Jak zbudować odporność jesienno-zimową?

Ze zgrozą myślisz o najbliższych miesiącach, boisz się, że jesienne przeziębienie ponownie przeciągnie się aż do wiosny? A może w tym roku postarasz się przygotować swój organizm na ogarniający chłód, wszędobylską wilgoć oraz czyhające za każdym rogiem wirusy? Jak to zrobić? Jak wzmocnić odporność? Jest na to kilka sposobów ? sprawdź jakie i jak najszybciej je zastosuj!

Odporność i jej rodzaje

Na początek jednak warto dowiedzieć się co nieco o rodzajach odporności. Wyróżniamy bowiem dwa typy ? swoistą i nieswoistą. W zasadzie mówiąc o sezonowym wzmacnianiu odporności, interesująca dla nas jest odporność nieswoista, czyli wrodzona. Odporność nieswoista bierna (oporność) utrudnia przenikanie drobnoustrojów do organizmu, stanowi pierwszą linię obrony (skóra, błony śluzowe oraz ich wydzieliny ? lizozym, laktoferyna, interferon). Odporność nieswoista czynna to biologiczne mechanizmy i nieswoiste reakcje obronne układu odpornościowego, które uaktywniają się już po tym, jak bakterie czy wirusy pokonają barierę skórną. Odpowiednie działania np. przyjmowanie preparatów o działaniu immunomodulacyjnym przyczyniają się do aktywizowania mechanizmów odporności nieswoistej.

Dlaczego jesienią i zimą chorujemy najczęściej?

Przyczyn takiego stanu jest kilka. Największy wpływ na liczbę zachorowań ma oczywiście pogarszająca się w tym okresie pogoda. Polska złota jesień nie zdarza się co roku, częściej przychodzi się nam mierzyć z deszczem, zwiększoną wilgotnością w powietrzu i przenikliwym wiatrem. A i zimą pogoda nas nie rozpieszcza ? zamiast śniegu męczy nas plucha. Przemoczenie ubrania i wychłodzenie ciała w większości przypadków kończy się katarem i gorączką. Dodatkowo brzydka pogoda nie zachęca do spacerów na świeżym powietrzu, a to oznacza ?kiszenie się? z zarazkami w zamkniętych pomieszczeniach. Innym czynnikiem obniżającym odporność jest jesienno-zimowa zmiana diety.

Jak wzmocnić organizm?

Może się to wydawać nudne, ale tę prostą prawdę trzeba powtarzać! Odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna mogą zdziałać cuda! O tych dwóch rzeczach najczęściej mówi się w kontekście gubienia kilogramów, ale to, co jemy, ma znacznie większe oddziaływanie na organizm. Zimowe ?treściwe? potrawy dostarczają głównie kalorii, a w mniejszym stopniu witamin i minerałów. Mniej warzyw i owoców w menu to grzech, bowiem to właśnie jesienią natura obdarza nas swoimi największymi skarbami ? świetnie wpływającą na odporność dynią, warzywami korzeniowymi jak seler, pietruszka, marchew i burak czy też jabłkami. Nic, tylko jeść! W okresie jesienno-zimowym powinniśmy także zwiększyć ilość świeżego czosnku i cebuli np. w postaci domowego syropu. Co do aktywności fizycznej, to uprawianie sportów na świeżym powietrzu hartuje organizm, który staje się bardziej odporny na chorobotwórcze zarazki. Nie chodzi jednak o trening jak do maratonu, żeby podbudować swoją odporność, wystarczą codzienne spacery z psem! Na koniec jeszcze kilka dość banalnych trików, jak zadbać o swoją odporność: spać przynajmniej 8 godzin, unikać stresujących sytuacji, pić dużo wody, wyeliminować wszelkie używki ? proste, prawda?

Jakie witaminy na wzmocnienie organizmu?

Paradoksalnie te banalne sposoby na poprawienie odporności są najtrudniejsze, dlatego szukając pomocy, udajemy się do apteki. Tu półki uginają się od suplementów diety, wyrobów medycznych, a nawet leków, których zadaniem jest pobudzenie układu odpornościowego do prawidłowego funkcjonowania. Najczęściej w ich składzie znajdują się witaminy na odporność i wspomagające ich działanie minerały lub inne składniki aktywne. Pewnie z dzieciństwa pamiętasz, że podczas przeziębienia obowiązkowo dostawałaś żółtą, kwaśną tabletkę z witaminą C. Nadal jest ona najchętniej przyjmowaną substancją, powszechnie uznawaną za najlepszy wspomagacz odporności. Wiele w tym prawdy, dodatkowo działa ona antyoksydacyjnie, wspomaga produkcję kolagenu oraz zwiększa wchłanianie żelaza (więcej o witaminie C i jej rodzajach przeczytasz w artykule Witamina C - jaką wybrać?). Ale to nie jedyna witamina, która będzie przydatna w procesie wzmacniania odporności, czego zatem szukać w preparatach? Oto kilka z pożądanych substancji. Witamina A przyczynia się do zwiększenia produkcji ciał odpornościowych i wpływa na skrócenie czasu infekcji, często występuje w towarzystwie witaminy D, witamin z grupy B czy fosforu. Witamina E wzmacnia ochronę komórek ciała przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, a tym samym chroni je przed uszkadzaniem. Wśród minerałów najbardziej wskazanymi są żelazo, cynk, wapń i magnez. Siłę działania preparatu uzupełnią z pewnością rutyna i bioflawonoidy. W grupie produktów witaminowo-mineralnych warto zwrócić uwagę na takie produkty jak: Ascorutical, Rutinoscorbin, Acerola Plus, Rutinacea, Zdrovit Complex Multiwitamina i minerały z żeń-szeniem.

Suplementy diety i leki na odporność: co jest w składzie?

Witaminy i minerały to jedynie malutka reprezentacja substancji o działaniu immunostymulującym. Ta grupa jest dużo bardziej zróżnicowana. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów (np. tabletek, kapsułek, syropów, kropli), które pomagają wzmocnić układ odpornościowy, to Ty sama musisz zdecydować, co wybrać dla siebie i swojej rodziny.

• echinacea, czyli jeżówka purpurowa (np. Echinacaps, Immunofort). Działa ona stymulująco na układ immunologiczny, wzmacnia naturalną odporność, powoduje nasilenie procesu fagocytozy, a także przyczynia się do zwiększenia produkcji interferonów (substancji przeciwwirusowych).
  
  
• aloes jest jednym z najdoskonalszych dzieł natury, ma niezwykle szerokie spectrum zastosowania. Jednym z jego zadań w organizmie jest zwiększanie produkcji limfocytów oraz przeciwciał we krwi. Zawarte w nim substancje czynne (glikozydy, acemannan) wpływają na mikrofagi, pobudzając je do walki z wirusami. Aloes najlepiej stosować w postaci soku, oczywiście bez konserwantów!
  
  
• żeń-szeń to źródło ginsenozydów, czyli glikozydów saponinowych. Ich działanie obejmuje przede wszystkim pobudzanie aktywności limfocytów cytotoksycznych, co przekłada się na wzmocnienie układu odpornościowego (np. Żeń-szeń forte 250mg, Olimp Żeń-Szeń Vita-Complex).
  
  
• czosnek powszechnie uznaje się za naturalny antybiotyk, dobry zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu infekcji. Jednak jego smak i aromat dla wielu jest zbyt charakterystyczny, tym osobom zamiast zjadania kilku ząbków dziennie zaleca się korzystanie z jego dobrodziejstw w bardziej przystępnej formie np. Alliofil Forte, Perełki czosnkowe, Apteo Czosnek.
  
  
• tran to przede wszystkim kwasy Omega-3 oraz witaminy A i D. W okresie jesienno-zimowym pomaga wzmocnić organizm, co znacząco zmniejsza ryzyko przeziębienia i innych infekcji. Dodatkowo nowoczesne preparaty pozwalają zapomnieć o jego nieprzyjemnym rybnym smaku: Cod Liver Oil, tran Moller's Forte, Doppelherz Aktiv Tran Na odporność, Havet Tran Skandynawski.
  
  
• olej z wątroby rekina (Ecomer Odporność, Iskial, Tran z rekina grenlandzkiego) często bywa mylony z tranem, jednak w odróżnieniu od niego zawiera znacznie mniej kwasów Omega-3, o jego wartości decydują alkoksyglicerole, które przeciwdziałają infekcjom wirusowym i bakteryjnym oraz skwalen o właściwościach wspierających prawidłowe działanie oraz odbudowę komórek odpornościowych. Stosowanie oleju przyczynia się do pobudzenia syntezy leukocytów i przeciwciał, dodatkowo może powodować uszkadzanie błon komórkowych bakterii chorobotwórczych.
  
  
• laktoferyna i beta-glukan to kolejne składniki o działaniu immunostymulującym, które dość często występują razem np. w polecanym suplemencie diety ImmunoUp. Beta-glukan (więcej na jego temat możesz dowiedzieć się z artykułu "Czy warto zażywać beta-glukan, aby poprawić swoją odporność?") jest polisacharydem, który bardzo skutecznie i bardzo szybko pobudza układ odpornościowy (np. Immunit Forte, Rutinacol). Laktoferyna stosowana jest nie tylko w preparatach na odporność, ale jest także częstym składnikiem tabletek do ssania na ból gardła np. Fiorda, LaryngUp.
  
  
• ekstrakty roślinne m.in.: czarny bez, czarna porzeczka, aronia, dzika róża, maliny. Znaleźć je można np. w syropie Sanostol Immuno, Sambucol Immuno Forte, w proszku do rozpuszczania Gripovita Forte. Maliny, aronię czy dziką różą można również pić w postaci herbatek lub soków.
  
  
• zioła do zaparzania: kwiat lipy, pokrzywa, czystek, tarczyca bajkalska, vilcacora. Oprócz naparów ziołowych warto także pić kilka razy dziennie napar imbirowy z miodem.

Zadbaj o jelita!

Wiele osób zapomina, że ważnym elementem procesu wzmacniania odporności jest dbanie o prawidłową mikroflorę jelitową. Najprostszym sposobem jest stosowanie probiotyków. W aptekach dostępne są specjalne suplementy diety ze starannie wybranymi szczepami bakteryjnymi, które mają udowodnione działanie probiotyczne np. Lactoral Immuno, Asecurin ZS, Compli Flora Family, Trilac Plus. Ciekawą właściwością tych preparatów jest możliwość stosowania ich zarówno w ramach profilaktyki, jak i wspomagająco w leczeniu infekcji. Wielu lekarzy przepisując antybiotyki, często w pakiecie dodaje właśnie preparat probiotyczny dla ochrony naturalnej flory bakteryjnej organizmu lub zaleca jedzenie jogurtów oraz kiszonek.

Sposobów na wzmocnienie odporności organizmu jest wiele, stosowane regularnie mogą przynieść wiele dobrego. Podkreślmy słowo regularnie, które jest tu kluczowe. Okazjonalne przyjmowanie witaminy C lub tranu na nic się zda! O odporność należy dbać cały rok, ze szczególnym uwzględnieniem miesięcy jesienno-zimowych! Najlepiej wspólnie z lekarzem opracować plan na 12 miesięcy i skrupulatnie go realizować.

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl