Pierwsze objawy ciąży - kiedy występują i po czym je rozpoznać?

Mówi się, że kobieta po prostu wie, że jest w ciąży. Nie jest to do końca prawdą, wszak wiele kobiet jest bardzo zaskoczonych wiadomością o rozwijającym się w macicy zarodku. Jakie dolegliwości lub zmiany w ciele należy odczytywać jako objawy ciąży? Kiedy wykonać test ciążowy, aby uzyskać wiarygodny wynik?

Kiedy występują pierwsze objawy ciąży?

W połowie cyklu menstruacyjnego (zwykle 14 dni po pierwszym dniu krwawienia, jeśli kobieta miesiączkuje regularnie) dochodzi do uwolnienia komórki jajowej, czyli do owulacji. Jeśli zmierzająca w kierunku macicy komórka jajowa w ciągu 24 godzin napotka na swojej drodze plemniki, dochodzi do zapłodnienia! Przez kolejne dni zapłodniona komórka ulega intensywnym podziałom i nieustannie przemieszcza się w stronę macicy, by po 6-10 dniach się tam zagnieździć. Procesowi zagnieżdżania zarodka w jamie macicy może towarzyszyć niewielkie krwawienie tzw. plamienie implantacyjne, które w wielu przypadkach brane jest za krwawienie miesięczne. Równocześnie rozpoczyna się zwiększona produkcja hormonu hCG – ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej.

Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciąży? Mimo że od samego początku ciąży w organizmie kobiety zachodzą różne zmiany fizjologiczne – m.in. zmiany w obrębie szyjki macicy (szyjka macicy ulega rozpulchnieniu) i pochwy, zwykle nie od razu można je wychwycić. Pierwsze zauważalne symptomy zwiastujące ciążę można zaobserwować kilkanaście dni po zapłodnieniu komórki jajowej. Od razu trzeba jednak dodać, że objawy ciąży niemal w większości odczuwane są przez kobietę w sposób subiektywny. Z dość dużej puli dolegliwości ciążowych nie wszystkie pojawią się u każdej ciężarnej, a te, które wystąpią, mogą mieć różny stopień nasilenia i trwać czasem krócej, czasem dłużej.

Warto podkreślić, że szybciej pierwsze objawy ciąży zauważą kobiety, które starają się o dziecko lub po prostu bardzo dobrze znają swoje ciało. Jeśli wiedzą, jakie oznaki świadczą o zajściu w ciążę, przy bacznej obserwacji ciała natychmiast je rozpoznają. Przykładowo – brak menstruacji uznaje się za jeden z rozstrzygających objawów ciąży, gdy kobieta śledzi swój cykl, to wie, czy dzień lub dwa spóźnienia, to coś normalnego, czy jednak potrzebne będą testy ciążowe. W przypadku menstruacji należy brać pod uwagę nie tylko nieregularność cyklu, ale także czynniki, które mogą wpływać na opóźnienie okresu, np. stres, zmiana stylu życia, podróże.

Jakie są pierwsze objawy ciąży?

W takim razie na wystąpienie, jakich objawów kobieta powinna być szczególnie wyczulona? Jako pierwsze objawy ciąży wymienia się oczywiście wspomniany już brak miesiączki, a także nudności i wymioty, zawroty głowy, ból brzucha, biegunkę, osłabienie i senność, podwyższoną temperaturę ciała, omdlenia, bolesność i tkliwość piersi, wahania nastroju, spadek samopoczucia, wrażliwość na zapachy. O ciąży świadczyć może też zmiana apetytu (tzw. zachcianki ciążowe), częste oddawanie moczu, zgaga, uczucie pełności w jamie brzusznej, wzdęcia i zaparcia (spowodowane spowolnieniem perystaltyki jelit). Ciężarna może również zauważyć zwiększoną skłonność do zatrzymywania wody i pojawiania się obrzęków.

Ponadto na bieliźnie kobieta może zaobserwować gęsty śluz, który wydzielany jest w dużej ilości wskutek rosnącej ilości estrogenów i progesteronu. Gęsty śluz ma za zadanie chronić znajdujący się w macicy zarodek przed zakażeniem, zamykając – czopując – ujście kanału szyjki macicy (wypadnięcie tzw. czopa śluzowego jest jednym z sygnałów rozpoczęcia akcji porodowej).

Kiedy pojawiają się mdłości w ciąży?

Poranne mdłości w ciąży zdecydowanie należą do najbardziej charakterystycznych objawów, mimo że występują zaledwie u ponad połowy ciężarnych! Choć mówi się o nich poranne, mogą występować niezależnie od pory dnia, a nawet utrzymywać się całymi dniami! W większości przypadków mdłości w ciąży pojawiają się około 4. tygodnia ciąży (trzeba pamiętać, że wiek ciąży wyznacza się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki, czyli 4. tydzień tak naprawdę oznacza okres dwóch tygodni od zapłodnienia komórki jajowej, gdy zarodek jest już zagnieżdżony w macicy).

Uważa się, że mdłości i wymioty są efektem wzrostu stężenia hormonu hCG oraz żeńskich hormonów płciowych. Nie wszystkie kobiety doświadczają mdłości w ciąży, zwykle najsilniej objawiają się one u pierworódek, a według ciążowych przesądów także u kobiet, które spodziewają się dziewczynki. Mdłości i wymioty mogą być mniej lub bardziej nasilone, jednakże w przypadku, gdy utrzymują się długotrwale lub są bardzo gwałtowne, należy skontaktować się z lekarzem.

Kiedy najwcześniej można wykonać test ciążowy?

Dostępne na rynku testy ciążowe charakteryzują się łatwością wykonania oraz bardzo wysoką wiarygodnością wyniku. Trzeba jednak pamiętać, aby test wykonać w odpowiednim momencie. Współczesne technologie umożliwiają wykrywanie ciąży na jej wczesnym etapie, ale nawet ultraczuły test nie wykryje zapłodnienia przed pierwszą spodziewaną miesiączką! W takim razie, kiedy najwcześniej można wykonać test ciążowy?

Testy ciążowe wykrywają w próbce moczu hCG, czyli ludzką gonadotropinę kosmówkową. Hormon ten w dużej ilości wydzielany jest niemal od razu po zapłodnieniu komórki jajowej, jednak dopiero po pewnym czasie jego stężenie w moczu osiąga wykrywalny poziom. Dlatego też test ciążowy zaleca się wykonać najwcześniej w dniu pierwszej spodziewanej miesiączki! Jeśli pierwszy test wyszedł negatywny, a okres nadal się nie pojawił, należy powtórzyć badanie najlepiej około tygodnia po spodziewanym terminie krwawienia menstruacyjnego. Jeśli faktycznie doszło do zapłodnienia, wtedy test to wykaże.

Mimo wysokiej wiarygodności domowych testów ciążowych konieczne jest potwierdzenie wyniku laboratoryjnym badaniem krwi, które jest o wiele bardziej czułe i wiarygodne niż testy ciążowe z moczu. Ostatecznym potwierdzeniem ciąży jest USG, które uwidoczni pęcherzyk ciążowy i znajdujący się w nim zarodek. Badanie ultrasonograficzne wykonane około 6. tygodnia ciąży pozwoli rodzicom usłyszeć czynność serca płodu. Najwcześniej około 18. tygodnia ciąży mama będzie mogła poczuć pierwsze ruchy maluszka.

Jak rozpoznać pierwsze oznaki ciąży? Nie wszystkie z nich są specyficzne, w większości ich obecność można wytłumaczyć tysiącem innych przyczyn – zespołem napięcia przedmiesiączkowego, zatruciem, stresem. Jeśli jednak okres się opóźnia, pojawia się tkliwość piersi, mdłości i wymioty, warto sięgnąć po dostępne w aptekach testy ciążowe, by sprawdzić, czy nie doszło jednak do zapłodnienia!

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl