Leki przeciwbólowe bez recepty - gdzie je kupić?

Oprócz preparatów wspomagających leczenie objawów grypy i przeziębienia najczęściej kupowanymi przez Polaków medykamentami są dostępne bez recepty leki przeciwbólowe. Największy wybór substancji czynnych znaleźć można oczywiście w aptekach, jednak najpopularniejsze leki o działaniu przeciwbólowym w niskich dawkach można kupić także w obrocie pozaaptecznym.

Leki przeciwbólowe bez recepty

W Polsce leki przeciwbólowe bez recepty to ogromna grupa produktów – począwszy od środków z paracetamolem, ibuprofenem, kwasem acetylosalicylowym i naproksenem aż po preparaty z diklofenakiem, metamizolem, ketoprofenem lub deksketoprofenem. Co więcej, leki te można kupić w różnych postaciach (m.in. tabletki, kapsułki, syropy, czopki, maści) oraz dawkach. W zależności od wybranej substancji czynnej oraz zastosowanej w produkcie dawki niektóre leki przeciwbólowe lepiej sprawdzą się w przypadku bólu głowy lub zęba, inne zaś – przy bólach stawowych lub bólach o dużym nasileniu.

Leki przeciwbólowe: działanie

Głównym celem stosowania leków przeciwbólowych jest łagodzenie dolegliwości bólowych, jednak poszczególne substancje czynne wykazują nieco inny mechanizm działania. Produkt leczniczy Apap zawierający paracetamol oddziałuje na centralny układ nerwowy (hamuje w mózgu i w rdzeniu kręgowym aktywność cyklooksygenazy – enzymu odpowiedzialnego za syntezę prostaglandyn) oraz zmniejsza wrażliwość receptorów bólowych. Nieco inaczej będzie działać taki preparat jak np. Ibuprom Max, którego substancją czynną jest ibuprofen. Ibuprofen należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (podobnie jak m.in. ketoprofen, naproksen i kwas acetylosalicylowy). Substancje te hamują aktywność cyklooksygenazy oraz syntezę prostaglandyn prozapalnych (przekaźniki pobudzające receptory bólowe) w miejscu bólu i stanu zapalnego.

Działanie przeciwzapalne niesteroidowych leków przeciwzapalnych to jedna z zasadniczych różnic między nimi a paracetamolem. Łączy je natomiast dodatkowe działanie przeciwgorączkowe, przy czym w przypadku gorączki jako lek pierwszego wyboru zalecany jest paracetamol oraz ibuprofen. Należy pamiętać, że grupa niesteroidowych leków przeciwzapalnych jest dość mocno zróżnicowana. I tak na przykład ibuprofen wskazany będzie w leczeniu gorączki, bólów miesiączkowych i bólu głowy, natomiast rekomendowanymi przez lekarzy i farmaceutów lekami przeciwbólowymi na silny ból będą preparaty z ketoprofenem np. Ketonal Active lub z deksketoprofenem np. Dexak. Leki te wykazują bardzo silne działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne (tylko w nieznacznym stopniu przeciwgorączkowe), spełnią więc swoją funkcję także jako leki przeciwbólowe na stawy zaatakowane reumatyzmem lub zwyrodnieniem.

Leki przeciwbólowe: dawkowanie

Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania produktów leczniczych o działaniu przeciwbólowym uzależnione są od ich prawidłowego dawkowania. Uważna lektura ulotki informacyjnej pozwoli nie tylko uzyskać pożądany efekt leczniczy, ale i uniknąć potencjalnych zagrożeń związanych np. z przedawkowaniem. Należy pamiętać, że dawkowanie leków przeciwbólowych różni się w zależności od rodzaju oraz dawki substancji czynnej. Osoby, które stosują środki przeciwbólowe bez nadzoru lekarza, powinny również mieć na uwadze to, że te same substancje czynne dostępne są pod różnymi nazwami handlowymi (np. Apap i Panadol zawierają paracetamol, a Ibuprofen i Nurofen – ibuprofen).

Oznacza to, że stosując dwa różne leki, można tak naprawdę dublować substancję czynną, a tym samym nieświadomie doprowadzić do jej przedawkowania! Zawarte w ulotce zalecenia producenta jasno określają wysokość dawek jednorazowych oraz wskazują schemat dawkowania z uwzględnieniem odpowiednich odstępów czasowych między kolejnymi porcjami leku (zwykle 4-6 godzin). I choć wydaje się to oczywiste, warto powtórzyć, że zalecanych dawek nie należy przekraczać, gdyż w ten sposób lek nie zadziała lepiej (większość substancji czynnych wykazuje tzw. efekt pułapowy, czyli po przekroczeniu określonej dawki skuteczność się nie zwiększa), może natomiast wywołać niepożądane reakcje organizmu! Dodatkowo w przypadku samoleczenia bólu należy pamiętać, że utrzymujące się przez kilka dni objawy koniecznie wymagają konsultacji lekarskiej.

Choć można je kupić bez recepty, leki przeciwbólowe to preparaty, które nie są obojętne dla zdrowia człowieka, co za tym idzie, ich niewłaściwe stosowanie obarczone jest ryzykiem przedawkowania lub wystąpienia działań niepożądanych. W miarę możliwości środki o działaniu przeciwbólowym należy kupować w miejscach do tego przeznaczonych, czyli w aptekach lub aptekach internetowych, gdzie oprócz produktu można również otrzymać fachową poradę.

Autor: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl