Twoje miesiączki są nieregularne? Poznaj najczęstsze przyczyny i sposoby leczenia

Nieregularne miesiączki to coś, z czym zmaga się wiele kobiet. Czasem zaburzenia cyklu menstruacyjnego są związane z dość banalnymi przyczynami takimi jak intensywny wysiłek lub daleka podróż ze zmianą strefy czasowej. Niestety zdarza się, że są wynikiem zaburzeń hormonalnych lub innych poważnych chorób. Jakie są objawy nieregularnych miesiączek? W jaki sposób można je leczyć?

Spis treści:

• Nieregularne miesiączki – co to oznacza?
• Hormonalne przyczyny nieregularnych miesiączek
• Inne przyczyny nieregularnych miesiączek
• W jaki sposób można leczyć nieregularne miesiączki?

Nieregularne miesiączki – co to oznacza?

U zdrowych kobiet dojrzałych płciowo występują cykliczne krwawienia z dróg rodnych, czyli miesiączki. Cykl menstruacyjny trwa średnio 28 dni, jednakże za prawidłowe uznaje się cykle trwające od 21 do 35 dni. Jeśli są krótsze niż 21 dni lub dłuższe niż 35 dni, to wtedy można powiedzieć, że kobieta ma nieregularne miesiączki. Zaburzenia cyklu miesiączkowego odnoszą się nie tylko do czasu jego trwania, ale również długości samego krwawienia miesięcznego – za prawidłowe uznaje się krwawienie trwające 3-7 dni. Znaczenie ma także jego obfitość. Niepokojące powinny być zbyt silne, a także zbyt skąpe krwawienia, ponadto plamienia między miesiączkami, widoczne skrzepy w krwi menstruacyjnej oraz bardzo silne bóle miesiączkowe.

Warto wiedzieć, że nieregularne miesiączki mogą mieć zarówno charakter fizjologiczny, jak i patologiczny. Ten pierwszy dotyczy dziewcząt w okresie dojrzewania (zwykle potrzeba kilku lat, aby cykle się ustabilizowały), a także kobiet wchodzących w okres menopauzalny (wówczas zaczyna się wygaszanie pracy jajników) oraz kobiet w okresie ciąży, połogu i laktacji (w tym czasie hormony doprowadzają do licznych zmian w organizmie kobiety). Nie każda nieregularność w miesiączkowaniu powinna od razu budzić niepokój, zwłaszcza gdy łatwo można znaleźć jej przyczynę, np. przebytą infekcję lub zmianę diety, jednak jeśli staje się ona „normą”, koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza!

Hormonalne przyczyny nieregularnych miesiączek

Najczęściej przyczyny nieregularnych miesiączek związane są z hormonami i nie chodzi tylko o wymienione wcześniej przypadki jak np. premenopauza. Mowa o zaburzeniach hormonalnych w przebiegu różnych schorzeń i spowodowanych stosowaniem antykoncepcji hormonalnej. Zaburzenia cyklu miesiączkowego są często skutkiem hiperprolaktynemii, czyli nadmiaru prolaktyny – do takiego stanu prowadzić mogą zarówno choroby przysadki, jak i nadmierny stres, intensywny wysiłek fizyczny oraz karmienie piersią. Jak już wcześniej zostało wspomniane, hormonalne przyczyny nieregularnych miesiączek wynikają też ze stosowania antykoncepcji hormonalnej, zwykle zaburzenia cyklu menstruacyjnego pojawiają się w pierwszych trzech miesiącach po wprowadzeniu hormonów, a także po zakończeniu ich stosowania.

Nieregularne miesiączki mogą być objawem zespołu policystycznych jajników (PCOS), chorób tarczycy – niedoczynności i nadczynności, a także nieprawidłowego funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka-jajnik, która reguluje produkcję hormonów w jajniku lub niedomogi lutealnej, która powoduje obniżenie poziomu progesteronu. Jeśli chodzi o choroby układu rozrodczego i narządów rodnych kobiety, to nieregularne miesiączki mogą pojawiać się też w przebiegu raka trzonu macicy (raka endometrium), raka szyjki macicy, nowotworów jajnika, zapalenia endometrium, endometriozy, mięśniaków macicy, zapalenia przydatków i polipów szyjkowych.

Inne przyczyny nieregularnych miesiączek

Przyczyny nieregularnej miesiączki należy szukać także w schorzeniach, które na pierwszy rzut oka nie mają za wiele wspólnego z pracą jajników. Okazuje się bowiem, że mogą one być objawem depresji, nerwicy, zaburzeń odżywiania – anoreksji i bulimii, anemii (niedokrwistości), osłabienia układu odpornościowego i różnych infekcji, np. przeziębienia, a także przebytych zakażeń układu rozrodczego – np. chlamydii, infekcji grzybiczych, ponadto cukrzycy typu 1 i 2, przewlekłych chorób wątroby, chorób trzustki, tocznia rumieniowatego oraz padaczki.

Czasem zaburzenia cyklu miesiączkowego związane są z trybem życia i czynnikami niechorobowymi. Zwykle szybkie tempo życia, przemęczenie, brak snu i silny stres najszybciej wpływają na to, że cykl się rozregulowuje. Również stosowanie restrykcyjnych diet, znaczny spadek wagi ciała oraz otyłość, a także bardzo intensywny wysiłek fizyczny (ciężka praca, sport wyczynowy) mogą mieć znaczenie w przypadku występowania nieregularnych miesiączek. Może do tego dojść także podczas podróży ze zmianą strefy czasowej lub klimatycznej oraz w trakcie przyjmowania niektórych leków, np. antydepresantów i leków na nadciśnienie tętnicze.

W jaki sposób można leczyć nieregularne miesiączki?

Lekarze bardzo często zalecają kobietom monitorowanie cyklu miesiączkowego, co pozwala szybko wychwycić jakiekolwiek nieregularności. Wystarczy notować podstawowe informacje dotyczące m.in. tego, ile trwało krwawienie, czy było obfite. Dużym ułatwieniem są specjalne aplikacje, które umożliwiają śledzenie wszelkich zmian zachodzących w cyklu menstruacyjnym. Gdy kobieta zauważy u siebie nieregularne miesiączki, powinna o tym poinformować swojego ginekologa na najbliższej wizycie. Jeśli jednak towarzyszą im także inne objawy, trzeba się zgłosić do lekarza bez zbędnej zwłoki.

W pierwszej kolejności trzeba się skonsultować z ginekologiem, on natomiast w razie konieczności może zlecić wizytę u endokrynologa. Lekarz przeprowadzi wywiad, badania palpacyjne i z użyciem wziernika dopochwowego, USG transwaginalne, cytologię, a ponadto zleci badania laboratoryjne, m.in. morfologię, poziom hormonów (m.in. FSH, LH, estradiol, prolaktyna, testosteron, progesteron, TSH), test ciążowy. Jeśli będą do tego wskazania, to wykona też histeroskopię (endoskopowe badanie budowy macicy) i biopsję endometrialną. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości diagnostyka zostanie rozszerzona, m.in. o badania w kierunku chorób tarczycy, wątroby lub anemii.

Leczenie nieregularnych miesiączek jest ściśle powiązane z przyczyną tych zaburzeń. Jeśli problemy z regularnością okresów są skutkiem trybu życia, należy wprowadzić zmiany w kwestii diety i aktywności fizycznej. U kobiet, które nie miesiączkują prawidłowo z powodu zaburzeń psychicznych, pomocna może być psychoterapia i odpowiednie leki. W przypadku zaburzeń hormonalnych i chorób układu rozrodczego najczęściej stosuje się hormonalne tabletki na nieregularne miesiączki (przede wszystkim dwuskładnikowe z progesteronem i estrogenem, rzadziej jednoskładnikowe tylko z progesteronem). W sytuacji, gdy u kobiety zdiagnozowano guza, niezbędne będzie leczenie operacyjne, a przy endometriozie – zabieg łyżeczkowania nadmiaru tkanki endometrium. Jeśli nieregularne miesiączki wynikają z chorób tarczycy lub innych schorzeń, kluczowe jest rozpoczęcie leczenia choroby pierwotnej, wówczas cykl menstruacyjny powinien się ustabilizować.

U niektórych kobiet wystarczające jest leczenie nieregularnych miesiączek za pomocą preparatów ziołowych. Najbardziej znaną rośliną, która wpływa na cykl menstruacyjny, jest niepokalanek. Wykazuje on zdolność do regulowania poziomu hormonów, przyczynia się do zmniejszenia produkcji prolaktyny. Dodatkowo niepokalanek zmniejsza nerwowość i rozdrażnienie oraz bolesność piersi, czyli częste objawy towarzyszące miesiączce. Warto też wprowadzić suplementację. Pomocny może być mio-inozytol, jest on polecany głównie kobietom chorym na zespół policystycznych jajników, jednakże jest to składnik, który pomaga regulować miesiączki i przywracać prawidłowy poziom hormonów. Rekomendowane są także preparaty zawierające żelazo, cynk oraz witaminy takie jak witamina C, witamina D i witamina B6.

Monitorowanie cyklu miesiączkowego i szybkie reagowanie na wszelkiego rodzaju nieprawidłowości jest ważne w szczególności dla kobiet, które planują urodzenie dziecka. Niestety nieregularnym miesiączkom często towarzyszą tzw. cykle bezowulacyjne, ponadto zaburzenia cyklu menstruacyjnego w ogromnym stopniu utrudniają określenie dni płodnych. Powoduje to, że zajście w ciążę może nie być takie proste, choć od razu należy dodać, że nie jest niemożliwe! Po prostu kobieta musi najpierw zadbać o siebie i unormować cykl!

Zaburzenia cyklu menstruacyjnego mogą mieć wiele przyczyn. Są one bardzo zróżnicowane i nie zawsze kobieta ma na nie wpływ. Jednakże jest kilka rzeczy, które można zrobić, by nieregularne miesiączki nie były problemem. Przede wszystkim należy dbać o swoje zdrowie, stosować zbilansowaną dietę, utrzymywać prawidłową masę ciała, uprawiać regularnie aktywność fizyczną, unikając przy tym nadmiernego nadwerężania organizmu, dbać o higienę intymną, regularnie się badać, unikać stresu, dbać o wypoczynek i regeneracyjny sen.

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.