Negatywne skutki palenia papierosów - jak nałóg wpływa na organizm?

Nie ma żadnych pozytywnych stron palenia papierosów. Jest to nałóg, który na wielu poziomach szkodzi zdrowiu. Począwszy od pogorszenia kondycji skóry i przyspieszenia procesu jej starzenia aż do chorób układu krążenia i nowotworów. Skutki palenia papierosów są poważne, warto więc podjąć próbę odstawienia nikotyny! W jaki sposób można skutecznie rzucić palenie? 

Spis treści:

• Dlaczego palenie papierosów jest szkodliwe?
• Jakie negatywne skutki może przynieść palenie papierosów?
• Na jakie schorzenia narażeni są palacze?
• Jak odzwyczaić się od palenia papierosów?

Dlaczego palenie papierosów jest szkodliwe?

Umieszczane na opakowaniach papierosów zdjęcia, które obrazują negatywny wpływ palenia papierosów na organizm, coraz bardziej oddziałują na wyobraźnię palaczy, przez co wielu z nich faktycznie podejmuje próby zerwania z nałogiem, choć nie zawsze zakończone sukcesem. Wysoka szkodliwość palenia tytoniu wynika bezpośrednio ze składu papierosa, a właściwie dymu papierosowego. Znajduje się tam mieszanka nikotyny i drażniących, toksycznych, mutagennych i rakotwórczych substancji (m.in. substancji smolistych i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych). Od razu trzeba powiedzieć, że nikotyna nie tylko jest silnie trująca, ale również uzależnia, dlatego przez WHO uznawana jest za narkotyk. 

Co znajduje się w dymie papierosowym? Jest tam kilka tysięcy związków chemicznych, z czego duża część jest silnie trująca, a niemal 100 działa kancerogennie! Wraz z dymem palacz wchłania takie substancje jak m.in.: aceton, toluidyna i toluen (trujące rozpuszczalniki), cyjanowodór, DDT (środek owadobójczy), amoniak (gaz drażniący), butan (gaz łatwopalny), tlenek węgla (czad), oraz piren, fenol, metanol, naftalina, chlorek winylu, akrydyna, nikiel, tlenki azotu, formaldehyd, kadm, naftyloamina, dimetylonitrozoamina, benzopiren, uretan i polon, które następnie dostają się do krwiobiegu i wraz z krwią rozprzestrzeniają po całym organizmie. 

Jakie negatywne skutki może przynieść palenie papierosów? 

Negatywne skutki palenia papierosów to temat rzeka. Zaczynając od tych mniej poważnych, należy wymienić pogorszenie stanu skóry. U palaczy cera szybciej się starzeje, pojawiają się też charakterystyczne zmarszczki wokół ust. Skóra przybiera niezdrowy koloryt, traci elastyczność, jest przesuszona, szorstka i podatna na pojawianie się przebarwień i pajączków naczyniowych. Typowe jest również zażółcenie skóry palców. Wpływ palenia papierosów na organizm widać w jamie ustnej. Na zębach pojawiają się przebarwienia i kamień nazębny, palacze mają nieprzyjemny zapach z ust i częściej zmagają się z nadżerkami, zapalaniem dziąseł oraz infekcjami grzybiczymi i bakteryjnymi, są też bardziej narażeni na choroby przyzębia i próchnicę. 

Jako poważniejsze skutki palenia papierosów należy wymienić osłabienie wydajności układu odpornościowego, co skutkuje zwiększoną podatnością na infekcje i indukcją stanu zapalnego w drogach oddechowych. Osłabiona odporność wpływa na zaostrzenie przebiegu chorób o podłożu autoimmunologicznym, alergicznym i zapalnym. Ponadto nikotynizm zwiększa ryzyko wielu chorób w obrębie układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, które w wielu przypadkach są śmiertelne. Szkodliwość palenia tytoniu dotyczy także mózgu, substancje zawarte w dymie papierosowym przyczyniają się do zmian w jego strukturze, co m.in. przejawia się upośledzeniem pamięci i zaburzeniami uwagi. 

Na koniec trzeba dodać, że negatywne skutki palenia papierosów występują nie tylko u czynnych palaczy, ale i u palaczy biernych. Przebywając w pomieszczeniach, gdzie inni palą, człowiek niepalący narażony jest na wdychanie trujących i rakotwórczych substancji, tym samym „skazany jest” na poważne konsekwencje zdrowotne! Bierne palenie jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci oraz kobiet w ciąży. 

Na jakie schorzenia narażeni są palacze? 

Skutki palenia papierosów obejmują cały organizm, jest to nałóg, który stanowi czynnik ryzyka niezliczonej liczby chorób. Wśród nich wymienia się choroby nowotworowe. Udowodniono, że palenie papierosów ma związek z rozwojem niemalże 20 różnych rodzajów nowotworów, w tym m.in. płuc, krtani, przełyku, trzustki, pęcherza moczowego, szyjki macicy, nerek, wątroby, jelita grubego. Działanie kancerogenne wynika nie tylko z zawartości substancji rakotwórczych, ale i z faktu, że palenie zwiększa liczbę wolnych rodników i jednocześnie obniża w organizmie poziom antyoksydantów. Na jakie jeszcze choroby narażone są osoby palące? 

Choroby układu oddechowego 

Układ oddechowy najdotkliwiej odczuwa skutki palenia papierosów. Prawdopodobieństwo rozwoju bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych oraz skłonność do ich nawracania jest zdecydowania wyższa u palaczy. Bardzo często diagnozowanym u nich schorzeniem układu oddechowego jest przewlekła obturacyjna choroba płuc. Palacze często chorują też na zapalenie płuc i oskrzeli, astmę i rozedmę płuc. Jak już wcześniej zostało wspomniane, palenie zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów w obrębie dróg oddechowych – przede wszystkim raka płuc, krtani, gardła, języka i jamy ustnej. 

Choroby układu krążenia 

Pod względem zagrożenia negatywnym wpływem palenia zaraz po układzie oddechowym plasuje się układ sercowo-naczyniowy. Nikotynizm zaliczany jest do trzech podstawowych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Ponadto przyczynia się do nadciśnienia tętniczego, wpływa na zwiększenie stężenia złego cholesterolu i obniżania tego dobrego. Sprzyja powstawaniu zmian miażdżycowych, zwiększa ryzyko zakrzepowo-zarostowego zapalenia tętnic obwodowych, tętniaka aorty, zawału serca i udaru mózgu. 

Choroby oczu 

Negatywne skutki palenia papierosów dotykają również oczu. Palenie zwiększa prawdopodobieństwo zaćmy, zapalenia błony naczyniowej oka i zwyrodnienia plamki żółtej oka, a nawet utraty wzroku. Dym papierosowy sprzyja podrażnieniu oka, rozwojowi zespołu suchego oka i przewlekłego zapalenia spojówek, ponadto nasila istniejące choroby oczu. 

Rak przełyku 

Osoby palące częściej cierpią na nadkwasotę, a ze względu na to, że nikotyna obniża napięcie dolnego zwieracza przełyku, występuje duże ryzyko pojawienia się objawów refluksu żołądkowo-przełykowego. Najgroźniejszą konsekwencją palenia w obrębie przełyku jest rak przełyku. Ma on bezobjawowy przebieg lub daje niespecyficzne objawy, co opóźnia wczesne rozpoznanie i wprowadzenie leczenia, skutkuje to bardzo złymi rokowaniami. 

Wrzody żołądka 

Nikotynizm uważany jest za jeden z istotniejszych czynników ryzyka rozwoju choroby wrzodowej żołądka. Nikotyna zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, który podrażnia śluzówkę żołądka. Mało tego, palenie utrudnia gojenie się wrzodów i zmniejsza skuteczność leczenia choroby wrzodowej. 

Choroby skóry 

Palenie papierosów zwiększa skłonność do bakteryjnych i grzybiczych infekcji skóry, a także zwiększa ryzyko niektórych nowotworów skóry. Trzeba jeszcze dodać, że jest czynnikiem zaostrzającym objawy różnych chorób skóry, np. łuszczycy, atopowego zapalenia skóry i trądziku, ponadto przyczynia się do opóźnienia procesu gojenia się ran. 

Impotencja 

Mężczyźni palący papierosy muszą wiedzieć, że są w dużym stopniu narażeni na zaburzenia erekcji, czyli mogą mieć problemy z osiągnięciem i utrzymaniem wzwodu niezbędnego do odbycia satysfakcjonującego stosunku. Co więcej, palenie obniża libido, jak również negatywnie wpływa na płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn. 

Jak odzwyczaić się od palenia papierosów? 

Nie jest to łatwe, aby ot tak rzucić palenie! Każdy, kto chce zerwać z nałogiem, musi być przygotowany na to, że czeka go ciężka walka z uzależnieniem, nierzadko wymagająca kilku podejść. Częściowo jest to związane z tym, że osoby podejmujące próbę rzucenia palenia wcale nie są gotowe na ten krok. A odpowiednia motywacja i determinacja to już połowa sukcesu! Ponadto, kiedy wreszcie decyzja zostanie podjęta, warto poinformować o niej swoich bliskich, ponieważ ich wsparcie może być nieocenione w chwilach kryzysu. 

Jak skutecznie zerwać z nałogiem? Należy zacząć od tego, że nie wystarczy jedna metoda walki z nikotynizmem. Najskuteczniejsze efekty daje łączenie metod farmakologicznych i niefarmakologicznych. W aptekach dostępne są różne leki na rzucenie palenia, które zmniejszają chęć zapalenia papierosa i ograniczają objawy odstawienne. Do wyboru jest nikotynowa terapia zastępcza w postaci tabletek, gum do życia lub plastrów. Alternatywą dla niej są leki na rzucenie palenia z cytyzyną (Tabex, Recigar), czyli substancją o podobnych do nikotyny właściwościach. 

O ile leczenie farmakologiczne pomaga walczyć z biologicznym uzależnieniem od nikotyny, tak nie robi za wiele w kwestii uzależnienia psychicznego, które jest dużo trudniej wyeliminować. Tu bardzo pomocna jest psychoterapia oraz grupy wsparcia. Dodatkowo warto wspomagać się metodami niekonwencjonalnymi takimi jak akupunktura, biorezonans lub hipnoza. 

Szkodliwość palenia tytoniu jest niepodważalna, dlatego osoby palące powinny jak najszybciej rzucić nałóg! Jako zachętę można potraktować to, że niektóre negatywne skutki palenia papierosów są odwracalne, co oznacza, że wystarczy rzucić palenie, aby pozbyć się wielu problemów zdrowotnych! Zaledwie w kilka godzin po wypaleniu ostatniego papierosa normuje się ciśnienie i spada poziom tlenku węgla we krwi, a w kilkanaście godzin później zaczyna się proces oczyszczania płuc. Stopniowo w ciągu kilku lat spada ryzyko wielu chorób, w tym udaru, niedokrwiennej choroby serca i raka płuc. Zwykle organizm potrzebuje około 15-20 lat, aby wyeliminować skutki palenia papierosów i zregenerować płuca!

Autor wpisu: Ewa Krulicka, i-Apteka.pl Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Redaktor bloga jestemmama.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.