Vilcacora - roślina z pazurem

Do aptek szturmem wdzierają się wyciągi i susze z roślin, które od wieków były wykorzystywane w medycynie ludowej na całym świecie. Do niedawna niedoceniane przez branżę farmaceutyczno-medyczną, dziś po wieloletnich badaniach udowadniają, że nie bez powodu znalazły uznanie w oczach zielarzy. Jedną z takich roślin jest vilcacora, w której składzie występują cenne czynne biologicznie substancje, korzystnie wpływające na organizm. 

Vilcacora niejedno ma imię

Polscy botanicy znają tę roślinę jako Uncarię tomentosę lub czepotę puszystą, a miłośnicy zielarstwa jako vilcacorę. W obiegu funkcjonuje jeszcze jedna nazwa ? koci pazur, którą ten krzew pnący zawdzięcza dwóm kolcom schowanym u nasady liścia. Choć Uncaria tomentosa kojarzona jest głównie z Ameryką Południową, a szczególnie z Peru, występuje także w Azji i Afryce. Warto także zaznaczyć, że kora vilcacory może być biała, ciemnożółta lub ciemnoczerwona, a miejscowe ludy właśnie po zabarwieniu oceniają przydatność farmakologiczną poszczególnych przedstawicieli tego gatunku.

Vilcacora: szczypta chemii

Mimo że w czepocie puszystej można odnaleźć wiele związków chemicznych, nie każda roślina jest równie cenna z punktu widzenia firm farmaceutycznych. Dlaczego? Choć to nieco zaskakujące w obrębie tego gatunku można wskazać dwa typy różniące się zawartością alkaloidów. Niektóre rośliny zawierają więcej alkaloidów pentacyklicznych (unkaryna, pteropodyna, izopteropodyna, specjofilina, mitrafilina, izomitrafilina), inne zaś tetracykliczych (rynchofilina, izorynchofilina, korynokseina, izokorynokseina, hirsuteina, hirsutina, korynoanteina). Zasadniczo te pierwsze determinują korzystne działanie na organizm, a drugie ? ze względu na zbyt intensywny wpływ na organizm ? ograniczają prozdrowotne właściwości alkaloidów pentacyklicznych. Oprócz tych związków w kocim pazurze znajdują się także: glikozydy, triterpeny, flawonoidy (kwercetyna, rutyna), fitosteroidy (b-fitosterol, kampesterol) i katechiny (procyjanidyny). To bogactwo czynnych biologicznie substancji sprawia, że Uncaria tomentosa ma duży potencjał farmakologiczny. 

Koci pazur - pogromca wolnych rodników

Interesującą z medycznego punktu widzenia właściwością czepoty puszystej jest jej zdolność do eliminowania wolnych rodników, które wywołują szereg szkód w organizmie. Wyniki badań in vitro sugerują, że koci pazur to roślina, która chroni komórki przed promieniami ultrafioletowymi poprzez hamowanie mutagenezy wywołanej związkami fotouczulającymi. Stąd już tylko krok do opracowania skutecznych kosmetyków z filtrami UV na bazie wyciągu z vilcacory! Co więcej, roślina ta chroni komórki przed stresem oksydacyjnym indukowanym innymi czynnikami oraz uniemożliwia aktywację TNF-kappaB. Silne działanie antyoksydacyjne wynika z tego, że w vilcacorze znajduje się wiele substancji o właściwościach przeciwutleniających, m.in. procyjanidyny i flawonoidy. 

Vilcacora - działanie w obronie komórek

Cytoprotekcyjne działanie vilcacory polega na ochronie materiału genetycznego i ograniczeniu uszkodzeń DNA. To sprawia, że komórki są mniej narażone na różnego typu mutacje. To jednak nie wszystko! Koci pazur wykazuje wielokierunkowe działanie przeciwnowotworowe, m.in. poprzez indukowanie apoptozy, czyli śmierci komórek rakowych i działanie cytostatyczne (toksyczne) na komórki nowotworowe. Trzeba jednak zaznaczyć, że prawdopodobnie jeszcze nie wszystkie mechanizmy ochronne zostały odkryte!

Vilcacora - odporność i nie tylko

Nie da się ukryć, że wyciąg z tej rośliny poprawia pracę układu odpornościowego, m.in. poprzez nasilenie fagocytozy oraz stymulację leukocytów. Badacze uważają, że za to działanie odpowiadają alkaloidy pentacykliczne. Koci pazur to także sprzymierzeniec w walce z alergiami i drobnoustrojami, gdyż aktywuje procesy mające na celu zlikwidowanie bakterii, grzybów i wirusów ? nawet wirus HIV jest wrażliwy na vilcacorę! Potencjalnie przyczynia się ona do leczenia chorób wrzodowych układu pokarmowego oraz do zapobiegania próchnicy. Wykazano również, że Uncaria tomentosa posiada właściwości przeciwzapalne (za które odpowiadają związki polifenolowe) i dlatego sprawdza się w łagodzeniu objawów chorób reumatoidalnych. 

Koci pazur: zastosowanie

Ze względu na duży potencjał farmakologiczny vilcacora (koci pazur) ma szerokie zastosowanie. Kiedy zatem warto po nią sięgać? Dobrym pomysłem jest wzbogacenie diety w preparaty z kocim pazurem w przypadku takich schorzeń jak: dna moczanowa, nieżyt lub wrzody żołądka, zapalenie jelita grubego, zespół jelita wrażliwego, astma, choroba Leśniewskiego-Crohna, nadciśnienie, migreny oraz nowotwory. Czepota może być także pomocna w walce z osłabieniem organizmu i spadkiem odporności, różnego rodzaju stanami zapalnymi i zbyt wysokim stężeniem cholesterolu we krwi. W aptekach można znaleźć różne produkty z vilcacorą, m.in. płyny, np. Vilcacora marki A-Z Medica, kapsułki, np. Vilcacora + Chrząstka rekina czy ProSelect oraz kosmetyki, np. Vilcacora Szampon, Vilcacora Pasta do zębów oraz kremy z vilcacorą. Jednak przed włączeniem suplementacji kocim pazurem konieczna jest konsultacja z lekarzem lub farmaceutą, gdyż według niektórych badań uzupełnianie diety w występujące w tej roślinie substancje może nie przynosić pozytywnych skutków! 

Vilcacora: przeciwwskazania

Choć czepota puszysta posiada wiele dobroczynnych właściwości, nie jest ziołem dla każdego. Istnieje kilka przeciwwskazań do stosowania preparatów z vilcacorą, a najważniejsze z nich to: przeszczepy, hemofilia, cukrzyca insulinozależna, niedociśnienie, choroby autoimmunologiczne oraz niewydolność nerek. Jest to związane z tym, że stosowanie czepoty może nasilać objawy tych chorób oraz modyfikować (osłabiać lub wzmacniać) działanie przyjmowanych leków, co dodatkowo może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Kociego pazura powinny także wystrzegać się kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz dzieci. 

Mimo że badania nad vilcacorą wciąż są w powijakach, jej właściwości, które zostały już potwierdzone naukowo, czyli właściwości przeciwreumatyczne, wzmacniające, antymutagenne i przeciwnowotworowe stawiają ją w gronie składników bardzo pożądanych w zbilansowanej diecie. Jednak nie dajmy się zwariować ? preparaty z kocim pazurem, choć pomagają dbać o zdrowie, nie są lekami, dlatego nie wierzmy w hasła typu ?vilcacora leczy?!

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl