Preparaty cynku - czy cynk podnosi odporność?

Od lat preparaty cynku wymieniane są w gronie produktów rekomendowanych do stosowania w celu poprawy funkcjonowania układu odpornościowego. Czy rzeczywiście cynk podnosi odporność? Czy jego niedobór może być groźny dla organizmu? Jakie korzyści daje cynk w tabletkach?

Cynk i jego właściwości

Cynk jest mikroelementem, który w organizmie człowieka występuje we wszystkich komórkach oraz płynach ustrojowych, sporo jest go m.in. w kościach, skórze, włosach oraz czerwonych krwinkach. Znaczenie cynku dla organizmu jest ogromne i dotyczy przede wszystkim utrzymania prawidłowego metabolizmu, odporności oraz płodności. Jako składnik ponad 300 enzymów uczestniczy w metabolizmie białek, tłuszczów, węglowodanów, niektórych witamin, a także kwasów nukleinowych.

Cynk odgrywa również bardzo ważną rolę w zapewnieniu właściwych funkcji układu rozrodczego – u mężczyzn przyczynia się do zwiększenia produkcji plemników, zaś u kobiet wpływa na regulację cyklu miesiączkowego. Nie można również zapomnieć, że cynk jest antyoksydantem, który chroni komórki przed szkodliwą aktywnością wolnych rodników. Ponadto pomaga stabilizować błony komórkowe, poprawia koncentrację i pamięć, wspiera prawidłowe widzenie, wpływa na zmysł smaku i węchu, pomaga zadbać o dobrą kondycję skóry i włosów oraz wspiera pracę trzustki i układu krążenia. Mimo licznych korzyści dla zdrowia większość osób stosuje preparaty cynku głównie na lepszą odporność, czy ma to sens?

Czy cynk podnosi odporność?

Cynk jest jednym z kluczowych elementów potrzebnych dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego! Wykazuje on właściwości immunomodulujące, korzystnie wpływa na odpowiedź immunologiczną organizmu, a tym samym zapobiega infekcjom. Odpowiada za tworzenie i przyspieszenie dojrzewania limfocytów T, fagocytów oraz komórek NK (Natural Killer). Dodatkowo unikalne właściwości cynku manifestują się również w jego działaniu przeciwwirusowym, badania dowodzą, że hamuje on aktywność i namnażanie niektórych wirusów. Trzeba jednak pamiętać, że dieta bogata w cynk, a nawet stosowane codziennie preparaty cynku nie są w stanie całkowicie wyeliminować ryzyka infekcji!

Zapotrzebowanie organizmu na cynk i jego niedobór

Zapotrzebowanie organizmu na cynk nie jest stałe, zmienia się np. z wiekiem i jest zależne od płci: u dzieci – 3-5mg, u dziewcząt i kobiet – 8-9mg, a u chłopców i mężczyzn – 8-11mg (według wytycznych WHO uśrednione dzienne zapotrzebowanie dzienne na cynk wynosi 10mg). Ponadto zwiększone zapotrzebowanie na cynk występuje m.in. w okresie ciąży, w trakcie rekonwalescencji po urazach i po chorobie oraz u sportowców. Ze względu na wielozadaniowość cynku lepiej zadbać o odpowiednią podaż tego składnika. Nie jest to jednak tak proste, gdyż generalnie przyswajalność cynku (dieta i preparaty cynku) jest stosunkowo słaba, wiele czynników może zaburzyć ten proces (np. stres, spożywanie alkoholu).

Istotne jest także źródło cynku – lepiej wchłania się cynk pochodzenia zwierzęcego, ponadto wyższą przyswajalnością cechują się następujące formy cynku stosowane w suplementach: glukonian, cytrynian, chelat, siarczan, octan. Poważne niedobory cynku nie są powszechnym zjawiskiem, występują stosunkowo rzadko i są głównie związane z nieodpowiednią dietą lub z chorobami przewodu pokarmowego, którym towarzyszą zaburzenia wchłaniania. Zwiększone ryzyko niedoboru cynku występuje także u wegan, sportowców, u osób stosujących leki moczopędne i leki alkalizujące oraz u osób z chorobą alkoholową. Objawami niedoboru cynku może być m.in. utrata apetytu, wypadanie włosów i łysienie, pogorszenie się stanu skóry, wydłużony czas gojenia ran, białe plamki na paznokciach, obniżenie odporności i częstsze infekcje, zaburzenia układu nerwowego, spadek poziomu testosteronu i problemy z płodnością, kurza ślepota, dodatkowo u dzieci może dojść do zahamowania wzrostu i opóźnienia dojrzewania.

Poważnym powikłaniem związanym z niedoborem cynku może być insulinooporność i cukrzyca typu II (przy niedostatecznej podaży cynku dochodzi do zaburzenia produkcji insuliny). Niedobór cynku jest groźny, ale jego przedawkowanie również może mieć konsekwencje dla zdrowia, jego długotrwały nadmiar może powodować niestrawność, wywoływać zawroty głowy, zaburzać pracę nerek i wątroby, osłabiać odporność, dodatkowo obniżać przyswajalność żelaza, wapnia, fosforu i miedzi.

Jakie preparaty cynku są najlepsze?

Cynk znajduje się w wielu produktach spożywczych, jednak sporo z nich nie gości często na polskich talerzach! Nie każdy w końcu zajada się ostrygami, krabami, wołowiną i wątrobą cielęcą! Na szczęście cynk można znaleźć także w bardziej przystępnych produktach: w pestkach dyni, kaszy gryczanej, jajkach, kakao, fasoli i otrębach zbożowych. Jeśli dieta nie pozwala zrealizować zapotrzebowania na cynk, należy sięgnąć po preparaty cynku! W przypadku stwierdzonego niedoboru najlepszym rozwiązaniem będzie lek np. Zincas Forte.

W codziennej suplementacji polecany będzie cynk w kapsułkach w postaci suplementu diety. Łatwo przyswajalne formy cynku w odpowiednich porcjach znaleźć można w takich preparatach jak: Olimp Cynkovir Immuno, Laventi Cynk Selen D3, Naturell Cynk organiczny + C, Cynek + SR oraz Cyncor. Cynk do łykania to jednak nie jedyna postać tego pierwiastka dostępna w aptekach. Ze względu na swoje korzystne działanie na skórę i właściwości przeciwzapalne polecany jest również do stosowania zewnętrznego np. u osób borykających się z trądzikiem i innymi zmianami skórnymi oraz u dzieci jako środek do pielęgnacji skóry okolicy pieluszkowej.

Cynk wykazuje potwierdzone badaniami działanie wspomagające odporność organizmu, jednak nie można go traktować jako „leku na całe zło”. Nawet najlepsze i najdroższe preparaty cynku nie zapewnią organizmowi nieprzeniknionej tarczy ochronnej, której nie sforsują żadne bakterie i wirusy. Mimo to cynk w tabletkach jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które obserwują u siebie objawy, mogące wskazywać na niedobór cynku, a także u osób, których dieta nie obfituje w produkty bogate w ten pierwiastek.

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl