczowej jak Low Carb i keto, przez osoby na diecie odchudzającej oraz przez sportowców i osoby aktywne fizycznie. Jednak każdy powinien dać szansę temu składnikowi, gdyż korzystnie działa on na organizm, m.in. zwiększa poziom energii oraz poprawia nastrój, ponadto wspomaga trawienie i zwiększa wchłanianie składników odżywczych.
Doskonale sprawdza się jako wsparcie w odchudzaniu. Oczywiście nie zastępuje on aktywności fizycznej i diety zapewniającej deficyt energetyczny, ale ze względu na swoje działanie zwiększa ich efekty. Co takiego robi olej MCT? Wspiera spalanie tkanki tłuszczowej (zwłaszcza tłuszczu trzewnego obserwowanego w przypadku otyłości brzusznej), pomaga kontrolować masę ciała, zmniejszając łaknienie i zwiększając uczucie sytości. Dodatkowo przyspiesza tempo przemiany materii.
Olej MCT zapewnia dużą dawkę energii utrzymującej się na tym samym poziomie przez dłuższy czas (jej poziom nie spada tak jak po zjedzeniu węglowodanów). Istotne jest to, że trójglicerydy średniołańcuchowe są bardzo szybko przekształcane w energię, jej przypływ odczuwany jest już po kilku minutach od ich spożycia. W przypadku osób na diecie ketogenicznej olej MCT ułatwia wejście w stan ketozy i pomaga w jej utrzymaniu. W wątrobie przekształcany jest on w ciała ketonowe, które w diecie keto zastępują glukozę jako źródło energii m.in. dla mózgu i mięśni. Dodatkowo olej MCT jest znany ze swoich właściwości termogennych, nasila wydzielanie ciepła, tym samym zwiększa ilość spalanych kalorii podczas treningu.
Do tego wszystkiego olej MCT wspiera utrzymanie równowagi mikroflory jelitowej, tym samym korzystnie wpływa na trawienie oraz efektywniejsze przyswajanie z pożywienia składników odżywczych takich jak m.in. witaminy i minerały. Należy też wspomnieć, że trójglicerydy średniołańcuchowe wykazują działanie przeciwgrzybicze, antybakteryjne i przeciwwirusowe. Szczególnie kwas kaprylowy korzystnie działa na jelita i układ pokarmowy oraz przyczynia się do obumierania drożdży z rodzaju Candida.
Dodatkowo olej MCT korzystnie wpływa na układ odpornościowy człowieka, pomaga obniżać poziom cukru we krwi oraz zwiększać stężenie dobrego cholesterolu. Poprawia także funkcje poznawcze. Należy podkreślić, że nie wszystkie właściwości oleju MCT zostały w 100% potwierdzone w badaniach, jednakże wyniki są na tyle obiecujące, że bez wątpliwości można powiedzieć, że ma on ogromny potencjał prozdrowotny! Ponadto jest bezpieczny dla dzieci i niemowląt, osób z takimi chorobami jak np. nieswoiste zapalne choroby jelit i choroby nowotworowe oraz osób niedożywionych.
Jak stosować olej MCT?
Olej MCT można traktować jako dodatek do posiłku, np. do koktajlu, smoothie i sałatek. Wskazane jest stosowanie go na zimno. Można go również stosować jak suplement diety. Zwykle wskazane jest spożywanie jednej łyżki stołowej dwa razy dziennie. Choć nie zostały określone żadne oficjalne normy i dawkowanie oleju MCT, to uznaje się, że 50-60ml na dobę stanowi bezpieczną ilość, przy czym zaleca się rozpocząć suplementację od małych porcji i stopniowo je zwiększać.
Mimo że olej MCT jest zdrowy i w pozytywny sposób oddziałuje na różne aspekty funkcjonowania organizmu, to nie można z nim przesadzać. Spożywany w nadmiernych ilościach będzie odkładał się w tkance tłuszczowej i zwiększał stężenie cholesterolu we krwi, a tym samym również ryzyko chorób układu krążenia, dodatkowo może wywołać takie objawy jak ból brzucha, nudności i biegunka.
Bulletproof Coffee – przepis
Kawa kuloodporna to jeden z ulubionych napojów osób na diecie keto. Co to jest bulletproof coffee? Jest to połączenie czarnej kawy z dodatkiem masła i oleju MCT. Można ją przygotować w bardzo prosty sposób, wystarczy do blendera wlać 300ml świeżo zaparzonej, gorącej kawy, dodać 2 łyżki oleju MCT i 2 łyżki masła, a następnie zblendować. Zgodnie z preferencjami smakowymi można również dodać szczyptę cynamonu lub kardamonu, ksylitolu (bądź innego słodzika) lub trochę mleka kokosowego.
Dlaczego warto pić kawę kuloodporną? Wypita z rana zapewnia potężną dawkę energii i poprawia wydajność organizmu. Ponadto sprzyja redukcji, zmniejsza bowiem uczucie łaknienia i przyspiesza spalanie nadprogramowych kilogramów. Kawę z olejem MCT może pić każdy, nie tylko osoby na diecie ketogenicznej i osoby aktywne fizycznie. Kubek kawy kuloodpornej sprawia, że mózg działa sprawniej, dlatego warto ją stosować w okresach natężonej pracy umysłowej lub podczas nauki. Przy okazji trzeba pamiętać, że bulletproof coffee to napój wysokokaloryczny, więc należy go traktować jako posiłek.
Olej MCT to żadna nowość, znany jest już od dawna, jednak dopiero w ostatnich latach zyskuje popularność, na jaką zasługuje. Stanowi doskonałe źródło czystej energii oraz wspomaga odchudzanie. Pomaga też zadbać o jelita i odporność. W aptekach dostępny jest olej MCT w różnych formach, dlatego łatwo wybrać tę odpowiednią dla siebie!