Pękająca skóra między palcami u nóg – o jakich problemach świadczy?

Pęknięcia między palcami u nóg mogą wynikać z zaniedbań pielęgnacyjnych, jak również mogą mieć podłoże chorobowe. Wśród przyczyn wymienia się takie schorzenia jak np. infekcja grzybicza stóp, łuszczyca, egzema lub atopowe zapalenie skóry. Co należy zrobić, gdy pęka skóra między palcami u nóg? Jakie są sposoby zapobiegania tej przypadłości? 

Spis treści:

• Najczęstsze przyczyny pękającej skóry między palcami
• Rozpoznawanie problemów skórnych stóp
• Metody leczenia pękającej skóry
• Pielęgnacja stóp z problemami skórnymi
• Profilaktyka i zapobieganie problemom skórnym stóp 

Najczęstsze przyczyny pękającej skóry między palcami

Pękająca skóra między palcami u nóg jest dość częstą dolegliwością, która może dotykać osób dorosłych – kobiet i mężczyzn – oraz dzieci. Dlaczego pęka skóra między palcami u nóg? Takich powodów może być wiele. Zalicza się do nich zarówno nieprawidłową higienę i pielęgnację skóry stóp, jak i różne jednostki chorobowe. Jakie są najczęstsze przyczyny pękającej skóry między palcami u nóg?

Grzybica stóp – objawy i rozwój

Infekcja grzybicza stóp to jedna z częstszych przyczyn tego, że pęka skóra między palcami u nóg. Jest to choroba zakaźna skóry wywoływana głównie przez dermatofity (rodzaj grzybów, które wykazują zdolność do rozkładania keratyny). W przebiegu grzybicy międzypalcowej skóra stóp swędzi i się łuszczy, dodatkowo pojawiają się pęknięcia między palcami u nóg.

Choroba rozwija się w kilku etapach. Na początku w przestrzeniach międzypalcowych pojawiają się niewielkie zaczerwienienia i małe pęknięcia skóry, którym towarzyszy swędzenie i pieczenie. Następnie skóra zaczyna się mocno złuszczać. Z czasem stan skóry wyraźnie się pogarsza, pojawia się maceracja, pękający naskórek zaczyna tworzyć duże rany. Należy jak najszybciej rozpocząć leczenie grzybicy stóp, w innym przypadku zacznie się rozprzestrzeniać, może też zająć paznokcie.

Grzybica między palcami u nóg częściej występuje u sportowców, osób z zaburzeniami odporności, osób chorych na cukrzycę, a także u osób, które przez dłuższy czas muszą przyjmować antybiotyki, kortykosteroidy i leki immunosupresyjne. Ponadto czynnikiem sprzyjającym rozwojowi infekcji grzybiczych jest niewystarczająca higiena i nadpotliwość stóp, a także korzystanie z miejsc użyteczności publicznej takich jak np. basen lub sauna.

Egzema i problemy alergiczne

Szukając odpowiedzi na pytanie, dlaczego pęka skóra między palcami u nóg, trzeba poruszyć temat chorób dermatologicznych. Egzema to grupa schorzeń objawiających się suchością, stanem zapalnym i podrażnieniem skóry, może mieć podłoże alergiczne lub niealergiczne. Jednym z rodzajów egzemy jest atopowe zapalenie skóry (AZS). Jego objawem jest m.in. pękanie i swędzenie między palcami u nóg, wysypka, podrażnienie, rumień i suchość.

Często można się także spotkać z kontaktowym zapaleniem skóry. Jest to stan zapalny wywołany kontaktem z substancją drażniącą lub alergizującą, np. ze składnikiem jakiegoś kosmetyku, proszku do prania lub materiału użytego do produkcji ubrań i obuwia. Jego objawy są podobne do tych w przebiegu AZS.

Nadmierna potliwość stóp

Nadpotliwość stóp nie tylko jest czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju grzybicy. Sama w sobie nadmierne pocenie się stóp sprzyja pękaniu skóry między palcami. Zwiększone wydzielanie potu sprawia, że skóra jest stale wilgotna, prowadzi to do uszkadzania powierzchniowych warstw skóry i tworzy warunki do jej pękania. Dodatkowo w wilgotnym środowisku ranki gorzej się goją, zaś chorobotwórcze bakterie i wirusy się szybciej namnażają.

Inne czynniki powodujące pękanie skóry

Popękana skóra między palcami pojawia się też w przebiegu łuszczycy, czyli choroby o podłożu genetycznym i autoimmunologicznym. Charakterystyczna dla tego schorzenia jest twarda, szorstka i pogrubiona skóra oraz czerwone plamy pokryte srebrno-białą łuską. Bardzo często przyczyny pękającej skóry między palcami u nóg są związane z nieprawidłową pielęgnacją skóry stóp, przez co jest ona przesuszona, jej bariera hydrolipidowa upośledzona, tym samym staje się bardziej podatna na podrażnienia i uszkodzenia.

Błędami popełnianymi w pielęgnacji jest m.in. zbyt intensywne i za częste złuszczanie oraz niedostateczne nawilżanie. Pękająca skóra na stopach między palcami może być skutkiem noszenia za małych i za ciasnych butów, zwłaszcza wykonanych ze sztucznych, nieprzepuszczających powietrza materiałów. Mogą one powodować mechaniczne otarcia, przegrzanie stóp i przesuszenie skóry.

Rozpoznawanie problemów skórnych stóp

Stopy są tą częścią ciała, która jest przez wiele osób zaniedbywana, zwłaszcza w zimniejszych sezonach, gdy zakrywane są one przez skarpety i pełne buty. A przecież stopy potrzebują uwagi przez cały rok. Podczas mycia i pielęgnacji ciała trzeba sprawdzać, czy nie ma na nich żadnych niepokojących zmian. Jakie objawy pojawiają się, gdy pęka skóra między palcami u nóg?

Najczęściej popękana skóra między palcami jest również przesuszona. Nierzadko swędzi i piecze, a także się łuszczy i rogowacieje. Gdy dochodzi do głębszych pęknięć wykraczających poza warstwy naskórka, mogą pojawiać się krwawiące rany. Oprócz tych objawów można zaobserwować również dolegliwości typowe dla poszczególnych schorzeń.

Charakterystyczne objawy grzybicy

Grzybica między palcami u nóg może się objawiać złuszczaniem i pękaniem skóry na stopach, a także zmianą jej koloru na biało-szarawy. Charakterystyczne jest także uciążliwe pieczenie i swędzenie oraz nieprzyjemny zapach. W zaawansowanej fazie choroby pojawiające się na skórze rany mogą utrudniać chodzenie.

Symptomy egzemy i alergii

O egzemie i chorobach o podłożu alergicznym świadczy silny świąd, nasilająca się suchość i podrażnienie, pieczenie i tkliwość. Gdy skóra jest bardzo sucha, pęknięcia między palcami u nóg mogą być bardzo głębokie i mogą krwawić.

Kiedy udać się do dermatologa z pęknięciami pomiędzy palcami stóp?

Zaobserwowanie zmian na stopach, które mogą wskazywać na grzybicę, łuszczycę, egzemę, warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem. Zaleca się zgłosić do dermatologa lub do podologa, czyli specjalisty od stóp. W przypadku takich schorzeń jak grzybica między palcami u nóg wskazane jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Wizyta u lekarza jest konieczna także wtedy, gdy pęknięcia są głębokie i krwawią, w takiej sytuacji występuje bowiem wysokie ryzyko zakażeń.

Metody leczenia pękającej skóry

Pogorszenie wyglądu skóry stóp powinno za każdym razem wzbudzić niepokój. Nie zawsze przyczyny tego stanu są poważne i nie zawsze wymagają leczenia. Jednak pękająca skóra między palcami u nóg jest sygnałem, że coś robimy źle! Najczęściej są to złe nawyki higieniczne i pielęgnacyjne, dlatego trzeba zacząć od wprowadzenia pewnych zmian w dotychczasowym dbaniu o stopy. 

Leczenie pękającej skóry między palcami u nóg powinno się skupiać na wyeliminowaniu przyczyny, jak również na łagodzeniu objawów i na poprawie kondycji skóry. W przypadku, gdy skóra popękała aż do krwi, należy aplikować preparaty na rany, które działają dezynfekująco i wspierają proces gojenia. Aby rozpocząć skuteczne leczenie, należy najpierw rozpoznać przyczynę dolegliwości.

Leki przeciwgrzybicze – rodzaje i stosowanie

Jak leczyć grzybicę stóp? Gdy lekarz zdiagnozuje infekcję grzybiczą, zleci odpowiednie leki na grzybicę. Zazwyczaj są to preparaty miejscowe jak np. maść na grzybicę z kwasem undecylenowym i undecylenianem cynku, krem przeciwgrzybiczy z klotrimazolem, mikonazolem lub terbinafiną, jedynie w przypadkach o ciężkim przebiegu konieczne może być wprowadzenie leczenia ogólnego.

Preparaty nawilżające i regenerujące

Niezwykle ważna w leczeniu, jak również w profilaktyce pękającej skóry między palcami jest prawidłowa pielęgnacja. Warto wybierać kremy do stóp o działaniu nawilżającym, natłuszczającym, regenerującym i ochronnym. Dobry preparat powinien zawierać mocznik, glicerynę, aloes, alantoinę, D-panthenol, masło Shea, roślinne oleje, np. ze słodkich migdałów. Jednocześnie trzeba zwracać uwagę na to, aby w składzie nie było alkoholu, konserwantów i parabenów. Istotne jest, aby kremy do stóp aplikować codziennie.

Na noc warto stosować preparaty o cięższej konsystencji, które zapewniają silną regenerację, tak działa maść z witaminą A. Zaleca się wmasować większą ilość w skórę stóp, a następnie założyć bawełniane skarpetki. Leki na pękającą skórę między palcami u nóg to nie tylko krem na grzybicę stóp. W końcu pękająca skóra przyczyny może mieć inne niż infekcja. Jeśli mamy do czynienia z atopowym zapaleniem skóry lub kontaktowym zapaleniem skóry należy wdrożyć preparaty na egzemę.

Naturalne metody leczenia

Wspomagająco w leczeniu pękającej skóry między palcami u stóp można stosować naturalne metody leczenia. Polecana jest kąpiel stóp w wodzie z olejkami eterycznymi, przede wszystkim z olejkiem z drzewa herbacianego, który działa przeciwgrzybiczo, przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Stopy warto też moczyć w roztworze octu jabłkowego.

Profilaktyka i zapobieganie nawrotom

Aby uniknąć pękania skóry między palcami u nóg, trzeba codziennie dbać o jej kondycję. Choć w tym celu można stosować kosmetyki do pielęgnacji ciała, które zwykle stosujemy na nogi i ręce, to jednak lepszym rozwiązaniem są specjalne kremy do pielęgnacji stóp o działaniu nawilżającym, zmiękczającym i natłuszczającym. Powinny one też zawierać substancje, które wzmocnią barierę hydrolipidową oraz pomogą utrzymać równowagę mikrobiomu skóry. Tego typu preparaty można dostać w aptekach wśród dermokosmetyków przeznaczonych dla skóry alergicznej i atopowej.

Ważne jest także dbanie o higienę stóp, należy je myć codziennie, aby usunąć zanieczyszczenia, pot i drobnoustroje. Żele do mycia ciała powinny być łagodne, bez silnych detergentów i dodatków zapachowych. Raz na dwa tygodnie, ale nie częściej, można wykonać peeling stóp. Wskazane są w tym celu preparaty enzymatyczne, należy zrezygnować z peelingów mechanicznych, gdyż mogą uszkadzać naskórek i jego warstwę ochronną.

Pielęgnacja stóp z problemami skórnymi

Wyżej omówiliśmy sposoby pielęgnacji stóp z problemami skórnymi. Jednak oprócz kosmetyków z apteki lub drogerii można też wykorzystywać domowe preparaty. Skórę silnie nawilży i zregeneruje kleik z siemienia lnianego lub maseczka z banana, płatków owsianych i jajka. Raz w tygodniu można moczyć stopy w wodzie z dodatkiem soli do stóp lub naparów ziołowych. Warto też od czasu do czasu wybrać się do salonu kosmetycznego na SPA dla stóp.

Profilaktyka i zapobieganie problemom skórnym stóp

Prawidłowa higiena i dobra pielęgnacja to podstawa, jednak nie wyczerpuje tematu profilaktyki pękania skóry między palcami stóp. Trzeba także unikać czynników wywołujących i nasilających takie zmiany. Należy wybierać wygodne obuwie we właściwym rozmiarze, a także skarpety z naturalnych materiałów. Osoby z tendencją do problemów skórnych nie powinny latem nosić japonek, gdyż mogą one podrażniać przestrzeń między palcami.

Osoby korzystające z publicznych basenów i saun lub hotelowych pryszniców powinny nosić klapki. Prewencyjnie warto też stosować spraye do stóp o działaniu przeciwgrzybiczym. Gdy problem stanowi nadpotliwość stóp, zaleca się stosować preparaty o właściwościach antyperspiracyjnych.

Nie można też zapominać, że o kondycję skóry i całego organizmu najłatwiej można zadbać poprzez właściwie skomponowaną dietę. Powinna ona bazować na produktach, które dostarczają takich składników jak żelazo, witamina A, witamina C, witamina E, witaminy z grupy B, kwasy Omega. Należy też ograniczyć spożycie cukrów, dieta bogata w węglowodany proste jest czynnikiem sprzyjającym namnażaniu się chorobotwórczych grzybów. Oczywiście ważne jest prawidłowe nawodnienie organizmu.

Osoby, które nie dbają o swoje stopy, np. „zapominają” stosować kremy nawilżające lub nie zwracają uwagi na materiały, z jakich wykonane są skarpety i buty, mogą zauważyć, że pojawia się u nich pękająca skóra między palcami u nóg. W takiej sytuacji zwykle wystarczy codziennie nakładać na skórę stóp kosmetyki o działaniu nawilżającym. Jeśli natomiast pojawią się inne objawy, wskazujące na chorobowe podłoże tej przypadłości, należy się zgłosić do lekarza i rozpocząć zalecone leczenie grzybicy stóp lub egzemy.

Autor wpisu: mgr farm. Jarosław Buczarski Farmaceuta z wykształcenia i zamiłowania, zwolennik rozszerzonej opieki farmaceutycznej. Zainteresowania: medycyna, chemia leków, zdrowie, opieka farmaceutyczna.