Alergia latem – co najczęściej uczula?
22.08.2024Alergicy nie mają łatwo! Właściwie o każdej porze roku czyhają na nich zagrożenia. Choć zwyczajowo uważa się, że najgorsza dla osób uczulonych jest wiosna, to prawda jest taka, że letnie alergeny są równie uciążliwe. Są także bardzo zróżnicowane. Uczulać mogą pyłki, roztocza, pokarmy, a także słońce! Jak wygląda leczenie alergii letniej? Które leki na alergię warto mieć w domowej apteczce?
Spis treści:
- Czym jest alergia sezonowa i jak się objawia?
- 6 najczęstszych alergenów letnich
- Jak radzić sobie z alergią latem?
Czym jest alergia sezonowa i jak się objawia?
Alergia jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na substancje zwane alergenami. Są to niegroźne składniki, które u zdrowych osób nie powodują żadnych dolegliwości. Alergia sezonowa, jak sama nazwa wskazuje, to typ alergii, która objawia się okresowo. Objawy alergii letniej są zróżnicowane i w gruncie rzeczy zależą od tego, co uczula latem.
Alergia na trawy i inne pyłki, a także alergia na kurz to przede wszystkim dolegliwości ze strony oczu i nosa, czyli alergiczne zapalenie spojówek oraz alergiczne zapalenie śluzówki nosa (tzw. katar sienny). Pojawia się napadowe kichanie, wodnista wydzielina z nosa, uczucie zatkanego nosa, swędzenie i obrzęk śluzówki nosa oraz zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie oczu.
W przypadku alergenów pokarmowych można zaobserwować nie tylko objawy ze strony nosa, ale i skóry, np. wysypkę i pokrzywkę oraz ze strony układu pokarmowego, np. biegunkę. Może również wystąpić obrzęk i swędzenie w obrębie jamy ustnej. Uczulenie na słońce przybiera natomiast postać różnorodnych zmian skórnych – plam, grudek, bąbli pokrzywkowych, pęcherzyków, zmian rumieniowych, łuszczącego się naskórka.
Należy pamiętać, że reakcja alergiczna może być bardzo ciężka, mówi się wówczas o wstrząsie anafilaktycznym. Zwykle pojawiają się wtedy m.in. objawy skórne, biegunka, duszności, świszczący oddech i duszności, następuje też gwałtowny spadek ciśnienia, któremu mogą towarzyszyć zaburzenia świadomości i utrata przytomności. Jeśli alergikowi, który doznał wstrząsu anafilaktycznego, nie zostanie udzielona natychmiastowa pomoc, może dojść do poważnych powikłań zdrowotnych, a nawet do śmierci!
6 najczęstszych alergenów letnich
Mimo że to głównie wiosna kojarzy się alergikom z porą roku najtrudniejszą do zniesienia, to wystarczy jedno spojrzenie na kalendarz pylenia i wyraźnie widać, że także latem pyli mnóstwo roślin, a co za tym idzie – stężenie niektórych alergenów może być bardzo wysokie, zwłaszcza podczas słonecznej, bezwietrznej pogody. Alergicy muszą być więc na bieżąco z kalendarzem pylenia. Należy też pamiętać, że stężenie pyłków jest zależne nie tylko od pogody, ale i od regionu Polski.
Zagrożeniem są również alergeny pokarmowe, okres letni to czas, gdy spożywamy znacznie więcej owoców i warzyw, a wiele z nich stawowi źródło substancji uczulających lub wchodzi w reakcje krzyżowe z innymi alergenami! Nie można też zapominać o roztoczach kurzu domowego oraz o zarodnikach grzybów pleśniowych, które są groźne właściwie przez cały rok. Do tego dochodzi uczulenie na słońce. Alergia latem może się również pojawić wskutek ukąszenia owada (np. pszczoły lub osy)! Oto zestawienie, co uczula latem:
Pyłki traw
Lato to sezon pylenia traw, co oznacza, że alergia na trawy może dokuczać przez większą część wakacji! Szczyt przypada na czerwiec i lipiec, choć wysokie stężenie pyłków może się utrzymywać do końca sierpnia. Zagrożeniem są nieregularnie koszone trawniki, alergicy muszą więc dbać o stan swojego ogródka.
Zaleca się unikać parków, a przede wszystkim pól i łąk – o poranku i w godzinach wieczornych. Skoro jesteśmy przy parkach, trzeba wspomnieć o pyłkach drzew, w okresie letnim nie są aż tak groźne, jednakże lipa, czarny bez, platan mogą się dawać we znaki alergikom.
Pyłki zbóż
Od czerwca do końca lipca cierpią osoby uczulone na pyłki żyta. Największe stężenie pyłki roślin utrzymują w godzinach porannych i późnopopołudniowych. W przypadku alergii na żyto oprócz objawów nieżytu nosa mogą pojawić się wymioty, ból brzucha i biegunka. W czerwcu pyli również rzepak.
Pyłki chwastów (np. bylica)
Pyłki roślin, a dokładniej bylicy, czyli jednego z najbardziej rozpowszechnionych chwastów, osiągają najwyższe stężenia w sierpniu. Jednakże sezon pylenia zarówno bylicy, jak i większości chwastów przypada na okres od czerwca do sierpnia – pyli wtedy m.in. pokrzywa, komosa, babka lancetowata, babka zwyczajna, ambrozja, szczaw. Przy okazji trzeba wspomnieć, że w tym samym czasie w powietrzu pojawiają się zarodniki grzybów mikroskopowych z rodzaju Alternaria i Cladosporium.
Roztocza kurzu domowego
Alergia na kurz jest alergią całoroczną, która najbardziej dotkliwa jest w okresie jesienno-zimowym. Jednakże osoby uczulone na roztocza kurzu domowego nie mogą zapominać, że objawy alergiczne mogą pojawić się właściwie w każdej chwili, również latem.
Alergeny pokarmowe (owoce, warzywa)
W sezonie letnim stragany i sklepowe półki uginają się pod ciężarem owoców i warzyw – truskawki, brzoskwinie, morele, maliny, wiśnie, jagody, cytrusy, jabłka, arbuzy, pomidory, papryka, kukurydza, marchewka, seler to źródła cennych witamin, minerałów i antyoksydantów. Dla alergików jednak mogą być źródłem problemów. Owoce i warzywa same w sobie mogą uczulać (m.in. truskawki i cytrusy), częściej jednak wywołują objawy alergiczne u osób uczulonych na pyłki. Jest to tzw. alergia krzyżowa.
Po zjedzeniu niektórych owoców i warzyw u osoby uczulonej pojawia się zespół alergii jamy ustnej, czyli opuchlizna i mrowienie ust, jamy ustnej i gardła, skurcz krtani, a ponadto nieżyt nosa, świąd oczu, ból brzucha, wymioty, biegunka, wysypka, zaczerwienienie, pieczenie oraz swędzenie skóry.
Słońce (alergia na słońce)
Uczulenie na słońce może być wyjątkowo trudne dla osób, które chcą spędzić więcej czasu na świeżym powietrzu i się trochę poopalać. Alergia na słońce określana jest także jako nadwrażliwość na promienie UV lub fotodermatoza. Może mieć charakter fototoksyczny, gdy reakcja alergiczna pojawia się w wyniku uwrażliwienia skóry na słońce np. przez składniki zawarte w kosmetykach lub przez leki.
Rzadziej występuje reakcja fotoalergiczna polegająca na tym, że układ odpornościowy nadmiernie reaguje na kontakt z substancją uwrażliwiającą, która pod wpływem promieni UV przekształciła się w alergen. Objawy mogą pojawić się po kilku minutach, po kilku godzinach lub po kilku dniach po ekspozycji na słońce. Zwykle są to wielopostaciowe osutki świetlne, pokrzywka lub zmiany rumieniowo-obrzękowe.
Jak radzić sobie z alergią latem?
Leczenie alergii latem przebiega tak samo jak leczenie alergii o każdej innej porze roku. Kluczową sprawą jest unikanie alergenów! Nie ma skuteczniejszego sposobu na to, aby ograniczyć ryzyko, że wystąpią u nas objawy alergii latem. Mimo że to sposób najskuteczniejszy, jednocześnie jest najtrudniejszy do stosowania. Letnie alergeny są wszędzie, więc nie jest łatwo całkowicie wyeliminować je z naszego życia.
Przede wszystkim trzeba zaznaczyć, że efektywne unikanie alergenów możliwe jest wyłącznie w sytuacji, gdy wiemy, które letnie alergeny nas uczulają! W tym celu należy się zgłosić do lekarza w celu przeprowadzenia diagnostyki. Wskazane są testy na alergię – testy z krwi i testy skórne! Jeśli przyczyną alergii są pyłki roślin, to wówczas podstawową zasadą jest unikanie wychodzenia z domu, gdy ich stężenie jest wysokie lub zabezpieczanie się podczas pobytu na zewnątrz – zaleca się nosić maseczkę i okulary. Najlepiej na spacer chodzić, gdy wieje oraz po deszczu.
Trzeba zadbać o to, aby mieszkanie było wolne od pyłków, nie należy otwierać okien, a także zaleca się kupić oczyszczacz powietrza. To urządzenie wskazane jest także dla osób z alergią na kurz, pleśnie i sierść zwierząt domowych. Osoby cierpiące na fotodermatozę powinny unikać ekspozycji na słońce, przede wszystkim jednak muszą stosować kremy z wysokim filtrem. Alergia latem na owoce i warzywa wymaga całkowitego odstawienia uczulających produktów.
Farmakologiczne metody leczenia alergii
Objawy alergii letniej zwykle dotyczą nosa i oczu, dlatego też w pierwszej kolejności należy sięgać po leki miejscowe – krople i spraye do nosa np. z azelastyną oraz krople do oczu z olopatadyną, a także wspomagające produkty na alergię jak np. krople do oczu Vizik Alergia z ektoiną i hialuronianem sodu.
Leczenie alergii wymaga również stosowania środków doustnych. W aptece można bez recepty kupić różne leki na alergię o działaniu przeciwhistaminowym. Zasadniczo wszystkie działają tak samo, ale produkty na alergię zawierają różne substancje lecznicze – np. desloratadynę, cetyryzynę, feksofenadynę, bilastynę (np. tabletki na alergię Allertec Effect). Warto na to zwrócić uwagę podczas zakupów, gdyż mimo podobnego działania, nie każdy lek działa na każdego tak samo.
Najczęściej zalecane są przeciwhistaminowe leki na alergię, w przypadku, gdy nie zapewniają pożądanego efektu, lekarz może przepisać glikokortykosteroidy, które można stosować do nosa, do oczu lub doustnie. Wskazane jest również płukanie nosa i oczu, dzięki czemu można usunąć z nich alergeny. W tym celu można stosować sól fizjologiczną oraz wodę morską w sprayu.
Kiedy alergia wymaga konsultacji z lekarzem
Alergenem może być wszystko, nie każde uczulenie jest oczywiste. Czasem też dochodzi do alergii krzyżowych. Wszystko to sprawia, że najlepszym rozwiązaniem w przypadku, gdy pojawią się objawy alergii latem, jest zgłoszenie się do poradni alergologicznej. Testy na alergię pomogą ustalić, jakie substancje nas uczulają. Mając taką wiedzę, dużo łatwiej jest walczyć z chorobą. Mimo że alergicy powinni być pod stałą opieką alergologa, może się zdarzyć, że pojawiające się u nich objawy alergii letniej będą bardzo nasilone lub inne niż zazwyczaj, w takiej sytuacji konieczna jest pilna wizyta u specjalisty.
Alergia latem może zepsuć wypoczynek. Cieknący nos, zaczerwienione oczy, swędząca skóra to najczęstsze objawy alergii latem. Ze względu na to, że letnie alergeny są groźne zarówno na zewnątrz, jak i w domu, trzeba zachować ostrożność. Każdy alergik powinien mieć zawsze przy sobie leki na alergię, które u niego najskuteczniej działają.
