Żelazo w tabletkach - kiedy stosować i jak wybrać najlepsze?

Żelazo to mikroelement, który jest kluczowym składnikiem dla prawidłowego funkcjonowania organizmu – wpływa nie tylko na odporność, ale również bierze czynny udział w produkcji czerwonych krwinek. Według danych podanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) u około 20% ludzi anemia wywołana jest niedoborem żelaza. Dla kogo wskazana jest suplementacja żelazem, jak wybrać najlepsze żelazo w tabletkach?

Żelazo i jego rola w organizmie

Żelazo to składnik hemoglobiny, czyli białka występującego w czerwonych krwinkach, odpowiadających za transportowanie tlenu z płuc do wszystkich komórek organizmu.

Pierwiastek ten występuje także w wielu ważnych enzymach biorących udział w syntezie neuroprzekaźników w mózgu, procesach magazynowania oraz przetwarzania energii przez komórki jak i w powstawaniu DNA. Dodatkowo żelazo wchodzi w skład mioglobiny, czyli białka mięśni, które umożliwia im pobieranie z krwi tlenu. Odpowiedni poziom tlenu zapobiega niedotlenieniu mięśni oraz sprzyja ich regeneracji, wpływając tym samym na wydolność organizmu w trakcie wysiłku. Mikroelement ogrywa bardzo ważną rolę u kobiet spodziewających się potomstwa, gdyż jest on niezbędnych do rozwoju płodu oraz prawidłowej budowy układu nerwowego. Niewystarczająca ilość żelaza w organizmie kobiety w ciąży zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, poronienia oraz niskiej masy urodzeniowej dziecka, co może skutkować opóźnieniem rozwoju fizycznego i umysłowego dziecka. Żelazo bierze również udział w aktywacji komórek układu immunologicznego, stąd też ma duży wpływ na odporność organizmu.

Objawy niedoboru żelaza

Żelazo w tabletkach należy stosować w przypadku niedoboru pierwiastka potwierdzonego badaniami laboratoryjnymi – początkowo wystarczy wykonać podstawowe badanie morfologii krwi. Do objawów niedoborów żelaza, które powinny być podstawą do przeprowadzenia badań zalicza się między innymi: apatię oraz ciągłe zmęczenie. Osoby cierpiące na niedobory danego pierwiastka cierpią na problemy skórne – skóra jest sucha, szorstka oraz mogą pojawić się sińce pod oczami. Paznokcie są znacznie słabsze, mogą pojawiać się na nich charakterystyczne podłużne prążki – zauważalne szczególnie „pod światło”. Niedobór żelaza może wywoływać bóle głowy, znaczne obniżenie koncentracji oraz sprawności myślenia. Niewystarczająca ilość pierwiastka we krwi wpływa na osłabienie układu odpornościowego, w związku z czym zwiększa się podatność na infekcje oraz przeziębienia. Do typowych symptomów niedoboru zalicza się także zawroty głowy, przyśpieszoną pracę serca, skłonność do powstawania siniaków oraz duszności podczas wysiłku. Przewlekły niedobór mikroelementu może doprowadzić do wystąpienia anemii, kiedy to niezbędne okaże się być odpowiednio dobrane żelazo w tabletkach.

Żelazo w tabletkach – wchłanianie

Do najlepiej przyswajalnej formy danego pierwiastka zalicza się chelat żelaza, który pozwala na pięciokrotnie większe wchłonięcie niż inne związki. Podczas wyboru preparatu w aptece warto więc kierować się nie tylko dawką pierwiastka, ale również jego formą, jednakże jest jeszcze kilka sposób na zwiększenie biodostępności żelaza. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, aby nie łączyć go z substancjami, które utrudniają jego wchłanianie, zalicza się do nich między innymi: kawę, herbatę oraz składniki odżywcze, takie jak: wapń czy cynk. Znaczny wpływ na przyswajalność żelaza ma witamina C – w związku z czym żelazo w tabletkach warto popijać sokami cytrusowymi oraz urozmaicić dietę w posiłki bogate w dany składnik. Dla zwiększenia skuteczności preparatów zaleca się stosować je na czczo około 30 minut przed planowanym posiłkiem.

Żelazo – zalecane dawki

Według rekomendacji dorosła, zdrowa osoba powinna spożywać 14mg żelaza na dobę. W przypadku osób, u których występuje zwiększone prawdopodobieństwo niedokrwistości zalecana dawka ulega zwiększeniu, dotyczy to szczególnie: kobiet w ciąży, kobiet karmiących piersią, dzieci, osób uprawiających zwiększony wysiłek fizyczny oraz osób, które narażone są na duże utraty krwi, między innymi: po operacjach, przy obfitych miesiączkach, hemoroidach czy chorobie wrzodowej.

Żelazo w tabletkach – leki

W przypadku wystąpienia niedokrwistości niezbędna jest wizyta u specjalisty, który może zalecić stosowanie leków Rx., takich jak: Ferrum, Tardyferon, Tardyferon-Fol czy Hemofer. Na półkach aptecznych znajdziemy także wiele preparatów bez przypisu lekarza – nie tylko suplementy, ale również leki OTC! Podczas samodzielnego wyboru preparatów z danym pierwiastkiem należy kierować się jego kategorią – ze względu na szereg przeprowadzonych badań żelazo w tabletkach w formie leku jest lepsze niż niesprawdzone suplementy diety. Wśród niewielu leków z żelazem o statusie OTC wyróżnić można między innymi: Ascofer – w jednej tabletce 200mg glukonianu żelaza (dobrze przyswajalny). Jego stosowanie zaleca się w przypadku niedoborów żelaza związanego z utratą krwi, w stanach zwiększonego zapotrzebowania organizmu na żelazo oraz w stanach związanych zaburzeniami wchłaniania.

Żelazo w tabletkach – jaki suplement diety wybrać?

Wśród suplementów diety wyróżnić można między innymi:

• Chela-Ferr Forte – preparat w postaci chelatu należy do grupy najlepiej przyswajalnych form żelaza! W składzie danego suplementu diety występuje również: kwas foliowy, witamina C, witamina B6 i witamina B12, które również mają wpływ na wysoką przyswajalność.
• Biofer – preparat zawiera w składzie dwa źródła żelaza: diglicynian żelaza oraz źródło żelaza hemowego w postaci sproszkowanej hemoglobiny wołowej. W składzie występuje również witamina C, która usprawnia wchłanianie pierwiastka.
• Chellaflex Żelazo – suplement diety zawiera wysoko przyswajalną formę żelazo. Preparat wzbogacony witaminą C oraz witaminą B6.
• Szelazo+SR – jedyne żelazo w tabletkach o statusie suplementu diety o przedłużonym uwalnianiu. Preparat zawiera chelat żelaza diglicynian żelaza, wzbogacony witaminami: C, B6, B12 oraz kwasem foliowym. 

Ostateczny wybór żelaza w tabletkach to kwestia indywidualna związana z tolerancją organizmu, bowiem stosowanie preparatów żelaza może wywoływać szereg działań niepożądanych (najczęściej dolegliwości żołądkowo-jelitowe).

Autor: Patrycja Trendel, i-Apteka.pl