Jak wyjąć kleszcza? - kilka porad na sezon kleszczowy!

Niestety wszelkie znaki na niebie i ziemi wskazują, że ten rok może być rekordowy pod względem liczby kleszczy! I choć głównie na ich ukąszenie narażeni są grzybiarze, miłośnicy leśnych spacerów oraz posiadacze kotów i psów to wiedza o tym, jak wyjąć kleszcza, przyda się każdemu. Oto kilka porad i praktycznych gadżetów, które mogą okazać się pomocne podczas zbliżającej się inwazji kleszczy! 

Jak wygląda kleszcz?

Kleszcz wygląda jak malutki, niegroźny pajączek. I choć jego wygląd nie budzi respektu, a ugryzienie zwykle bywa bezbolesne, konsekwencje mogą być wyjątkowo groźne dla zdrowia. Faktem jest, że dopóki kleszcz nie naje się krwi i nie urośnie, ciężko zauważyć go na skórze, zwłaszcza jeśli wybrał trudno dostępne dla naszego wzroku miejsce. A jak wielu specjalistów podkreśla, im wcześniej wyciągniemy pajęczaka z ciała, tym mniejsze jest ryzyko zachorowania na przenoszone przez niego choroby! Dlatego każda osoba narażona na ugryzienie kleszcza lub podejrzewająca ugryzienie musi dokładnie obejrzeć każdy centymetr kwadratowy swojego ciała, szczególnie ulubione miejsca żerowania kleszcza, czyli głowę, włosy, zgięcia stawów, pachy, brzuch, pośladki oraz miejsca intymne! 

Kleszczowe zagrożenie 

Z roku na rok coraz więcej mówi się o zagrożeniach związanych z chorobami przenoszonymi przez kleszcze. I choć nie wszystkie osobniki przenoszą boreliozę, równie poważne skutki niesie np. kleszczowe zapalenie mózgu! Z perspektywy szacowanego zagrożenia kleszczami w tym roku możemy mówić o prawdziwej pladze! Już na przełomie lutego i marca notowano zwiększoną aktywność tych pasożytów! Ocieplanie klimatu, a co za tym łagodniejsza zima sprawiły, że prognozuje się rekordową liczbę kleszczy, które ostatnio równie często co w lasach pojawiają się w miejskich parkach! Dlatego w przypadku, gdy mieliśmy z nimi styczność, warto wykonać test na boreliozę.
 

Jak usunąć kleszcza? 

Samodzielne usuwanie kleszcza w zasadzie jest dość proste, o ile przestrzega się kilku zasad lub korzysta z pomocy specjalnych narzędzi dostępnych w każdej aptece stacjonarnej i internetowej. Oczywiście, gdy brak nam umiejętności, to w imię zasady „po pierwsze – nie szkodzić” lepiej udać się na pogotowie. Jeśli jednak decydujemy się wyjąć kleszcza samodzielnie, warto przeczytać nasz mały poradnik. Na początek kilka ogólnych uwag. Przede wszystkim nie ma co zwlekać. Szybsze wyciągnięcie kleszcza obniża ryzyko komplikacji. Zasadniczo uznaje się, że usunięcie kleszcza w ciągu pierwszej doby od ugryzienia nie jest obciążone powikłaniami, jednak nie jest to norma! Do zakażenia może dojść już w kilka minut po przyczepieniu się kleszcza do skóry, choć są to raczej wyjątki. Wyjęcie kleszcza to nie koniec! Ważna jest późniejsza obserwacja miejsca jego wgryzienia. Przez kilka tygodni zaleca się sprawdzać, czy nie pojawił się rumień lub zaczerwienienie. Zdecydowanej reakcji wymaga pojawienie się objawów grypopodobnych, które mogą być symptomami boreliozy. Częstą praktyką przy nieprawidłowo wyciąganych kleszczach lub tych, które tkwiły w ciele ponad dobę, jest poddawanie pacjentów antybiotykoterapii.
 

Czego nie wolno robić przy usuwaniu kleszcza? 

Wiele osób popełnia proste błędy przy wyciąganiu kleszcza z ciała, które mogą być przyczyną późniejszych kłopotów. Prawidłowe wyjęcie kleszcza oznacza wyciągnięcie go w całości, koniecznie z głową! Nie pomagają w tym często stosowane domowe metody takie jak smarowanie kleszcza masłem lub innym tłuszczem, a także alkoholem i benzyną! Mogą one co najwyżej skutkować podtruciem insekta, który zwymiotuje do naszego ciała potencjalnie niebezpieczne substancje! Złym manewrem jest również agresywne wykręcanie go czy wyciskanie, gdyż może spowodować pozostawienie części pajęczaka w ciele. 

Czym wyjmować kleszcza? 

Są osoby, którym wyciąganie kleszczy palcami nie sprawia żadnych problemów, jednak nie jest to praktyka polecana przez ekspertów. Czego zatem należy używać? Oto przegląd dostępnych na rynku przyrządów ułatwiających pozbycie się insekta: 

Pęseta (około 10zł) 

Jej przeciwnicy wytykają, że wymaga ona największej precyzji i umiejętności, gdyż złe uchwycenie owada może spowodować jego rozerwanie i pozostawienie jego części w ciele. Nie wpływa to na fakt, że jest to jedno z najpopularniejszych narzędzi do usuwania kleszcza. Ważna uwaga: dobrze mieć jedną pęsetę przeznaczoną wyłącznie do tego zadania. Usuwanie kleszcza przy pomocy pęsety powinno wyglądać tak: 

• wysterylizuj pęsetę,
• kleszcza złap jak najbliżej skóry (szkło powiększające będzie dużą pomocą),
• teraz najtrudniejsza część – wyciąganie. Ze względu na to, że kleszcz z reguły wgryza się w ciało ruchem zgodnym ze wskazówkami zegara, jego wyciąganie powinno odbywać się w odwrotnym kierunku. Wyciągnij kleszcza, delikatnie wykręcając go w lewo. Ciągnij do momentu, aż zobaczysz jego główkę,
• koniecznie sprawdź, czy został wyjęty w całości. Połóż go na kartce papieru i dokładnie obejrzyj. Kartkę zegnij na pół i przy pomocy czegoś ciężkiego zgnieć, dla pewności kartkę można spalić (tak postępuj niezależnie od użytego narzędzia!),
• miejsce wkłucia zdezynfekuj np. spirytusem salicylowym, podobnie zrób z pęsetą. Ręce dokładnie umyj mydłem antybakteryjnym (dezynfekcja i mycie rąk jest ważne niezależnie od wybranej metody).

Tick Twister, czyli kleszczołapki (około 15zł)

Nie czujesz się zbyt pewnie z pęsetą? Wybierz specjalne kleszczołapki do usuwania kleszczy Tick Twister. Jest to przydatny przyrząd, opakowanie zawiera dwie sztuki w dwóch rozmiarach. Są one łatwe w obsłudze, wykręcają owada w całości bez ściskania jego ciała. Najważniejsze, że kleszczołapki są tanie, więc od razu warto zakupić dwa zestawy – jeden dla siebie, drugi dla zwierząt. Sposób użycia: 

• ząbki wsuń pomiędzy kleszcza a skórę,
• lekko unieś haczyk, przekręcając go 2-3 razy, wyciągnij kleszcza, sprawdź, czy owad usunięty został w całości,
• zdezynfekuj miejsce wkłucia, ręce dokładnie umyj.

Trixie, czyli karta do usuwania kleszczy (około 7zł)

Wyglądem i rozmiarem przypomina kartę płatniczą. Wielką zaletą Trixie jest łatwość obsługi oraz niska cena. Można jej używać w taki sposób: 

• kartę wsuń pod kleszcza i jednym, płynnym ruchem wyciągnij insekta ze skóry,
• sprawdź, czy kleszcz został wyciągnięty w całości, zdezynfekuj miejsce wkłucia i dokładnie umyj ręce.

Kick The Tick – zestaw do usuwania kleszczy (około 22zł)

Zestaw zawiera spray z aplikatorem dozującym, pęsetę i chusteczki do oczyszczania skóry. W składzie sprayu znajdziemy izoheksadekan oraz mirystynian izopropylu, które powlekają insekta błonką. Ona zapobiega rozerwaniu się kleszcza i ułatwia jego wyciągnięcie. Natomiast 1,1,1,2-tetrafluoroetan zatrzymuje funkcje życiowe kleszcza poprzez jego zamrożenie. Zabieg wykonywany przy użyciu Kick The Tick jest bezbolesny i prosty:

• użyj sprayu do zamrożenia kleszcza,
• wyciągnij go dołączoną do zestawu pęsetą,
• chusteczką oczyszczającą wytrzyj dokładnie miejsce ugryzienia, a następnie mydłem antybakteryjnym umyj ręce.

Trix – lasso na kleszcze (około 23zł)

Urządzenie przydatne zwłaszcza w przypadku kleszczy wczepionych w trudno dostępnych miejscach oraz osobników małych rozmiarów. Lasso Trix chwalą sobie właściciele małych dzieci oraz zwierząt, cechuje się ono wysoką skutecznością, potwierdzoną licznymi testami. Obsługa jest banalnie prosta:

• pętelkę umieść blisko skóry, chwytając kleszcza,
• zwalniając przycisk, zaciśnij pętelkę wokół pajęczaka,
• obróć przyrząd w palcach w dowolnym kierunku, wykręcając równocześnie kleszcza,
• zdezynfekuj miejsce wgryzienia, a następnie dokładnie umyj ręce mydłem antybakteryjnym.

Anty-kleszcz (około 23zł)

To sprzęt bardziej zaawansowany, który działa na zasadzie pompki ssącej, która wyciąga, a raczej wysysa, pasożyta ze skóry. Najwyższą skuteczność urządzenie notuje we wczesnym stadium wczepienia się pajęczaka. W porównaniu z innymi metodami Anty-Kleszcz trochę gorzej sprawdza się w takich miejscach jak np. owłosiona skóra głowy, istnieje również sporo przeciwwskazań do jego stosowania (zraniona skóra, dzieci poniżej 3. roku życia). 

Jak uniknąć ugryzienia? 

Jeśli wybierasz się w miejsca, gdzie ryzyko ukąszenia jest zwiększone, zaleca się korzystać z repelentów. Na rynku dostępna jest cała masa różnego rodzaju substancji odstraszających owady – chemicznych i naturalnych, w różnych postaciach – emulsji, sprayów, żeli. Wśród najbardziej skutecznych składników wymienia się zwłaszcza DEET (np. Ultrathon spray 25% DEET 170g), który z powodzeniem stosowany jest w warunkach „bojowych” przez leśników i grzybiarzy. Uzupełnieniem dla repelentów jest odpowiednia odzież – wysokie buty, długie nogawki i rękawy! 

Dobrze wiedzieć, jak pozbyć się kleszcza! Lepiej oczywiście nie mieć sposobności sprawdzania swojej wiedzy w praktyce, ale biorąc pod uwagę zagrożenia, jakie wiążą się z ukąszeniem i żerowaniem kleszcza na naszym ciele, dobrze mieć pod ręką odpowiednie narzędzia i znać kilka trików.

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl