Szkarlatyna (płonica) - objawy i leczenie

Szkarlatyna, zwana też płonicą, to choroba zakaźna wywołana przez paciorkowce z grupy A. Mimo że należy do chorób wieku dziecięcego, może się rozwinąć w każdym wieku. Charakterystyczne dla szkarlatyny są: zapalenie gardła oraz zmiany w jamie ustnej i na skórze. Sprawdź, jaki specjalista zajmuje się leczeniem płonicy i na czym ono polega. 

Jakie objawy towarzyszą szkarlatynie?

Szkarlatyna rozwinąć się może w wyniku zakażenia paciorkowcami z grupy A lub jako powikłanie po tzw. anginie paciorkowcowej. Jej obraz kliniczny jest dość złożony. Szkarlatynie towarzyszą bowiem dolegliwości ze strony układu oddechowego, ogólnoustrojowe, jak i zmiany skórne. Jednym z głównych objawów płonicy jest silny ból gardła, który może utrudniać połykanie i mówienie. Dodatkowo pojawiają się zmiany w jamie ustnej. Wyścielająca ją błona śluzowa staje się zaczerwieniona. Na języku początkowo pojawia się biało-żółtawy nalot, który w ciągu kilku dni znika, ujawniając tzw. truskawkowy język. Staje się on żywoczerwony z uwydatnionymi brodawkami. 

Charakterystycznym objawem szkarlatyny jest wysypka na skórze, która z wyglądu przypomina papier ścierny. Zmiany skórne są czerwone i chropowate w dotyku. Charakterystyczne jest dla nich blaknięcie pod naciskiem. Zazwyczaj najpierw obserwuje się je na klatce piersiowej, a wraz z rozwojem choroby rozprzestrzeniają po całym ciele. Brak zmian skórnych zaobserwować można wyłącznie na podeszwach stóp, dłoniach i w okolicy ust. Wysypka utrzymuje się zwykle przez 7 dni. Wraz z jej ustępowaniem dojść może do złuszczania się skóry. 

U chorych na szkarlatynę pojawia się gorączka, której mogą towarzyszyć dreszcze, dochodzi też do obrzęku węzłów chłonnych (stają się one tkliwe). Nierzadko chorzy narzekają na ból głowy, osłabienie, ogólne złe samopoczucie, problemy z oddychaniem czy brak apetytu. 

Leczenie szkarlatyny

Z podejrzeniem szkarlatyny zgłoś się do lekarza rodzinnego lub internisty. Jeśli uzna to za konieczne, może skierować cię do lekarza chorób zakaźnych. Podstawą leczenia płonicy jest antybiotykoterapia. Antybiotykami najbardziej skutecznymi z uwagi na wysoką wrażliwość paciorkowców są penicyliny i ich pochodne. W przypadku nadwrażliwości na nie pacjentowi podaje się makrolidy. Antybiotykoterapia trwa z reguły kilkanaście dni. Jednocześnie podawane są leki łagodzące objawy płonicy. To m.in. środki o działaniu przeciwgorączkowym, takie jak paracetamol, ibuprofen, preparaty na gardło o miejscowym działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym – w ich składzie znajduje się przeważnie benzydamina lub salicylan choliny. Temperaturę można zbijać, stosując chłodne okłady na głowę oraz nawadniając się. Chory wymaga odpoczynku. Należy mu zapewnić spokój i zadbać o odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa. Przy bolącym gardle zalecana jest płynna lub półpłynna dieta. Posiłki powinny być letnie i pozbawione ostrych przypraw. W przypadku silnych objawów należy zgłosić się do szpitala.