Plamy wątrobowe na twarzy – co oznaczają i jak wyglądają?

Plamy wątrobowe na twarzy mają postać nieestetycznych, brązowych przebarwień. Są one często określane jako plamy starcze i to właśnie wiek w połączeniu z nadmierną ekspozycją na promienie UV jest jednym z głównych czynników prowadzących do ich powstawania, a nie problemy z funkcjonowaniem wątroby. Jak usunąć plamy wątrobowe na twarzy? Czy można zapobiegać ich występowaniu? 

Spis treści:

• Plamy wątrobowe na twarzy – charakterystyka
• Co powoduje plamy wątrobowe na twarzy?
• Jak leczyć plamy wątrobowe na twarzy?
• Makijaż i pielęgnacja twarzy z plamami wątrobowymi
• Zapobieganie plamom wątrobowym na twarzy

Plamy wątrobowe na twarzy – charakterystyka

Plamy wątrobowe paradoksalnie nie mają nic wspólnego z chorobami wątroby. Nazwa ta odnosi się tylko do tego, że przebarwienia mają kolor zbliżony do koloru wątroby. Od razu trzeba dodać, że ten rodzaj hiperpigmentacji znany jest także jako plamy starcze lub plamy soczewicowate.

Zasadniczo pod tymi określeniami kryją się plamy pigmentacyjne o ciemnym, brązowym zabarwieniu. Choć można zauważyć, że ich intensywność zazwyczaj zmienia się w czasie – w okresie letnim są ciemniejsze, a jesienią i zimą – jaśniejsze. Plamy wątrobowe na twarzy lub na innych częściach ciała to przebarwienia w postaci pojedynczych, kilkunastomilimetrowych plamek, które czasem łączą się ze sobą, tworząc większe, nieregularne zmiany. Może się też zdarzyć, że w obrębie zmiany widoczne są niewielkie białe plamki.

Jak łatwo zauważyć, zmiany wątrobowe na twarzy wyglądają podobnie do piegów, jednak są większe i ciemniejsze. Przypominać mogą ziarenka soczewicy, dlatego określane są także jako plamy soczewicowate. Plamy na czole od wątroby mają zwykle nieregularne kształty, czasem są to zmiany pojedyncze, częściej pojawiają się w skupiskach.

Do ich powstawania dochodzi wskutek zwiększenia aktywności melanocytów (komórek barwnikowych) i nadmiernej produkcji melaniny w skórze pod wpływem długotrwałego działania promieniowania UV. Nadmiar melaniny zaczyna się gromadzić pod wierzchnią warstwą skóry, co objawia się nieestetycznymi przebarwieniami.

Na plamy wątrobowe na twarzy mówi się, że to plamy starcze, jest w tym dużo prawdy. Zazwyczaj pierwsze przebarwienia mogą pojawiać się u osób powyżej 40. roku życia (rzadziej zdarzają się w młodszym wieku). Ich obecność jest jednak najbardziej charakterystyczna dla osób w podeszłym wieku.

Jak rozpoznać plamy wątrobowe na twarzy?

Jak wyglądają plamy wątrobowe na twarzy? Właściwie to wyglądają one podobnie do piegów lub pieprzyków. Są wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry, ponadto są płaskie, czyli nie wystają ponad powierzchnię skóry.

Miejsca występowania na twarzy

Twarz wystawiana jest na słońce przez cały rok, dlatego też ryzyko, że to właśnie tam pojawią się przebarwienia, jest największe. Zwykle są to plamy wątrobowe na czole, a także na policzkach (na szczytach kości policzkowych) oraz na nosie. Trzeba dodać, że plamy wątrobowe nie pojawiają się wyłącznie na twarzy. Ich charakterystyczną lokalizacją są także dłonie (zewnętrzna strona dłoni) i dekolt. Ponadto mogą występować również na innych częściach ciała, które są narażone na intensywną ekspozycję na promienie słoneczne, np. na ramionach. Rzadziej pojawiają się plamy wątrobowe na szyi.

Różnice między ostudą a innymi przebarwieniami

Ostuda to inaczej melasma. Typowe dla tego rodzaju przebarwień jest to, że przede wszystkim pojawiają się na twarzy – na czole, nosie, okolicy ust, na kościach policzkowych (rzadziej na szyi, klatce piersiowej, ramionach i grzbietowej części przedramion). Mają bardzo nieregularny kształt i ciemnobrązowy kolor. Ich główną przyczyną są zmiany hormonalne, dlatego zazwyczaj zmagają się z nimi kobiety w ciąży – ostudę często określa się też jako maska ciążowa (zmiany pojawiają się na czole i symetrycznie na obu policzkach, tworząc maskę). Wzrost poziomu estrogenu i progesteronu powoduje, że melanina jest produkowana w nadmiarze, co potęgowane jest przez ekspozycję na działanie słońca.

Czym różni się ostuda od innych przebarwień? Jeśli chodzi o wygląd, to wszystkie hiperpigmentacje wyglądają podobnie. Natomiast jako różnicę między plamami wątrobowymi i melasmą można wskazać m.in. to, że ostuda pojawia się głównie u kobiet w wieku od 30. do 50. roku życia, a plamy wątrobowe występują u obu płci. Oba rodzaje przebarwień pojawiają się na twarzy, natomiast plamy starcze bardzo często widoczne są również na dłoniach.

Co powoduje plamy wątrobowe na twarzy?

Po pierwsze – jak już zostało wspomniane – zmiany wątrobowe na twarzy nie są spowodowane nieprawidłowym funkcjonowaniem wątroby! Po drugie zazwyczaj pojawiają się dopiero po czterdziestce, choć i u młodszych można dostrzec tego typu plamy. Ponadto pewne jest, że z wiekiem ich liczba znacząco rośnie, a istniejące już zmiany bardziej się uwidaczniają. Jakie mogą być przyczyny plam wątrobowych na twarzy?

Wpływ hormonów i antykoncepcji

Zaburzenia hormonalne związane z niektórymi stanami (ciąża, menopauza) lub chorobami (np. schorzeniami tarczycy) mogą objawiać się przebarwieniami. Wynika to z tego, że hormony mogą wpływać na pobudzenie melanocytów do zwiększenia produkcji melaniny. Dodatkowo większe ryzyko występowania plam wątrobowych na twarzy u kobiet występuje w przypadku, gdy przyjmują one antykoncepcję hormonalną. Leki hormonalne należą bowiem do grupy preparatów, które powodują wzrost wrażliwości skóry na promienie słoneczne.

Słońce i promieniowanie UV

Plamy wątrobowe wynikają ze zwiększonej aktywności melanocytów oraz ze wzmożonej produkcji melaniny. Z tego powodu długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV i nieprawidłowa ochrona przeciwsłoneczna (niestosowanie kremów z filtrem lub ich niewłaściwa aplikacja) są uznawane za główne przyczyny plam wątrobowych na twarzy. Na plamy wątrobowe na twarzy szczególnie są narażone osoby, które zaniedbywały ochronę UV w dzieciństwie i w wieku nastoletnim.

Ciąża a plamy wątrobowe

Znana jest rola hormonów w procesie powstawania przebarwień, a okresem, w którym aktywność hormonów jest największa, jest ciąża. Ciąża jest więc czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo pojawienia się hiperpigmentacji u kobiet. Plamy wątrobowe na twarzy w ciąży są związane z tym, że wzrost produkcji estrogenów stymuluje wzmożoną produkcję melaniny.

Inne czynniki ryzyka

Do czynników, które zwiększają ryzyko występowania plam pigmentacyjnych, zalicza się także  stosowanie niektórych leków, np. tetracykliny, środków moczopędnych, leków na nadciśnienie, leków na cukrzycę oraz niektórych ziół, np. dziurawca zwyczajnego. Preparaty te zwiększają wrażliwość skóry na słońce. Należy zauważyć, że ryzyko pojawienia się zmian jest wyższe u osób o jasnej karnacji, z jasnymi lub rudymi włosami oraz niebieskimi oczami. Ponadto duże znaczenie dla powstawania plam pigmentacyjnych mają uwarunkowania genetyczne.

Warto też rozliczyć się z mitem – plamy wątrobowe na twarzy po alkoholu. U osób, które nadużywają alkoholu, na skórze pojawiają się różne zmiany skórne. Jednak mylnie określane są one jako plamy wątrobowe. Nie są to plamy pigmentacyjne, ich pojawienie się wynika z faktu, że alkohol rozszerza naczynia krwionośne, więc na twarzy widoczne są czerwone plamy.

Jak leczyć plamy wątrobowe na twarzy?

Niezależnie od przyczyny plam wątrobowych na twarzy ich usunięcie jest trudne i pracochłonne, a czasem nawet niemożliwe – niestety w wielu przypadkach udaje się jedynie zminimalizować widoczność plam. Trzeba również zwrócić uwagę na to, że leczenie plam wątrobowych na twarzy jest zależne od wielu czynników – ogólnego stanu skóry, rozległości i intensywności zabarwienia plam starczych. Aby zwiększyć szanse na pozbycie się plam pigmentacyjnych, zaleca się najpierw skonsultować z kosmetologiem, dermatologiem lub lekarzem medycyny estetycznej.

Kremy i preparaty miejscowe

Jak pozbyć się brązowych plam na twarzy? Zwykle proces usuwania przebarwień zaczyna się od stosowania specjalistycznych preparatów. Najlepiej w tym celu sprawdzą się dermokosmetyki dostępne w aptekach. Jakie składniki najskuteczniej usuwają przebarwienia i plamy pigmentacyjne? Jest ich wiele – witamina C, niacynamid, retinoidy, arbutyna, kwasy (głównie kwas traneksamowy, kwas kojowy, kwas glikolowy i kwas azelainowy). Często polecane są też naturalne kosmetyki do twarzy na bazie śluzu ślimaka lub aloesu. Zwalczanie plam za pomocą kosmetyków wymaga cierpliwości i regularności. Ponadto taka kuracja powinna trwać przynajmniej kilka miesięcy!

Zabiegi dermatologiczne i kosmetyczne

Niestety nie u każdego kosmetyki zapewnią skuteczny efekt, gdyż działają one wyłącznie na powierzchniowe warstwy skóry. Im dłużej utrzymują się plamy, im są większe i ciemniejsze, tym trudniej usunąć je tylko za pomocą kremów, maści lub serum. Wówczas należy spróbować zabiegów dermatologicznych lub kosmetycznych. Jak usunąć plamy wątrobowe na twarzy, korzystając z pomocy profesjonalistów? Po dokładnej ocenie stanu skóry dobierane są różnego rodzaju terapie i zabiegi, np. dermabrazja, peelingi chemiczne, krioterapia oraz zabiegi laserowe.

Sposoby na rozjaśnienie przebarwień

Są również domowe sposoby na przebarwienia, np. maseczki z sody oczyszczonej i wody, okłady z ogórka lub cytryny, przemywanie skóry octem jabłkowym. Każda z tych metod wykazuje właściwości rozjaśniające, jednak nie można po nich oczekiwać spektakularnych rezultatów. Należy też zaznaczyć, że mogą one spowodować wysuszenie i podrażnienie, dlatego plamy wątrobowe na twarzy bezpieczniej usuwać za pomocą profesjonalnych kosmetyków lub zabiegów!

Makijaż i pielęgnacja twarzy z plamami wątrobowymi 

Specjalistyczne kosmetyki na przebarwienia nie stanowią pełnej pielęgnacji skóry. Potrzebuje ona nie tylko działania rozjaśniającego i złuszczającego, ale i nawilżającego, odżywczego i antyoksydacyjnego. Plamy starcze pojawiają się nie tylko na twarzy, dlatego należy starannie opracować kompleksowy schemat pielęgnacyjny obejmujący kosmetyki do twarzy oraz kosmetyki do pielęgnacji ciała.

Brązowe plamy na twarzy są nieestetyczne, stąd też kobiety chcą je zamaskować. Jednakże nie jest łatwo ukryć przebarwienia. Aby zmniejszyć ich widoczność i nadal wyglądać naturalnie, należy przestrzegać kilku zasad. Po pierwsze nie należy przesadzać z ilością kosmetyków. Im więcej ich nałożymy, tym skóra może gorzej wyglądać. Po drugie trzeba odpowiednio dobrać odcień korektora.

Tu najlepiej sprawdza się korekcja kolorystyczna. Plamy wątrobowe na twarzy mają zwykle ciemnobrunatny kolor. Jego widoczność zneutralizuje kosmetyk w kolorze fioletowym. Gdy przebarwienia są trochę jaśniejsze, zaleca się wybrać korektor w kolorze koralowym lub pomarańczowym. Preparat należy aplikować w niewielkiej ilości punktowo na zmianę i delikatnie wklepać palcem.

Zapobieganie plamom wątrobowym na twarzy

W przypadku wszelkiego rodzaju przebarwień łatwiej jest im zapobiegać niż je usuwać. Plamy wątrobowe na twarzy nie są tu wyjątkiem. Profilaktykę należy prowadzić od najmłodszych lat, rodzice powinni wpajać dzieciom, jak istotna jest ochrona przeciwsłoneczna. Sami także powinni ją stosować. Jest ona ważna nawet w sytuacji, gdy pojawiły się już plamy starcze! Zabezpieczając skórę przed działaniem promieni UV, można zapobiec temu, że plama brązowa na twarzy stanie się jeszcze bardziej widoczna!

Właściwa ochrona przed słońcem

Odpowiedzialne korzystanie ze słońca to podstawa w kwestii zapobiegania plamom wątrobowym. Kremy z filtrami z pełnym spektrum ochrony trzeba stosować na twarz przez cały rok – niezależnie od pogody, czyli także w deszczowe dni. Regularnie należy też stosować preparaty ochronne na dłonie. W okresie letnim, gdy odsłaniamy więcej skóry, zaleca się aplikować kosmetyki do opalania przed wyjściem na słońce. Ważne jest, aby nakładać odpowiednią ilość preparatu. Ponadto podczas dłużej ekspozycji trzeba ponawiać aplikację filtrów.

Kremy zapewniające wysoki stopień ochrony przeciwsłonecznej to najskuteczniejszy sposób na uniknięcie plam starczych, jednakże nie tylko dlatego warto je stosować. Należy pamiętać, że składniki aktywne, które są zalecane do stosowania w celu rozjaśniania przebarwień, uwrażliwiają skórę na słońce, co oznacza, że bez ochrony UV zamiast zmniejszać widoczność plam pigmentacyjnych powodują to, że powstają nowe.

Odpowiednia pielęgnacja skóry

Codzienna pielęgnacja skóry powinna być nakierowana na nawilżanie, regenerację i wzmacnianie bariery hydrolipidowej skóry. W ten sposób jest ona mniej narażona na podrażnienia i uszkodzenia. Jest to bardzo ważne podczas kuracji przeciwprzebarwieniowych, które mogą wysuszać i drażnić naskórek.

Profilaktyka hormonalna

Kontrolowanie funkcjonowania układu hormonalnego oraz monitorowanie poziomu hormonów jest bardzo ważne. Należy więc regularnie wykonywać badania i zgłaszać się na konsultację do endokrynologa i ginekologa, w razie konieczności należy podjąć odpowiednie leczenie. Na koniec warto jeszcze raz odnieść się do kwestii – plamy na czole a wątroba. Plamy pigmentacyjne nie mają nic wspólnego z chorobami tego narządu, mimo to nie należy go zaniedbywać. W ramach profilaktyki warto stosować leki na wątrobę, które wspomagają jej regenerację i działają ochronnie na hepatocyty.

Plamy wątrobowe na twarzy nie są groźne, nie zagrażają zdrowiu, jednakże ich pojawienie się warto skonsultować z dermatologiem. Może się bowiem zdarzyć, że to, co wydaje się być plamą starczą, jest np. wczesnym stadium raka skóry. Koniecznie do lekarza trzeba się udać, gdy zaobserwujemy, że plamy bardzo się powiększają, zmieniają kolor lub zaczynają krwawić, w ich obrębie pojawia się uczucie swędzenia i mrowienia lub ból. Niepokojąca jest też sytuacja, gdy w krótkim czasie na skórze pojawiło się bardzo dużo plam, które szybko się rozprzestrzeniają.

Autor wpisu: mgr farm. Katarzyna Borowiec, i-Apteka.pl Farmaceutka z niemałym już doświadczeniem. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia, opieka farmaceutyczna.