Przewlekły stan podgorączkowy i zmęczenie – co oznaczają te objawy?
11.04.2025Przewlekły stan podgorączkowy i zmęczenie to dwa objawy, które często występują wspólnie. Nie zawsze świadczą one o poważnych problemach zdrowotnych, choć wśród przyczyn prowadzących do utrzymywania się zmęczenia i stanu podgorączkowego wymienia się choroby autoimmunologiczne i nowotworowe. Częściej jednak są one objawem niedoborów pokarmowych, stresu oraz infekcji.
Spis treści:
- Czym jest przewlekły stan podgorączkowy i zmęczenie?
- Najczęstsze przyczyny przewlekłego stanu podgorączkowego i zmęczenia
- Diagnostyka – jak ustalić przyczynę?
- Metody leczenia i łagodzenia objawów
- Profilaktyka – jak unikać przewlekłego zmęczenia i stanu podgorączkowego?
Czym jest przewlekły stan podgorączkowy i zmęczenie?
Ani stan podgorączkowy, ani zmęczenie nie wydają się poważnymi dolegliwościami. Wiele osób się z nimi zmaga raz na jakiś czas. Problemem może się natomiast okazać przewlekłe zmęczenie i długotrwały stan podgorączkowy. Co oznaczają te dolegliwości? W jaki sposób się objawiają?
Definicja i charakterystyka objawów
Stan podgorączkowy to stan, gdy temperatura ciała jest podwyższona, ale jeszcze nie osiąga wartości określanych jako gorączka. W praktyce oznacza to, że temperatura ciała mieści się w przedziale 37-38 stopni Celsjusza. U wielu osób stan podgorączkowy nie daje żadnych objawów, chociaż może mu towarzyszyć zmęczenie, osłabienie, ból głowy, lekkie dreszcze, uczucie zimna.
Czym właściwie jest zmęczenie? Najczęściej opisuje się je jako obniżoną zdolność do wysiłku fizycznego i umysłowego, osłabienie, męczliwość, problemy z pamięcią i koncentracją oraz ze stabilnością emocjonalną i psychiczną. Przewlekłe zmęczenie może być objawem wielu chorób, a także może być po prostu skutkiem wyczerpania, przepracowania, niedostatku snu, stresu, niedoborów pokarmowych. Należy też zauważyć, że stałe zmęczenie organizmu samo w sobie może być chorobą. Wówczas mówi się o zespole chronicznego zmęczenia.
Kiedy stan podgorączkowy powinien niepokoić?
Gdy stan podgorączkowy pojawia się wskutek infekcji, jest bardzo pożądaną reakcją organizmu. Pomaga aktywować mechanizmy obronne, co przyspiesza walkę z patogenami. Z tego względu nie od razu trzeba stosować leki przeciwgorączkowe. Są jednak sytuacje, gdy utrzymująca się temperatura 37st. C lub wyższa jest powodem do niepokoju.
Wskazaniem do konsultacji z lekarzem jest długotrwały stan podgorączkowy, któremu towarzyszy też przewlekłe zmęczenie, pocenie się w nocy, szybka utrata masy ciała w krótkim czasie, silne bóle, wymioty, biegunka, zaburzenia świadomości i dezorientacja. Pojawienie się i utrzymywanie takich objawów nie musi koniecznie świadczyć o poważnych chorobach, ale niestety jest taka możliwość!
Jakie mogą być konsekwencje przewlekłego zmęczenia?
Przewlekłe zmęczenie znacząco wpływa na normalne funkcjonowanie i obniża jakość życia. Podejmowanie wysiłku fizycznego, a także umysłowego jest trudne, a czasem wręcz niemożliwe. Rzutuje to negatywnie na pracę, życie towarzyskie i rodzinne.
Najczęstsze przyczyny przewlekłego stanu podgorączkowego i zmęczenia
Jakie są główne przyczyny długotrwałego stanu podgorączkowego i zmęczenia? Okazuje się, że jest ich wiele. Część z nich jest dość banalna, nie wymaga specjalistycznego leczenia, zwykle wystarczy zmienić kilka złych nawyków i wprowadzić pewne modyfikacje w diecie i trybie życia. Należy jednak zawsze pamiętać, że przyczyny przewlekłego stanu podgorączkowego mogą obejmować również poważne schorzenia, w tym choroby o podłożu autoimmunologicznym oraz choroby nowotworowe.
Infekcje wirusowe i bakteryjne
Bardzo często przewlekły stan podgorączkowy i zmęczenie są związane z różnymi stanami zapalnymi, z infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi – częściej wirusowymi, a także z alergiami! Zwykle towarzyszą przeziębieniu, grypie żołądkowej, rzadziej zapaleniu ucha środkowego, zakażeniom układu moczowego, zakażeniom skóry. Podczas infekcji stan podgorączkowy sprzyja zwalczaniu choroby.
Zaburzenia hormonalne i autoimmunologiczne
Infekcje to nie są najpoważniejsze przyczyny długotrwałego stanu podgorączkowego i zmęczenia. Tym mianem należy określić zaburzenia hormonalne, choroby autoimmunologiczne i choroby nowotworowe. Wymienić tu warto choćby chorobę Hashimoto – schorzenie autoimmunologiczne, które prowadzi do niedoczynności tarczycy, a także chorobę Addisona, toczeń rumieniowaty układowy i reumatoidalne zapalenie stawów.
Przewlekłe zmęczenie pojawia się również wskutek zaburzeń hormonalnych, które nie mają podłoża chorobowego, tylko związane są ze stanami fizjologicznymi. Z tym objawem dobrze zaznajomione są kobiety, które przechodzą menopauzę oraz kobiety w ciąży.
Organizm może się zmagać nie tylko z ostrymi, ale i z przewlekłymi stanami zapalnymi, dla których podwyższona temperatura i zmęczenie są jednymi z typowych objawów. Ciągły stan podgorączkowy diagnozuje się u osób chorych m.in. na fibromialgię, nieswoiste choroby zapalne jelit lub choroby zapalne stawów. Ponadto gdy organizm przez dłuższy czas musi walczyć ze stanem zapalnym, zużywa ogromne pokłady energii. Układ odpornościowy pracuje w trybie ciągłym na zwiększonych obrotach, co sprawia, że pojawia się chroniczne zmęczenie.
Niedobory witamin i minerałów
Osoby, które nie przykładają większej wagi do tego, co jedzą, muszą wiedzieć, że takie postępowanie grozi niedoborami witamin i składników mineralnych, które bardzo często rozpoznaje się jako przyczyny ciągłego zmęczenia. Chroniczne zmęczenie może oznaczać niedostatek magnezu, potasu, witaminy D, a także żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12 – niedobór tych trzech składników może prowadzić do anemii, czyli niedokrwistości. Wśród jej objawów oprócz zmęczenia wymienia się m.in. problemy z koncentracją, bladość skóry, pękanie kącików ust i wypadanie włosów.
Przewlekły stres i zaburzenia psychiczne
Wiele osób nadal nie zdaje sobie sprawy, jak szkodliwie i wyniszczająco na organizm działa silny, długo utrzymujący się stres, ciągły lęk i napięcie nerwowe. Są to czynniki, które „wysysają” z nas życie i ograniczają chęć do działania. W obecnych czasach przyczyny zmęczenia można też upatrywać w przebodźcowaniu. Nadmiar stymulantów wzrokowych i dźwiękowych pobudza do ciągłej aktywności, jest to wyczerpujące i powoduje zmęczenie.
Diagnostyka – jak ustalić przyczynę?
Stałe zmęczenie organizmu oraz utrzymujący się stan podgorączkowy powinny zostać skonsultowane z lekarzem. Warto ustalić ich przyczynę, dzięki czemu można wdrożyć odpowiednie leczenie.
Jakie badania warto wykonać?
Diagnostykę powinno się zacząć od dokładnego wywiadu lekarskiego, udzielone przez pacjenta informacje mogą znacząco pomóc w rozpoznaniu przyczyny przewlekłego stanu podgorączkowego i utrzymującego się zmęczenia. Ponadto lekarz powinien zlecić kilka podstawowych badań, m.in. morfologię, poziom elektrolitów, poziom glukozy we krwi, próby wątrobowe i nerkowe, poziom hormonów tarczycy, CRP i OB, ogólne badanie moczu.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Utrzymywanie się dolegliwości takich jak zmęczenie i podwyższona temperatura ciała dłużej niż przez kilka tygodni jest wskazaniem do konsultacji lekarskiej, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie da się wskazać ich przyczyny, np. przeziębienia lub ciężkiego okresu w pracy. Należy podkreślić, że powodem do niepokoju jest także długotrwały stan podgorączkowy bez innych objawów.
Testy na niedobory i infekcje przewlekłe
Nierzadko wykonanie podstawowych badań nie przynosi odpowiedzi, dlatego konieczne jest rozszerzenie diagnostyki o kolejne testy. Przede wszystkim warto zbadać poziom poszczególnych witamin i składników mineralnych – głównie witaminy D, żelaza oraz witamin z grupy B. Długotrwały stan podgorączkowy u dorosłych i dzieci może być objawem zakażeń pasożytniczych, więc mogą być potrzebne badania w tym kierunku. Ponadto lekarz może zlecić testy na różne infekcje przewlekłe.
Metody leczenia i łagodzenia objawów
Jak leczyć przewlekły stan podgorączkowy i zmęczenie? Nie ma jednej uniwersalnej metody, jest wiele czynników, które determinują odpowiednią metodę leczenia. Zanim jednak przejdziemy do leczenia przyczynowego, należy dwa słowa powiedzieć o sposobach na to, jak szybko obniżyć gorączkę.
Oczywiście stan podgorączkowy nie zawsze wymaga stosowania środków obniżających temperaturę. Jeśli jednak dyskomfort jest duży, można zrobić chłodne okłady na ciało i stosować leki przeciwgorączkowe (np. Apap Noc, Apap Intense). Dodatkowo warto monitorować temperaturę ciała, w tym celu można stosować np. termometry elektroniczne lub termometry bezdotykowe.
Farmakoterapia i leczenie przyczynowe
Stan podgorączkowy i osłabienie mogą być objawami wielu chorób, które wymagają odpowiedniego leczenia, np. uzupełnienia niedoborów żelaza i witaminy B12. Ale nie we wszystkich przypadkach terapia jest prosta, ponadto nie każde z tych schorzeń można wyleczyć, np. toczeń i inne choroby autoimmunologiczne. Jednak kontrolowanie choroby pierwotnej pozwala złagodzić objawy i poprawia jakość życia.
Naturalne sposoby na zmniejszenie zmęczenia
A co zrobić, aby zmniejszyć zmęczenie i „podładować” siły organizmu? W tym celu świetnie sprawdzą się napary i tabletki ziołowe. Wśród roślin, które najskuteczniej redukują uczucie zmęczenia i wspierają energię organizmu, wymienia się guaranę (źródło kofeiny), zieloną herbatę, ashwagandhę, żeń-szeń, różeniec górski, korzeń maca. Dodatkowo wskazane są preparaty z tauryną i L-karnityną.
Suplementacja wspierająca odporność
Ciągłe stany podgorączkowe mogą świadczyć o osłabieniu odporności, wskazane jest więc stosowanie suplementów, które wspomogą prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Warto przyjmować m.in. witaminę D, witaminę C, witaminy z grupy B, cynk, selen, probiotyki, prebiotyki, kwasy Omega-3 i olej z wątroby rekina.
Profilaktyka – jak unikać przewlekłego zmęczenia i stanu podgorączkowego?
Najprostszym sposobem na to, jak zapobiegać osłabieniu, zmęczeniu i stanom podgorączkowym, jest kompleksowe dbanie o siebie. Oprócz zdrowego odżywiania i regularnej aktywności fizycznej ważne jest wykonywanie okresowych badań profilaktycznych.
Zdrowa dieta i odpowiednia regeneracja
Zrównoważona i zbilansowana dieta to klucz do zdrowia! Dostarcza wszystkich niezbędnych organizmowi składników i pozwala uniknąć groźnych niedoborów. W parze z dietą musi iść prawidłowe nawodnienie organizmu. Dobrze odżywiony i nawodniony organizm potrzebuje też odpoczynku i regeneracji.
Obecnie większość osób żyje w ciągłym pędzie, jest narażonych na stres i napięcie. Gdy równowaga między pracą i obowiązkami a relaksem i utrzymaniem komfortu psychicznego nie będzie zachowana, można się spodziewać, że wcześniej lub później organizm się zbuntuje. Wniosek z tego taki, że każdy powinien znaleźć czas na wyciszenie i wypoczynek. Dobrymi metodami na odprężenie są np. ćwiczenia oddechowe lub medytacje.
Znaczenie snu i aktywności fizycznej
Umiarkowana aktywność fizyczna, która nie jest zbyt obciążająca, doskonale dopełnia dietę. Zwiększa produkcję endorfin, poprawia dotlenienie organizmu, pomaga uniknąć nadwagi, która jest czynnikiem wielu chorób. Ogromne znaczenie dla zdrowia ma też właściwa ilość snu. Uważa się, że nocny wypoczynek powinien trwać nieprzerwanie przez około 8 godzin. Podczas snu w organizmie zachodzą naturalne procesy regeneracyjne, dlatego nie powinno się „zarywać nocek”.
Jak wspierać układ odpornościowy?
Wszystkie wymienione wyżej działania przekładają się na poprawę funkcjonowania układu odpornościowego. Dodatkowo warto unikać spożywania alkoholu, należy też rzucić palenie. Wskazane jest również wzmacnianie odporności poprzez szczepienia ochronne.
Przyczyny długotrwałego stanu podgorączkowego i zmęczenia są zróżnicowane. Jeśli takie objawy utrzymują się dłuższy czas, warto się skonsultować z lekarzem i wykonać kilka badań. Często powodem tych objawów są stany zapalne, które wymagają leczenia.
